Beatyfikacja biskupa Michała Kozala stała się impulsem do podjęcia starań o wyniesienie na ołtarze także innych - skupionych wokół niego – męczenników, którzy zginęli za wiarę w obozie koncentracyjnym w Dachau. On sam nazywany jest „mistrzem męczenników”.
Dwa lata po wyniesieniu go na ołtarze Konferencja Episkopatu Polski wyraziła aprobatę dla inicjatywy rozpoczęcia procesu beatyfikacyjnego innych męczenników tego obozu koncentracyjnego. Ostatecznie zadecydowano jednak o rozszerzeniu formuły procesu, który objął również innych heroicznych świadków wiary – nie tylko duchownych, ale i świeckich - którzy zginęli podczas ostatniej wojny...
in odium fidei
To znaczy, że ponieśli śmierć na skutek działań podejmowanych „z nienawiści wiary”. Ich proces informacyjny został otworzony we Włocławku 26 stycznia 1992 r., w 49. rocznicę śmierci bł. Michała Kozala. A był to proces wyjątkowy, bo obejmował grono aż 108 polskich męczenników za wiarę, jego zwieńczeniem był zbiorowy akt beatyfikacji podczas kolejnej pielgrzymki bł. Jana Pawła II do ojczyzny w 1999 r.
Dziesięć lat później, w 2009 r., z okazji 70. rocznicy przyjęcia święceń biskupich - a także internowania w klasztorze w Lądzie nad Wartą, który podczas wojny był hitlerowskim obozem przejściowym dla duchowieństwa - biskupi, kapłani i klerycy z archidiecezji gnieźnieńskiej oraz diecezji bydgoskiej i włocławskiej modlili się o rychłą kanonizację bł. bp. Michała. Biskupi diecezji należących do metropolii gnieźnieńskiej wystosowali wówczas apel o modlitwę w tej intencji, przypominając, że podczas uwięzienia w Dachau budził on podziw spokojem i godnością, z jaką przyjmował wszelkie cierpienia i szykany oprawców. A pochodził...
z prostej, zwyczajnej rodziny
Urodził się 25 września 1893 r. we wsi Nowy Folwark k. Krotoszyna, jako syn Jana Kozala i Marianny z Płaczków. Po ukończeniu gimnazjum klasycznego w Krotoszynie i zdaniu matury w 1914 r. zgłosił się do Arcybiskupiego Seminarium Duchownego w Poznaniu. Ostatni rok odbył w seminarium gnieźnieńskim i 23 lutego 1918 r. przyjął święcenia kapłańskie. Został wikarym w parafii Kościelec, a rok później w Pobiedziskach. W 1920 r. powierzono mu w administrację parafię w Krostkowie. W 1923 r. został drugim katechetą w Miejskim Gimnazjum Żeńskim w Bydgoszczy. W tym czasie był również kapelanem w Schronisku dla Ociemniałych i publikował artykuły o tematyce religijnej na łamach „Dziennika Bydgoskiego”. W latach 1927-1939 pracował w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Gnieźnie. Początkowo był ojcem duchownym, potem profesorem, a od 1929 r. rektorem. Dał się wtedy poznać jako pedagog uczący przyszłych kapłanów przestrzegania porządku, a jedna z powtarzanych przez niego dewiz brzmiała: serva ordinem et ordo servabit te, to znaczy... zachowuj porządek, a porządek zachowa ciebie
W 1933 r. został mianowany szambelanem papieskim, a 12 czerwca 1939 r. Pius XII wyniósł go do godności biskupa pomocniczego diecezji włocławskiej i biskupa tytularnego Lappy na Krecie. Konsekracja miała miejsce 13 sierpnia 1939 r. w katedrze włocławskiej. Niebawem został wikariuszem generalnym diecezji, natomiast we wrześniu - już po wybuchu wojny - objął zarząd diecezji, ponieważ bp Radoński, ordynariusz, wyjechał z wojskiem polskim. On postanowił nie opuszczać diecezjan.
Po wkroczeniu wojsk niemieckich do Włocławka rozpoczęło się niszczenie miejsc i symboli sakralnych, a także represjonowanie duchownych. Bp Kozal kilkukrotnie protestował u władz niemieckich, był wzywany przez Gestapo, a 7 listopada został aresztowany razem z pozostałymi biskupami i alumnami. 16 stycznia 1940 r. przewieziono ich do obozu w Lądzie nad Wartą. Dzięki nawiązanym kontaktom, z ukrycia zarządzał diecezją. Długie godziny spędzał na adoracji Najświętszego Sakramentu. Pewnego dnia, a było to już po wkroczeniu Niemców do Paryża...
złożył Bogu ofiarę ze swego życia
W maju 1942 r. w Dachau powierzył ów sekret swojemu siostrzeńcowi ks. Czesławowi Kozalowi. Miał świadomość, że z obozu nie wyjdzie, że Bóg przyjął jego ofiarę, którą złożył w intencji ocalenia życia kapłanów, za Kościół w Polsce i ojczyznę.
Na co dzień starał się innym dodawać otuchy i służyć dobrą radą. Niestety, zaczął tracić zdrowie: miał rany na rękach i nogach, a uszy mu opuchły. Od sierpnia 1940 r. zaczęła się wywózka księży do Dachau. Natomiast bp Michał z grupką kapłanów 3 kwietnia 1941 r. znalazł się w obozie w Inowrocławiu, gdzie był poniżany i bity. 9 kwietnia przewieziono ich do więzienia w Berlinie, urządzając przemarsz w kajdanach przez miasto. Była to tylko kolejna stacja w drodze do Dachau, dokąd przetransportowano ich 25 kwietnia. Od tej chwili biskup Michał nosił w obozie...
numer 24 544
Warunki obozowe były straszne, a stan jego zdrowia się pogarszał. Więźniowie byli nie tylko głodzeni, ale również upokarzani i okrutnie bici. Nad bp. Michałem oprawcy znęcali się wielokrotnie. A on w tych nieludzkich okolicznościach troszczył się o innych, nie zgadzał się na żadne przywileje ze strony współtowarzyszy niedoli i dzielił się z innymi swoimi skromnymi porcjami żywności.
Na początku 1943 r. zachorował na tyfus, gorączkował i stracił apetyt. Przeczuwając, że koniec jest bliski, pożegnał się słowami: „Wiecie, że życie moje już do mnie nie należy. Świta jutrzenka wolności. Już wam nie będę potrzebny. Odejdę od was”. 26 stycznia został dobity zastrzykiem, prawdopodobnie fenolu, a ciało spalono w krematorium, aby stłumić rodzący się kult sufragana włocławskiego - męczennika.
Proces informacyjny toczył się od 8 października 1960 r. W homilii wygłoszonej 14 czerwca 1987 r. w Warszawie, podczas Mszy św. beatyfikacyjnej, bł. Jan Paweł II powiedział: „Niech będzie jednym jeszcze patronem naszych trudnych czasów, pełnych napięcia, nieprzyjaźni i konfliktów. Niech będzie wobec współczesnych i przyszłych pokoleń świadkiem tego, jak wielka jest moc łaski Pana naszego Jezusa Chrystusa — Tego, który <<do końca umiłował>>”. Bł. bp Michał Kozal jest patronem Włocławka i współpatronem Bydgoszczy.
Z litanii do bł. bp. Michała Kozala
Módlmy się:
Boże, Ty obdarzyłeś błogosławionego Michała, biskupa i męczennika, łaską szczególnego nabożeństwa do Najświętszego Sakramentu oraz heroicznym męstwem w obronie wolności Kościoła. Spraw, abyśmy za jego przykładem i
wstawiennictwem, umocnieni łaską Tajemnicy Eucharystycznej, mogli wytrwać do końca w wyznawaniu prawdziwej wiary. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.
