Nauczanie Jana Pawła II kierowane do osób konsekrowanych nie należy do najłatwiejszych – głównie dlatego, że dotyczy stosunkowo niewielkiej grupy, która usłyszała od Jezusa: „Kto może pojąć, niech pojmuje”.
Jeśli jednak wzajemnie odpowiedzialni jesteśmy za naszą drogę do świętości, zatrzymać się trzeba również przy tej, jakże specyficznej i trudnej: choćby tylko po to, by móc się prawdziwie modlić za tych wszystkich, którzy całe swoje życie w całości oddali w ręce Boga.
Kontemplacja
Jan Paweł II zwracał uwagę osób konsekrowanych na ich wyraźną odrębność od świata. W Dniu Życia Konsekrowanego (2.02.) w 2001 r. podkreślał, że Kościół potrzebuje przede ich, jako wkładu w budowanie świata opartego na miłości. „Jeżeli każdy chrześcijanin to wierzący, który kontempluje oblicze Boga w Jezusie Chrystusie, was dotyczy to w sposób szczególny – mówił papież. – Rozpoczynanie na nowo od Chrystusa, który jest fundamentem wszelkich osobistych i wspólnotowych zamierzeń, oto wasza powinność! Idźcie z Chrystusem – to jest bowiem droga ewangelicznej doskonałości, świętości, do której jest powołany każdy ochrzczony. Czy nie sądzicie, że na tym polega niezbędna posługa, której Kościół oczekuje od was w tej epoce, przeżywającej głębokie przemiany społeczne i kulturowe? Jedynie trwając w wiernym naśladowaniu Chrystusa, będziecie wiarygodnymi świadkami Jego miłości”.
Wychowanie
Jesienią tego samego roku Jan Paweł II skierował do osób konsekrowanych przesłanie z okazji zgromadzenia plenarnego Kongregacji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego. Zwracał w nim uwagę na pedagogiczną rolę osób konsekrowanych w Kościele. Polega ona na dzieleniu się darami Ducha Świętego oraz na współodpowiedzialności za wspólnotę Kościoła. Papież zaznacza, że aby tę rolę wypełnić, starać się trzeba najpierw o własną świętość. „Rodziny życia konsekrowanego muszą stawiać na pierwszym miejscu życie duchowe. Codzienne życie pełne światła dzięki głębokiemu kontaktowi z Bogiem, przeżywanemu w milczeniu i w modlitwie, dzięki ich bezinteresownej miłości i służeniu, zwłaszcza najuboższym, świadczy o tym, że aby osiągnąć wolność, trzeba znaleźć drogocenną perłę – Chrystusa”.
Profesjonalizm
Papież Benedykt XVI podczas spotkania z kapłanami w Warszawie powiedział mówił, że księża powinni być ekspertami od ducha. Słowa te zapadły w pamięć, ale mało kto wie, że bardzo podobne padły wcześniej z ust Jana Pawła II podczas cytowanego wcześniej przemówienia: „W głębokiej relacji miłości do Chrystusa i podążaniu Jego śladami zawiera się nadzieja na przyszłość życia konsekrowanego, które wymaga świadomego, wolnego i pełnego miłości osobistego zaangażowania w dążenie do świętości. Osoby konsekrowane winny na tej drodze wykazać się prawdziwym profesjonalizmem duchowym, z radością i nadzieją podejmując łączące się z nią konieczne ofiary i wyrzeczenia, nie lękając się trudności i wyzwań. Jest to droga powrotu do domu Ojca, którą Chrystus nam otworzył i na której nas poprzedził”.
Autentyzm
Jan Paweł II całym życiem pokazywał, że świętość, jeśli jest autentyczna, promieniuje świadectwem. „Prawdziwa komunia w Chrystusie rodzi nowy styl apostołowania. Kiedy głoszenie Ewangelii przez osoby konsekrowane wypływa z doświadczenia głębokiego i wielkodusznego braterstwa, staje się bardziej żywe i skuteczne. Dzięki temu to wszystko, co wyróżnia życie konsekrowane, staje się darem, którego nie należy zazdrośnie strzec, lecz którym trzeba pokornie i wielkodusznie dzielić się z Ludem Bożym przez słowo i świadectwo, ażeby wszyscy mogli poznać i zrozumieć głębię nowości chrześcijaństwa”.
A w 2003 r. w krótki i piękny sposób podsumował istotę życia konsekrowanego, stawiając jednocześnie największe zadanie przed jego uczestnikami: „Wolni, aby kochać, wolni, aby służyć – tacy są mężczyźni i kobiety, którzy wyrzekają się siebie dla Królestwa niebieskiego. Gdy idą w ślady Chrystusa ukrzyżowanego i zmartwychwstałego, przeżywają tę wolność jako solidarność, czyli uczestniczenie w trudnościach duchowych i materialnych braci”.