Podziemna turystyka
Odkryty do tej pory podziemny świat regionu świętokrzyskiego to ponad 130 obiektów jaskiniowych. W niewielkiej odległości od serca województwa, Kielc, znajduje się jedna z najpiękniejszych jaskiń krasowych naszego kraju. Chodzi o Jaskinię Raj, która swą nazwę zawdzięcza bogactwu i różnorodności podziemnego świata. Zwiedzających zachwyca wspaniałą szatą naciekową. Przez wieki natura stworzyła pod ziemią zapierający dech w piersiach kompleks korytarzy i komnat, przyozdobiony setkami stalagmitów, stalaktytów, stalagnatów i pizoidów o różnorodnych kształtach i formach. Specjalnie dla turystów udostępniona została do zwiedzania 180-metrowa podziemna trasa turystyczna prezentująca ten bajkowy, podziemny świat. Przy wejściu do jaskini zobaczyć można wystawę muzealną z odtworzonym obozowiskiem rodziny neandertalskiej, z trzema naturalnej wielkości postaciami oraz szczątkami prehistorycznych zwierząt: mamuta, nosorożca włochatego i niedźwiedzia jaskiniowego.
Pod koniec XIII wieku, za czasów panowania Władysława Łokietka, niedaleko „Raju”, na Górze Zamkowej został wzniesiony Zamek Chęciński. Po śmierci Łokietka, Kazimierz Wielki rozbudował zamek, czyniąc go potężną twierdzą. Spotkać w nim można ducha dawnej mieszkanki zamku – Królowej Bony albo trafić na jeden z licznie organizowanych tu turniejów rycerskich.
Kielce – stolica regionu
Również w stolicy regionu świętokrzyskiego – Kielcach, na turystów czeka wiele atrakcji. Znajduje się tu pięć wartych odwiedzenia rezerwatów przyrody. Jednym z nich jest Rezerwat Kadzielnia. W tym niezwykłym miejscu, oprócz geologicznych skarbów, znajduje się również kielecki amfiteatr. Natomiast na malowniczym wzgórzu Karczówka można zwiedzić piękny pobernandyński klasztor z XVII w. W Muzeum Narodowym warto zobaczyć zabytkowe wnętrza, dawne uzbrojenie europejskie, galerie malarstwa polskiego i sztuki zdobniczej. Nocą Kielce zapraszają do odwiedzenia licznych kawiarenek mających swój niepowtarzalny klimat, jak również pubów, dyskotek oraz restauracji. Niezależnie od gustu i upodobań, każdy znajdzie coś dla siebie.
Górskie wędrówki
Turyści spragnieni wędrówek górskich mogą wybrać się na rajd w Świętokrzyskim Parku Narodowym. Osoby przemierzające szlaki turystyczni mogą podziwiać unikalną na skalę europejską Puszczę Jodłową oraz naturalny ekosystem. Na grzbietach górskich spotkać można charakterystyczne rumowiska skalne - gołoborza, nadające krajobrazowi specyficzny charakter. Podczas wędrówki co jakiś czas na drodze mogą pojawiać się tajemnicze postaci mnichów eremitów, czarownic, zielarek… Według miejscowych legend, głównym miejscem zlotu czarownic była bowiem Góra Łysica mająca 612 m wysokości i będąca najwyższym wzniesieniem regionu świętokrzyskiego. Podczas organizowanych przed wiekami sabatów odprawiane były tu tajemne gusła, trwała piekielna zabawa i tańce. Tak mówią ludowe przekazy, natomiast o fakcie istnienia w tym miejscu kultu pogańskiego świadczą pozostałości kamiennego wału kultowego z ok. VIII w., otaczające szczyt góry.
Drugie pod względem wysokości wzniesienie Gór Świętokrzyskich to Święty Krzyż (zwany również Łysą Górą). Miejsce to, w Polsce i poza jej granicami, słynie z klasztoru pobenedyktyńskiego oraz przechowywanych w nim relikwii drzewa Krzyża Świętego. Klasztor, będący obecnie pod opieką misjonarzy oblatów, szczyci się bogatą 1000-letnią historią. Przybywający tu turyści i pielgrzymi mogą zwiedzić klasycystyczny kościół z XVIII w. oraz kaplicę Oleśnickich, w której znajduje się relikwiarz z cząstkami drzewa Krzyża Świętego, a w jej podziemiach krypta grobowa. Będąc tam warto wstąpić do Muzeum Misyjnego Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej oraz zobaczyć wystawę Świętokrzyskiego Parku Narodowego.
Sandomierz i okolice
Nie można również pominąć Sandomierza, który jest miastem o tysiącletniej historii, malowniczo położonym na nadwiślańskiej skarpie stanowiącej strome zakończenie Gór Świętokrzyskich. To wymarzone miejsce na odpoczynek w blasku prastarych zabytków, zapachu pysznych ciast oraz porannej kawy serwowanych w staromiejskich kafejkach. Turyści odwiedzający Sandomierz mogą zobaczyć doskonale zachowany średniowieczny układ urbanistyczny. W nadwiślańskim grodzie znajduje się łącznie 120 obiektów zabytkowych. Do najbardziej znanych zalicza się przede wszystkim: Bramę Opatowską, renesansowy ratusz, katedrę i zamek pamiętający czasy Kazimierza Wielkiego oraz jedną z najstarszych szkół w Polsce – liczące ponad 400 lat Collegium Gostomianum.
Walorem przyrodniczym miasta jest jego położenie nad Wisłą na siedmiu wzgórzach. Można tu wybrać się na dłuższe i krótsze spacery po głębokim (do 10 m) Wąwozie Królowej Jadwigi, Górach Pieprzowych, które tworzą unikatowy w Europie rezerwat geologiczno-przyrodniczy.
Po zwiedzeniu Sandomierza można udać się do Opatowa. Najcenniejszym zabytkiem miasteczka jest pamiętająca okres romański kolegiata św. Marcina. Na uwagę zasługuje również rynek z przysadzistym ratuszem z przełomu XVI/XVII w. Pod rynkiem przebiega 400-metrowa Podziemna Trasa Turystyczna, która powstała z połączenia licznych wykonanych w skale lessowej piwnic. Po drugiej stronie rzeki Opatówki znajduje się klasztor oo. Bernardynów z barokowym kościołem.
Kurozwęki
W poszukiwaniu niecodziennych atrakcji należy skierować się do Kurozwęk, gdzie znajduje się zespół pałacowy wraz z jedyną w Polsce hodowlą bizonów amerykańskich. Liczące ponad 80 sztuk stado oglądać można z wnętrza wozu „safari bizon”. W zespole parkowo-pałacowym uwagę przykuwa budynek zamkowy, a w nim bogato zdobiona pięcioosiowa fasada oraz krużgankowy dziedziniec.
Więcej informacji na www.swietokrzyskie.travel
Na pątniczym szlaku
Udając na Łysą Górę drogą od strony Nowej Słupi warto wiedzieć, iż tak naprawdę jest to szlak znany już w czasach przedchrześcijańskich. Zanim na szczycie góry zostało założone Opactwo Benedyktyńskie (XI w.), był to ważny ośrodek kultu pogańskiego. Po przyjęciu chrześcijaństwa przez Polskę, Łysa Góra stała się najważniejszym ośrodkiem religijnym w królestwie. Z biegiem czasu wiodący na jej szczyt szlak pogański, za sprawą licznie pielgrzymujących monarchów chrześcijańskich, zaczęto określać mianem Drogi Królewskiej.
Święty Krzyż to chyba jedno z najbardziej intrygujących i tajemniczych miejsc w regionie. Długa, często obfitująca w dramatyczne wydarzenia historia przeplata się tu z ludowymi legendami. Tradycja benedyktyńska wydarzenie powstania klasztoru przypisuje Bolesławowi Chrobremu, podając rok 1006 jako datę jego założenia. Zdarzeniu temu towarzyszy legenda o św. Emeryku – synu króla Węgier Stefana I Świętego. Królewicz polując w tym rejonie, urzeczony widokiem jelenia, między rogami którego jaśniał świetlisty krzyż, udał się za nim na spotkanie z aniołem. Ten nakazał mu wspiąć się na Łysą Górę i ofiarować przybyłym tam benedyktynom relikwie Krzyża Świętego. Legendarny jeleń wkrótce stał się symbolem Gór Świętokrzyskich i jest nim do dzisiaj.
Kościół wykonany w stylu barokowo-klasycznym wzniesiono w latach 1781-1789. Jest on trzecią świątynią - wcześniejsze strawiły pożary w XIII i XVIII wieku. Największe wrażenie robią półkolisty tympanom oraz cztery kamienne rzeźby z XVII w., prawdopodobnie ocalałe z wcześniejszej świątyni. Wejście do zespołu sakralnego wiedzie przez barokowy portal wykonany z piaskowca. Kolejnym pomieszczeniem jest dawna furta, w której podczas okupacji niemieckiej znajdowała się kostnica dla radzieckich więźniów. Za zakrystią znajduje się kaplica Oleśnickich. Ufundowana przez Mikołaja Oleśnickiego w XVII w. zachwyca bogactwem zdobień. Rozglądając się po kaplicy, można w poznać historię relikwii Krzyża Świętego, którą przedstawiają malowidła na ścianach.
Z kaplicy Oleśnikich można udać się do podziemnej krypty, a także zwiedzić niewielkie klasztorne muzeum. W jego drugiej części znajdują się sakralne przedmioty z całego świata, m.in. Biblia w języku Eskimosów i figurka Maryi z Kamerunu, wykonana z ziaren piasku.