Konzentrationslager Dachau
To bawarskie miasto położone w południowych Niemczech - ok. 20 km w kierunku północno-zachodnim od Monachium - liczące ponad 40 tys. mieszkańców, powstało w VIII w. 21 marca 1933 r., na podstawie zarządzenia Heinricha Himmlera, założono w Dachau obiekt doświadczalny, w którym przetrzymywano politycznych przeciwników reżimu hitlerowskiego. Powstały na terenie opuszczonej fabryki amunicji był pierwszym niemieckim obozem koncentracyjnym. W nim szkolili się komendanci i członkowie załóg późniejszych obozów, a nad bramą wejściową istniał taki szyderczy napis jak w Auschwitz: „Arbeit macht frei” – „Praca czyni wolnym”. W 1943 r. wybudowano krematorium - nazywane barakiem X - a rok później także komorę gazową. Wtedy powstał tam także podobóz kobiecy. W obozie istniał bunkier, w którym torturowano więźniów, oraz ściana, pod którą ich rozstrzeliwano. Natomiast w baraku medycznym przeprowadzano na więźniach okrutne eksperymenty.
W Dachau więziono licznych duchownych chrześcijańskich, w tym 1773 z Polski. Liczbę więźniów – włącznie z podobozami - szacuje się na 250 tys. osób, spośród których blisko 2/3 zginęło. Obóz został wyzwolony 29 kwietnia 1945 r., a w 1984 r. wpisano go na listę obiektów podlegających szczególnej ochronie UNESCO.
Kyrie elejson, Chryste elejson, Kyrie elejson.
Chryste, usłysz nas. Chryste, wysłuchaj nas.
Ojcze z nieba, Boże, zmiłuj się nad nami.
Synu, Odkupicielu świata, Boże,
Duchu Święty, Boże,
Święta Trójco, Jedyny Boże,
Błogosławiony Michale Kozalu, módl się za nami
Błogosławiony Michale, wierny sługo Chrystusa i ludzi,
Błogosławiony Michale, chlubo Kościoła świętego,
Błogosławiony Michale, czcicielu Bogarodzicy Dziewicy,
Błogosławiony Michale, mężu głębokiej i wytrwałej modlitwy,
Błogosławiony Michale, wielki miłośniku Eucharystii,
Błogosławiony Michale, niestrudzony głosicielu Słowa Bożego,
Błogosławiony Michale, mistrzu męczenników,
Błogosławiony Michale, ofiarujący swoje życie za wolność Kościoła,
Błogosławiony Michale, przykładzie w przyjmowaniu cierpienia,
Błogosławiony Michale, wzorze miłowania nieprzyjaciół,
Błogosławiony Michale, orędowniku uciśnionych i prześladowanych za wiarę,
Błogosławiony Michale, przykładzie całkowitego zawierzenia Opatrzności Bożej,
Błogosławiony Michale, duszpasterzu dzieci i młodzieży,
Błogosławiony Michale, wzorze wyrzeczenia i zdyscyplinowania,
Błogosławiony Michale, doskonały kierowniku sumień,
Błogosławiony Michale, wychowawco kleryków,
Błogosławiony Michale, duchowy przewodniku kapłanów,
Błogosławiony Michale, podporo współwięźniów,
Błogosławiony Michale, wzorze ofiarnej gorliwości kapłańskiej,
Błogosławiony Michale, odznaczający się duchem posłuszeństwa,
Błogosławiony Michale, świadku życia czystego i ubogiego,
Błogosławiony Michale, sumiennie wypełniający swoje obowiązki,
Błogosławiony Michale, mężu o wyjątkowej stałości ducha,
Błogosławiony Michale, promieniujący szczerą miłością Ojczyzny,
Błogosławiony Michale, patronie trudnych czasów,
Błogosławiony Michale, niezwykły nasz orędowniku w niebie.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, przepuść nam, Panie!
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, wysłuchaj nas, Panie!
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami!
W.: Jesteśmy wydawani na śmierć z powodu Jezusa,
O.: aby życie Jezusa objawiło się w naszym śmiertelnym ciele.
Módlmy się:
Boże, Ty obdarzyłeś błogosławionego Michała, biskupa i męczennika, łaską szczególnego nabożeństwa do Najświętszego Sakramentu oraz heroicznym męstwem w obronie wolności Kościoła. Spraw, abyśmy za jego przykładem i wstawiennictwem, umocnieni łaską Tajemnicy Eucharystycznej, mogli wytrwać do końca w wyznawaniu prawdziwej wiary. Przez Chrystusa, Pana naszego.