Chłoniaki są nowotworami wywodzącymi się z nieprawidłowych, mnożących się bez żadnej kontroli limfocytów, czyli komórek układu limfatycznego (chłonnego). Układ chłonny jest siecią organów (szpik kostny, śledziona, grasica, węzły chłonne, migdałki, wyrostek robaczkowy), tkanek oraz naczyń. Jego zadaniem jest odprowadzanie płynu (inaczej zwanego chłonką albo limfą) z komórek naszego organizmu, z powrotem do krwioobiegu. Drugim ważnym zadaniem układu limfatycznego jest zwalczanie infekcji i nowotworów. Zajmują się tym właśnie wspomniane limfocyty – białe komórki krwi. Wyróżniamy dwa ich rodzaje: limfocyty B i T. Limfocyty wędrują naczyniami chłonnymi do ognisk infekcji lub gromadzą się w węzłach chłonnych, które niczym filtr wyłapują i unieszkodliwiają wszystkie patogeny (bakterie, wirusy, szkodliwe substancje). Dlatego też podczas przeziębienia, grypy czy innych zakażeń węzły chłonne, np. na szyi czy pod pachami, stają się powiększone i bolesne.
Chłoniak może się rozwijać w momencie nieprawidłowego procesu powstawania limfocytu. Taka wadliwa komórka, jeśli nie zostanie zniszczona przez układ odpornościowy, może się bardzo szybko i niekontrolowanie dzielić. Podobnie jak prawidłowe limfocyty, chłoniak może powstać w wielu częściach ciała, np. w szpiku, śledzionie czy węzłach chłonnych, skąd poprzez naczynia krwionośne może przedostać się praktycznie wszędzie, do każdego miejsca w organizmie.
Istnieją dwa główne rodzaje nowotworów układu chłonnego: ziarnica złośliwa (inaczej zwana chorobą Hodgkina) i chłoniak nieziarniczy. Ten drugi rodzaj jest zdecydowanie częstszy. Ze wszystkich zdiagnozowanych w ciągu roku przypadków chłoniaka nieziarniczego 55 proc. stanowią guzy agresywne lub szybko rosnące. 45 proc. zdiagnozowany choruje na chłoniaka nieziarniczego o przewlekłym przebiegu – wolno rozwijającą się formę nowotworu. Główne objawy chłoniaków nieziarniczych to powiększenie węzłów chłonnych, kaszel, duszność, niewyjaśniona utrata wagi, gorączka, obfite poty, silny świąd skóry. Objawy te mogą czasami być trudne do rozpoznania, mogą też być mylone z symptomami innych chorób, dlatego chłoniak jest czasem nazywany „ukrytym” lub „cichym” nowotworem. Prawidłową diagnozę postawić może tylko lekarz.
Dokładna przyczyna zachorowalności na chłoniaki nie jest znana. Pewną rolę mogą tu odgrywać czynniki genetyczne, uszkodzenie układu odpornościowego czy wirusy takie jak HIV. Dzięki wczesnej i właściwej diagnozie schorzenie może być z sukcesem leczone i w wielu przypadkach dochodzi do trwałych wyleczeń.
Więcej informacji o chłoniakach można uzyskać w Stowarzyszeniu Wspierającym Chorych na Chłoniaki „Sowie Oczy”. Zrzesza ono grupę ludzi, którzy w różny sposób zetknęli się z chłoniakami. Strona internetowa Stowarzyszenia: www.sowieoczy.pl