Czym tak naprawdę jest klauzula opt-out?
– Klauzula opt-out została wprowadzona do polskich regulacji prawnych na podstawie przepisów dyrektywy Unii Europejskiej dotyczącej poprawy bezpieczeństwa pacjentów. Celem dyrektywy było zmniejszenie zdarzeń niepożądanych spowodowanych przez przemęczony personel medycznych. Obecnie lekarz nie może pracować dłużej niż 48 godzin. W wyjątkowych przypadkach może ten czas zostać wydłużony za pisemną, dobrowolną zgodą lekarza i to jest właśnie klauzula opt-out.
Dlaczego rezydenci i lekarze specjaliści ją wypowiadają?
– Lekarze wypowiadają klauzulę z trzech powodów: po pierwsze jest to ich protest przeciwko braku porozumienia z Ministerstwem Zdrowia, dotyczącego zmian w systemie ochrony zdrowia. Przypomnijmy, że rezydenci postulują podniesienie nakładów na ochronę zdrowia do 6,8 proc. PKB w ciągu trzech lat, a ministerstwo chce podnieś nakłady do 6 proc. w perspektywie ośmioletniej. Drugi powód jest finansowy, gdyż prawdopodobnie dyrektorzy szpitali będą musieli zaproponować lekarzom wyższe wynagrodzenie za dyżury, żeby ci ponownie podpisali klauzulę. Trzeci powód to świadomość ryzyka zdrowotnego. W ciągu ostatniego roku media informowały o wielu zgonach przepracowanych lekarzy.
Jak wiele osób wypowiedziało już klauzulę?
– Prawdopodobnie zrobiło to blisko 4 tys. spośród 20 tys. dyżurujących lekarzy.
Co oznacza wypowiedzenie opt-out dla samych lekarzy?
– Wypowiedzenie tej klauzuli dla samych lekarzy oznacza mniejsze zarobki związane z wynagrodzeniami za dyżury medyczne.
A co oznacza wypowiedzenie klauzuli dla pacjentów?
– W niektórych szpitalach mogą zostać przesunięte planowe zabiegi operacyjne, w skrajnych przypadkach natomiast może dojść nawet do zamknięcia oddziałów szpitalnych.
Jak wybrnąć z zaistniałej sytuacji, by „wilk był syty i owca cała”?
– Rozwiązaniem jest pilne rozpoczęcie rozmów przez przedstawicieli rządu z organizacjami lekarskimi. Z rozmów powinien być jednak wyłączony obecny minister zdrowia, gdyż utracił wiarygodność w opinii całego środowiska medycznego.
Jerzy Gryglewicz
Doktor nauk medycznych, wykładowca i lider projektu MBA na Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Autor raportów i analiz dotyczących rynku medycznego. Ekspert i uczestnik obrad ,,białego szczytu” oraz okrągłego stołu w ochronie zdrowia. Był doradcą międzyresortowego Zespołu ds. Rozwiązań Systemowych w Ochronie Zdrowia