Logo Przewdonik Katolicki

Kto napisał Pismo Święte?

O. W. Popielewski OMI
Fot.

Kluczem do zrozumienia fenomenu powstania Pisma Świętego jest słowo "proces". Z historycznego punktu widzenia, każda księga Pisma Świętego oraz ono samo jako całość mają za sobą długą historię, na którą składa się kilka elementów: przekaz ustny, stopniowe jego spisywanie oraz ostateczna redakcja. Zacznijmy od Starego Testamentu. Historia Narodu Wybranego rozpoczyna się wraz...

Kluczem do zrozumienia fenomenu powstania Pisma Świętego jest słowo "proces". Z historycznego punktu widzenia, każda księga Pisma Świętego oraz ono samo jako całość mają za sobą długą historię, na którą składa się kilka elementów: przekaz ustny, stopniowe jego spisywanie oraz ostateczna redakcja.


Zacznijmy od Starego Testamentu. Historia Narodu Wybranego rozpoczyna się wraz z powołaniem Abrahama, które datowane jest na lata 1800 przed Chrystusem. Działanie Boga, który wszedł w życie patriarchy i kolejne odsłony historii rodu naznaczonego Jego obecnością, przekazywane jest ustnie.

Na początku przekaz ustny


Hebrajczycy, podobnie jak starożytne ludy semickie, przekazywały, z pokolenia na pokolenie, opowiadanie o wydarzeniach, jakie składały się na ich historię. Składały się na nią: historia patriarchów, lata niewoli egipskiej, wyjście z niej poprzez zawarcie przymierza, czas osiedlenia się w Ziemi Obiecanej aż po okres monarchii Dawida i Salomona, czyli wiek X przed Chrystusem. Aż do tego czasu naród opowiadał swoją historię i przechowywał ją w przekazie, prawie wyłącznie, mówionym.
Prawie, gdyż w Biblii znajdują się również rzadkie, ale prawdziwe pomniki literatury. Zaliczamy do nich Pieśń Debory w Sdz 5, datowaną na wiek XII przed narodzeniem Chrystusa oraz Pieśń Miriam Wj 15, która powstała ok. 1280 roku przed Chrystusem. Zatem literatura, jakkolwiek spisana, zaczęła się pojawiać w okresie królewskich rządów Dawida i Salomona, gdyż również wcześniej spisywano hymny i pieśni religijne sławiące Boga.

Kiedy spisywano święte pisma?


Rozwój monarchii, a tym samym administracji państwowej, spowodował rozwój pisma. Pojawiały się źródła pisane dotyczące nie tylko bieżących spraw państwowych, ale również obejmujące swą religijną refleksją czas wcześniejszy. Zbierano zatem dawne sagi rodowe, zwyczaje, legendy epoki sędziów, starożytne pieśni, zbiory prawa i historie żyjące dotąd w przekazie ustnym, by zachować je w dokumentach spisanych. Fakt spisywania dawnych przekazów ustnych i gromadzenia dokumentów stał się odtąd procesem trwałym. Zaczął towarzyszyć historii narodu, który przechodził kolejne odsłony swych dziejów - od rozpadu królestwa, poprzez upadek Samarii, historię Królestwa Południowego, aż po niewolę babilońską i czasy powygnaniowej odbudowy.
Wydarzeniem przełomowym w historii powstania Starego Testamentu był czas niewoli babilońskiej (587-538 przed Chrystusem). Ten niezwykle bolesny okres historii Izraela stał się najbardziej płodnym pod względem powstawania świętych pism. Naród, wysiedlony z ziemi i pozbawiony tożsamości oraz fundamentalnych instytucji religijnych, zaczął gromadzić i opracowywać dawne tradycje, ciągle jeszcze żyjące w przekazach ustnych, a częściowo spisane. Sięgały one czasów patriarchów i kolejnych etapów historii narodu, aż po okres wygnania. Naród gromadził się wokół Słowa. Ono stawało się fundamentem jego tożsamości, a bolesny czas niewoli okresem płodnej refleksji nad własną historią oraz sensem samej niewoli. Gromadzono zatem tradycje historyczne, prorockie oraz mądrościowe.

Od Biblii Hebrajskiej po Nowy Testament


Kiedy Izraelici powrócili z wygnania, przynieśli ze sobą zasadniczy blok pism świętych, które złożyły się na trzy części Biblii Hebrajskiej. Po niewoli - Pięcioksiąg, najważniejsza część Biblii Hebrajskiej, przybrał aktualną postać w V wieku przed Chrystusem, zbiór ksiąg prorockich - na końcu III wieku przed Chrystusem, natomiast formowanie się trzeciej części Biblii, czyli Pism, zostało ukończone w II wieku przed Chrystusem.
Proces powstawania Pisma Świętego oznacza coś więcej, niż tylko kolejne etapy składające się na formowanie Biblii. Proces ten jest również postępującym zrozumieniem działania Boga w historii. Jeśli spojrzymy na proces powstawania Starego Testamentu z perspektywy historycznej, musimy zdać sobie sprawę, iż między pierwszymi wydarzeniami z historii narodu, które dały początek tradycji ustnej, a definitywnym ukształtowaniem tekstu upłynął okres kilkunastu wieków!
Historia powstania Nowego Testamentu nie ma za sobą tak długiego okresu kształtowania się, ale i w tym wypadku mamy do czynienia z podobnym procesem. Spisanie Ewangelii poprzedziło nauczanie Jezusa oraz ustne przepowiadanie Apostołów. Gminy chrześcijańskie gromadziły pisma, które złożyły się na ich późniejszy kanon: Ewangelie i Dzieje Apostolskie, Listy oraz Apokalipsę.

Komentarze

Zostaw wiadomość

Komentarze - Facebook

Ta strona używa cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki