Lubasz bywa niekiedy nazywany Bramą do Puszczy Noteckiej, leży bowiem na jej skraju i stąd krok już tylko, aby zanurzyć się w zielone ostępy. Przed wiekami istniała tu prawdopodobnie rzymska faktoria na szlaku bursztynowym. Swoją sławę jednak ta wioska z jednorożcem w herbie zawdzięcza Matce Bożej.
Jadąc na północ w kierunku Czarnkowa, nie sposób nie zauważyć wznoszącego się po prawej stronie, przy końcu już miejscowości, wzgórza, a na nim charakterystycznej fasady sanktuarium z dwoma wieżami po bokach. Tu, na Krasnym Wzgórzu, miała objawić się leśnikowi Maryja, obiecując wszelakie łaski wszystkim, którzy będą się na tym miejscu modlić.
Papieskie korony
Pierwsza wzmianka o cudownym obrazie Maryi Królowej Rodzin pochodzi z 1553 r. Początkowo był on umieszczony w drewnianym kościele
pw. św. Wawrzyńca i św. Zygmunta, ufundowanym w XII w. Po pożarze świątyni w 1664 r., z którego obraz ocalał, na tym samym miejscu, w latach 1750-1761, wzniesiono obecny późnobarokowy kościół. Konsekracji nowej świątyni, która otrzymała wezwanie Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, dokonano w 1785 r. W jej zabytkowym, jednonawowym wnętrzu znajduje się aż sześć ołtarzy, lecz uwagę pielgrzyma przyciąga od razu ten główny, z cudownym wizerunkiem Madonny (na co dzień jest on przysłonięty późnobarokowym obrazem przedstawiającym Zwiastowanie NMP). Umieszczono go tu w wigilię Narodzenia NMP (7 września 1761 r.). W drugiej połowie XVIII w., jako dziękczynienie za otrzymywane łaski, postacie Jezusa i Maryi przyozdobiono srebrnymi sukienkami i koronami, które zostały skradzione w 1984 r. Ponownej koronacji, tym razem koronami papieskimi poświęconym przez Jana Pawła II w Warszawie w 1999 r., dokonano w Roku Jubileuszowym 2000.
Znajdujący się w ołtarzu głównym kościoła cudowny obraz Matki Bożej Królowej Rodzin pochodzi z XVI w.
Ruch pielgrzymkowy
Koronacja przyczyniła się do wzrostu ruchu pielgrzymkowego i ożywienia kultu maryjnego wśród parafian, jak przyznaje ks. proboszcz Symplicjusz Nowak. – Sanktuarium nawiedzają nie tylko pielgrzymki z archidiecezji, czy z Wielkopolski, ale również zorganizowane grupy i pojedyncze osoby z całej Polski. O istnieniu kościoła i cudownego obrazu dowiadują się często, co sami przyznają, dzięki naszej stronie internetowej. Przybywają tu też dzieci pierwszokomunijne oraz pielgrzymki piesze podejmowane przez młodzież ze szkół czarnkowskich i z naszej parafii na rozpoczęcie roku szkolnego – mówi ks. kustosz. – Dlatego też w parafii rozwinięte jest duszpasterstwo pielgrzymkowe: to codzienne, które polega na goszczeniu i oprowadzaniu pielgrzymów oraz zapewnieniu im opieki duchowej, jak też to związane z odpustem, w którego przygotowanie z wielkim zaangażowaniem włączają się parafianie – dodaje. Aby wyjść naprzeciw licznym pielgrzymom, w planach parafialnych na najbliższy czas jest m.in. wybudowanie funkcjonalnego zaplecza dla nich.
Przed sanktuarium, u stóp Krasnego Wzgórza, leży plac Koronacyjny, który od 2005 r. nosi imię Jana Pawła II. W jego centralnym punkcie znajduje się ołtarz papieski z poznańskiego spotkania Ojca Świętego z młodzieżą w 1997 r. oraz pomnik Papieża Polaka. Tu zasadzono również tzw. dąb papieski, którego sadzonka pochodzi z nasion najstarszego w Polsce „dębu Chrobrego” poświęconych przez Jana Pawła II w 2004 r. Na placu odbywają się rokrocznie we wrześniu uroczystości odpustowe, a w zeszłym roku także dożynki wojewódzko-archidiecezjalne.
Polichromię ze scenami z życia Matki Bożej pokrywającą strop kościoła wykonał w 1938 r. prof. Wacław Taranczewski
Duszpasterstwo parafialne
Oprócz „obsługi” ruchu pielgrzymkowego przed parafią stoją także wyzwania związane z pracami remontowymi i konserwatorskimi sanktuarium i jego otoczenia. Główny ich ciężar ponoszą parafianie, wspomagani przez lokalny samorząd (obecnie trwa renowacja bocznych ołtarzy w kościele). Natomiast w duszpasterstwie zaangażowane są również siostry służebniczki Maryi Niepokalanej, mieszkające na terenie parafii, które dbają m.in. o przygotowanie liturgii, wystrój kościoła, prowadzą katechezę i kręgi biblijne. Widoczna jest także, przede wszystkim podczas uroczystości i okolicznościowych nabożeństw, obecność strażaków z licznych jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej, znajdujących się w okolicznych wsiach, oraz leśników z Zespołu Szkół Leśnych w Goraju, tworzących zespół sygnalistów grających na rogach.
Spośród grup duszpasterskich ks. proboszcz wymienia jeszcze m.in. niedawno powstały, ale złożony z aktywnych i pełnych inicjatywy członków, zespół Caritas, aż 15 róż (w tym niestety tylko jedną męską) Żywego Różańca, Apostolstwo Dobrej Śmierci, Eucharystyczny Ruch Młodych, czy wspomagających duszpasterzy nadzwyczajnych szafarzy Komunii św. – Bardzo ważne miejsce w życiu religijnym wspólnoty zajmuje także Nowenna do Matki Bożej Lubaskiej Królowej Rodzin. Natomiast kapłanów, których sporo wywodzi się z naszej parafii i sprawę nowych powołań do służby Bogu, szczególnie wspiera swoją modlitwą Rodzina Serca Jezusowego – przekonuje ks. Nowak.
Zresztą o tym wszystkim można przeczytać w miesięczniku parafialnym „Z Krasnego Wzgórza” oraz na stronie internetowej parafii
www.sanktuarium-lubasz.pl.
Ks. kanonik Symplicjusz Nowak święcenia kapłańskie przyjął w 1969 r., a proboszczem parafii lubaskiej i jednocześnie kustoszem
tutejszego sanktuarium jest od 2000 r.