Logo Przewdonik Katolicki

Wśród książek, rękopisów, inkunabułów...

Tomasz Sawic
Fot.

Dzień 23 kwietnia obchodzony jest jako Światowy Dzień Książki. We Włocławku jego obchody zainaugurowano 21 kwietnia uroczystością 60-lecia istnienia Miejskiej Biblioteki Publicznej. O godz. 8 bibliotekarze uczestniczyli we Mszy św., odprawionej w katedrze przez ks. prał. Stanisława Waszczyńskiego, proboszcza parafii katedralnej. Ksiądz Waszczyński brał też udział w dalszej części...

Dzień 23 kwietnia obchodzony jest jako Światowy Dzień Książki. We Włocławku jego obchody zainaugurowano 21 kwietnia uroczystością 60-lecia istnienia Miejskiej Biblioteki Publicznej. O godz. 8 bibliotekarze uczestniczyli we Mszy św., odprawionej w katedrze przez ks. prał. Stanisława Waszczyńskiego, proboszcza parafii katedralnej.



Ksiądz Waszczyński brał też udział w dalszej części uroczystości, która odbyła się w siedzibie Biblioteki Miejskiej przy ul. Warszawskiej. Uczestniczył w niej również bp Wiesław Mering, który w obecności władz miasta i włocławskich bibliotekarzy dokonał poświęcenia i odsłonięcia płaskorzeźby patrona placówki - Zdzisława Arentowicza. Na program trwających do 24 kwietnia obchodów Dnia Książki złożyły się spotkania autorskie z pisarzami, prezentacje książek, liczne wystawy i koncerty muzyczne.
Najstarszą, najczcigodniejszą biblioteką we Włocławku jest Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego im. Księży Chodyńskich, o której pierwsze zapiski pochodzą z 1660 r. Jest to zapis testamentowy ks. Teodora Zaporskiego na rzecz biblioteki. Przez pierwsze wieki istnienia księgozbiór składał się niemal wyłącznie z książek zapisanych na rzecz biblioteki w testamentach; zbiory wzbogacały także książki po zmarłych profesorach seminarium. Pod koniec XVIII w. zaczęto przykładać wagę do porządkowania księgozbioru (najstarszy zachowany katalog, zawierający 1600 pozycji, pochodzi z 1825 r.). Długo nie było w seminarium wydzielonego pomieszczenia do przechowywania książek. Dopiero po 1843 r. zaczęto składować je w dobudowanym pawilonie, gdzie znajdują się do dziś. W 1864 r., na skutek kasacji carskim ukazem klasztorów, znajdujące się w nich książki zaczęły zasilać bibliotekę seminaryjną. Dzięki staraniom księży Zenona i Stanisława Chodyńskich przywieziono do Włocławka księgozbiory m.in. ojców reformatów z Chocza, Konina i Wielunia, bernardynów z Kalisza i Złoczewa, franciszkanów z Pyzdr i Radomska, dominikanów z Sieradza, paulinów z Wieruszowa, kapucynów z Lądu, pijarów z Piotrkowa i Wielunia. Swoje zbiory ofiarowali też bibliotece księża Chodyńscy i inni księża.
Z powiększaniem się księgozbioru powracał problem składowania książek. W związku z tym przenoszono je co pewien czas do chwilowo wolnych sal. Planowano wybudowanie biblioteki, jednak ze względu na trudności finansowe w 1934 r. ograniczono się do przebudowy pochodzącego z 1843 r. pawilonu. Pięć lat trwało meblowanie pomieszczeń i urządzanie biblioteki. Z nadejściem 1939 r. księgozbiór był gotowy do katalogowania. Niestety, po wybuchu wojny niemal w całości został wywieziony przez Niemców z Włocławka. Najstarsze pozycje oraz najbardziej wartościowe nowe książki zostały złożone w Poznaniu. Pozostałe trafiły na przemiał jako makulatura.
Po wojnie około 30 tys. książek odnaleziono w podziemiach kościoła św. Marcina w Poznaniu. Duża ilość książek najprawdopodobniej spłonęła w kościele górnym, w wyniku bombardowania miasta. Straty oceniono na ponad 70 procent stanu składu. Ocalałe tomy powróciły do Włocławka, do seminarium, gdzie znów przez pewien czas nie miały stałego miejsca: Niemcy bowiem dokonali w gmachu seminarium przeróbek i teraz trwała jego readaptacja. W 1949 r. Naczelna Dyrekcja Bibliotek przy Ministerstwie Oświaty przekazała około 450 rękopisów włocławskiej biblioteki seminaryjnej do Biblioteki Narodowej, gdzie pozostają do dziś. W 1950 r. nastąpił istotny wzrost stanu posiadania biblioteki na skutek włączenia do jej zbiorów książek pochodzących z dawnej biblioteki Kapituły Katedralnej. Prace związane z katalogowaniem ruszyły dynamicznie w latach 1956-57, kiedy biblioteką kierował ks. Zygmunt Tyburski.
Obecnie zbiory biblioteki WSD liczą około 110 tys. tomów, usystematyzowanych według 15 działów tematycznych. Najcenniejszą ich część stanowią rękopisy średniowieczne (jest ich około stu), inkunabuły (około tysiąca) oraz niektóre stare druki. Biblioteka ma też alfabetyczny katalog czasopism i katalog prac dyplomowych, magisterskich i doktorskich (niewydanych drukiem). Kompletowane są opracowania dotyczące Włocławka i okolic. Od 1993 r. nowo nabyte książki katalogowane są za pomocą programu komputerowego MAK. Ze zbiorów bibliotecznych można korzystać w czytelni od poniedziałku do piątku od godz. 9 do 17.30, w soboty - od godz. 9 do 13.
Stanowisko bibliotekarza istniało w seminarium włocławskim przynajmniej od początku XIX w. i było funkcją dodatkową, jaką pełnił jeden z księży profesorów. Było to możliwe, bowiem zbiory biblioteczne nie były zbyt duże. Sytuacja zmieniła się, gdy do Włocławka trafiły księgozbiory klasztorów z terenu Królestwa Polskiego. Schematyzm diecezji włocławskiej notuje jako bibliotekarza w latach 1872-89 ks. Stanisława Chodyńskiego. Po nim stanowisko to piastowali księża: Jan Sobczyński (1889-99), Władysław Kubicki (1899-1902), Michał Skowronek (1902-04), ponownie ks. Stanisław Chodyński (1904-07), Teodor Zalewski (1907-09 i 1920-23), Władysław Służałek (1909-10), Piotr Kremer (1910-11), Władysław Górzyński (1912-18), Rudolf Filipski (1919-20), Michał Morawski (1924-28), Józef Bielowski (1928-32), Jan Adamecki (1932-39 i 1946-56). Od 1953 r. pracował w bibliotece, będąc jej kierownikiem w latach 1956-67, ks. Zygmunt Tyburski, w latach 1968-69 formalnym dyrektorem biblioteki był ks. Alfons Przybyła. Od 1973 r. do dziś dyrektorem jest ks. Kazimierz Rulka.

W opracowaniu skorzystano z informacji uzyskanych od ks. Kazimierza Rulki oraz zawartych w publikacji ks. K. Rulki "Bibliotekarze", w: "425 lat Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku", Włocławek 1997, s. 159-167.

Komentarze

Zostaw wiadomość

Komentarze - Facebook

Ta strona używa cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki