"Święty, Święty, Święty jest Pan zastępów. Cała ziemia pełna jest Jego chwały" (Iz 6, 3)
"I rzekł Mojżesz: «Spraw, abym ujrzał Twoją chwałę». Pan odpowiedział: [...] «Nie będziesz mógł oglądać mojego oblicza, gdyż żaden człowiek nie może oglądać mojego oblicza i pozostać przy życiu»" (Wj 33, 18. 20). Ten dialog Pana z Mojżeszem ma kapitalne znaczenie dla zrozumienia biblijnego pojęcia "chwała". Jest ona utożsamiona z Boskim obliczem, czyli z osobą Boga i Jego objawianiem się. Ma zatem odniesienie do samej Bożej tajemnicy, która może się odsłaniać, ale jednocześnie pozostaje zakryta, jako że jest nieskończona, wieczna, transcendentna i tym samym "niewyczerpywalna" dla ludzkiego spojrzenia i umysłu.
Hebrajskim terminem oznaczającym chwałę jest kabôd, który dosłownie wskazuje na coś "ważkiego, ważnego". Bóg bowiem przygniata nas swą wielkością i oślepia swym światłem. Niemniej nie zamyka się w swym wspaniałym i niedostępnym świecie, lecz ukazuje się na górze Synaj, spowity w obłok i ogień: "Ukazała się im się w obłoku chwała Pana [...] A widok chwały Pana był w oczach Izraelitów jak ogień pożerający na szczycie góry" (Wj 16, 10; 24, 17). Chwała Boża zamieszkuje także w świątyni i stamtąd promieniuje na cały świat, jak głosi opowiadanie o powołaniu proroka Izajasza, kiedy to chwała spadła na świątynię syjońską, wprawiając ją w drgania, lecz ogarnęła również całą ziemię (6. 3).
Wysławianie chwały Bożej jest zatem wyznawaniem wiary w Jego tajemnicę, ale i uznaniem Jego skutecznej i zbawczej obecności: "Przyznajcie Panu, synowie Boży, przyznajcie Panu chwałę i potęgę [...] W Jego pałacu wszystko woła: «Chwała!»" (Ps 29, 1. 9). Chwała Boża, która świeci w niebie ("Chwała na wysokości Bogu" śpiewane przez aniołów w Boże Narodzenie), objawia się najjaśniej w Jezusie Chrystusie. Podkreśla to szczególnie ewangelista Jan, którego dzieło dzieli się często na dwie części: "księgę znaków" kreślącą publiczną działalność Chrystusa i "księgę chwały" opisującą Mękę i Paschę. Nie bez powodu sam Jezus u progu Męki oświadcza: "Nadeszła godzina, aby został otoczony chwałą Syn Człowieczy [...] Ojcze, nadeszła godzina. Otocz swego Syna chwałą, aby Syn Ciebie nią otoczył" (J 12, 23; 17, 1).
Chwała Ojca, czyli bóstwo, obecna jest więc również w Chrystusie: "Ojcze, otocz Mnie u siebie tą chwałą, którą miałem u Ciebie wpierw, zanim świat powstał" (17, 5). Jest to wielki chrześcijański przełom – chwała Boża objawia się w człowieku, Jezusie z Nazaretu. I dlatego chrześcijanin może mieć nowy i bezpośredni ogląd chwalebnej rzeczywistości Boga: "I oglądaliśmy Jego chwałę, chwałę, jaką Jednorodzony otrzymuje od Ojca" (1, 14). Wprawdzie jest to chwała nie w pełni odsłonięta, ponieważ nasze ograniczenia nie pozwalają nam dojrzeć tego ogromu światła, jednak kiedy dokona się ostateczne spotkanie w doskonałej komunii z Bogiem, wówczas także my zostaniemy zanurzeni w chwale Bożej: "Chwałę, którą Mi dałeś, przekazałem im, aby stanowili jedno, tak jak My" (17, 22).
Uwaga na marginesie: w grece Nowego Testamentu "chwała" to doxa, słowo, które powraca 166 razy (a czasownik doxazo – 61 razy) i które odwołuje się do ukazywania się; jest to splendor potęgi i wielkości, która teraz "ukazuje się" nam w Chrystusie Jezusie.
Aborcja - w kulturze typu rolniczego, jaką była kultura biblijna, dobrowolne pozbycie się płodu było nie do pomyślenia, ponieważ oznaczało między innymi utratę syna, czyli rąk do pacy w polu, lub córki, źródła macierzyńskiej płodności. Ponadto na płaszczyźnie religijnej życie uznawane było za wyłączny dar Boga, który był jego opiekunem i gwarantem. Samoistne poronienie postrzegane było jako nieszczęście i tragedia (pośrednio w Koh 6, 3). Św. Paweł porównuje siebie do "poronionego płodu", by podkreślić, że jest "ostatnim" i "najmniejszym" z apostołów (1 Kor 15, 8-9).
Serafin - zaliczani do aniołów dworu Bożego wraz z cherubinami wkraczają na scenę w opowiadaniu o powołaniu Izajasza (6, 2). Ich nazwa zawiera aluzję do czegoś "gorejącego" jak płomień albo do obrazu węża. Wiadomo że – jak w przypadku cherubinów – przedstawiając tych aniołów Biblia przejęła symbole (często zwierzęce) z religii egipskiej czy mezopotamskiej.
Tłum. Dorota Stanicka-Apostoł