Dokumenty Dyrektorium Katechetycznego i Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin wskazują jednoznacznie, iż katecheza parafialna dla młodzieży nie ma być powtórką lekcji religii w szkole, ale jej praktycznym dopełnieniem. Ma ukazać młodym ludziom bogactwo i różnorodność powołań w Kościele, pomóc im zrozumieć zasady funkcjonowania wspólnoty parafialnej oraz przybliżyć wizję małżeństwa jako wspólnoty osób. Innymi słowy ma przygotować młodych ludzi do odpowiedzialnego przekroczenia progu dojrzałości i właściwego odczytania oraz realizowania ich życiowego powołania.
Program wspomnianej katechezy zatwierdzony został w kwietniu 2004 roku przez bp. Kazimierza Nycza - przewodniczącego Komisji Wychowania Katolickiego oraz bp. Stanisława Stefanka - przewodniczącego Rady ds. Rodziny Konferencji Episkopatu Polski. Dokument ten nosi tytuł ,,Przypatrzcie się powołaniu waszemu" i składa się z czterech bloków tematycznych traktujących o roli wspólnoty w życiu człowieka, nabywaniu chrześcijańskiej dojrzałości, roli więzi we wspólnocie oraz rozumieniu małżeństwa jako wspólnoty w Chrystusie. Program zawiera również wskazówki natury praktycznej, dotyczące formy i częstotliwości organizowania katechezy w parafii. Jak czytamy, powinna ona obejmować 25 spotkań odbywających się co miesiąc przez trzy lata, bądź 25 spotkań odbywających się przez rok, w II klasie szkoły ponadgimnazjalnej. Jak to wygląda w praktyce?
Przełamać opór
Ze sprawozdania ks. Mieczysława Polaka z Wydziału Katechizacji i Szkół Katolickich Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie wynika, iż w archidiecezji gnieźnieńskiej istnieje pewna różnorodność w odniesieniu do organizacji katechez. W niektórych parafiach odbywają się one raz w miesiącu, w innych co tydzień - w okresie Adwentu i Wielkiego Postu. Istnieją także parafie, w których spotkania te nie były i jak dotąd nie są organizowane. Niejednolita jest także liczba uczestniczących w nich młodych ludzi, choć tutaj da się zauważyć pewną prawidłowość. W małych wspólnotach na spotkania przychodzą wszyscy bądź prawie wszyscy do tego zobowiązani, w dużych natomiast od 50 do 70 procent.
Chociaż frekwencja wydaje się być zadowalająca, osiągnięcie jej nie było wcale sprawą prostą. Organizujący katechezę duszpasterze nie ukrywają, iż zachęcenie młodzieży do uczestniczenia w spotkaniach wymaga niekiedy sporego wysiłku. - Nie byli niechętni, ale nie byli też szczególnie zainteresowani - mówi ks. Romuald Drążkowski, proboszcz parafii pw. św. Mikołaja w Inowrocławiu. - Musiało upłynąć trochę czasu zanim się oswoili i przekonali, że te katechezy mogą coś wnieść w ich życie. Do podobnych problemów z przełamywaniem obojętności młodzieży przyznaje się także o. Aleksander Doniec OMI, proboszcz parafii Nawiedzenia NMP w Markowicach. - Na pierwsze spotkanie przyszły zaledwie trzy osoby - wspomina. - Musieliśmy zorganizować coś w rodzaju akcji promocyjnej, by przyciągnąć większe grono. Zapraszaliśmy każdego indywidualnie, tłumaczyliśmy, o co naprawdę chodzi w tych katechezach, i to zadziałało.
Jak przyznają duszpasterze, najczęstszym pytaniem, jakie zadaje młodzież jest pytanie o sens organizowania katechezy parafialnej. Po co w niej uczestniczyć, skoro religii uczą się już w szkole? Odpowiedź, jaką dają dokumenty Dyrektorium Katechetycznego jest prosta. Podczas lekcji religii przyswajają wiedzę, na katechezie parafialnej natomiast mają doświadczyć tego, o czym się uczyli. Jak czytamy: ,,(...) Chodzi o to, aby dzieci i młodzież nie traktowały nauki religii wyłącznie jako jednego z przedmiotów nauczanych w szkole, lecz by mogły czerpać siłę z bezpośredniego kontaktu z Bogiem w liturgii i sakramentach świętych". (PDK 106)
Bardziej widoczni
Katecheza w parafii jest nie tylko potrzebna, ale wręcz konieczna. Jest pomocą, jaką Kościół oferuje młodemu człowiekowi wkraczającemu w dorosłe życie i ułatwia mu rozwijanie dojrzałej postawy życiowej, której wyrazem jest odkrycie i realizowanie indywidualnego powołania oraz aktywne włączanie się w życie wspólnoty parafialnej. O tym jednak czy swoje zadanie spełnia, będzie można mówić dopiero za kilka lat, bo formalne dyrektywy dotyczące jej organizowania obowiązują od niedawna. Niemniej niektóre owoce widać już dziś. Jak przyznaje o. Aleksander Doniec, dzięki uczestnictwu w spotkaniach młodzież w jego parafii stała się bardziej widoczna i zdecydowanie bardziej aktywna. Przejawem tego jest choćby przygotowywanie oprawy niedzielnej liturgii, organizowanie regularnych spotkań modlitewnych oraz uczestniczenie w różnego rodzaju przedsięwzięciach inicjowanych w parafii. Ksiądz Romuald Drążkowski wymienia jeszcze jeden plus. Jako duszpasterz ma okazję poznać wielu swoich młodych parafian, których dotąd nie widywał na Mszach św. lub widywał tylko okazjonalnie. Spotkania te pozwalają więc wyjść z anonimowości i zwiększają stopień identyfikacji młodych ludzi z parafią. Potwierdza to ks. Andrzej Szyndler - proboszcz parafii pw. Narodzenia NMP w Imielnie, gdzie katecheza parafialna dla dzieci i młodzieży prowadzona jest regularnie od 12 lat. Jak przyznaje, służy ona nie tylko pogłębianiu życia religijnego i przygotowaniu do sakramentów świętych, ale także pokazuje młodym ludziom, jak ważni są dla wspólnoty parafialnej i Kościoła.
Bp Bogdan Wojtuś
- Pierwszymi katechetami są rodzice, którzy dali dziecku życie i jako ochrzczeni powinni przekazywać mu wiarę. Wydaje się jednak, że współcześnie rodziców coraz częściej zastępuje szkoła. Nie jest ona jednak w stanie sprostać temu zadaniu ani nie jest do tego ściśle zobowiązana. Obowiązek wychowania dzieci w duchu wiary spoczywa przede wszystkim na rodzicach, parafia zaś ma im w tym pomagać, zwłaszcza w aspekcie przygotowania do sakramentów świętych. I temu właśnie służą katechezy parafialne. Przygotowanie do sakramentów nie może się bowiem ograniczać jedynie do przekazywania określonej wiedzy, ale ma być systematycznym wtajemniczaniem młodego człowieka w głębsze życie wiary. Dokonuje się to poprzez modlitwę połączoną z lekturą Pisma Świętego oraz wypełnianie praktyk religijnych, a zwłaszcza świadome uczestnictwo w Mszy św., która pomaga doświadczyć wymiaru wspólnotowego Kościoła powszechnego, parafii i rodziny. Katecheza parafialna ma także pomóc młodym ludziom poznać swoją parafię oraz zachęcać ich do pełniejszego i odpowiedzialnego uczestnictwa w jej życiu. Ma ich również wspierać w odkrywaniu indywidualnego powołania oraz wyborze drogi życiowej.