Katechezy katedralne: ks. Andrzej Grzelak
Liczba 40 nie jest tu przypadkowa: nawiązuje do czasu trwania potopu i wędrówki Narodu Wybranego do Ziemi Obiecanej, ale przede wszystkim do postu Jezusa na pustyni, który miał przygotować Go do inauguracji zbawczej misji.
Popiół
W Środę Popielcową akt pokutny zastąpiony jest przez posypanie głów popiołem, otrzymanym po spaleniu ubiegłorocznych gałązek palmowych. Wypowiadane wówczas słowa antyfon przypominają o nieuchronnym przemijaniu życia w ciele oraz wzywają do nawrócenia. Wielki Post ma być czasem szczególnego otwarcia się człowieka na Boże działanie i na przyjęcie Bożego życia. Na tej drodze konieczne są trzy elementy, znane jeszcze w czasach Starego Testamentu: prawdziwa modlitwa, prawdziwy post i prawdziwa jałmużna.
Jałmużna
Modlitwa oznacza słuchanie Boga i rozważanie tego, co On powiedział i uczynił. Dopiero z tego słuchania rodzi się ludzka odpowiedź. Prawdziwy post oznacza opanowanie ciała i duszy przez podjęcie wyrzeczeń. Jałmużna to wielkoduszność serca i troska o prawdziwe dobro bliźniego – zarówno pod względem fizycznym, jak i moralnym i duchowym. Na duchowy wymiar jałmużny zwracał uwagę papież Benedykt XVI w tegorocznym Orędziu na Wielki Post. Podkreślał w nim, że z prawdziwą jałmużną wiązać się musi troska o to, by wspierani ludzie mogli również wyrwać się ze swoich grzechów i wejść na drogę nawrócenia. Praktyka jałmużny zawiera w sobie wezwanie do braterskiego upomnienia, którego celem jest troska o zbawienie tych, których pragniemy rzeczywiście wspierać.
Nabożeństwa
Podstawą intensywniejszego życia duchowego powinno być częstsze niż zwykle słuchanie i rozważanie słowa Bożego, częstszy udział w Eucharystii i udział w nabożeństwach pasyjnych: w Drodze Krzyżowej i Gorzkich żalach. To właśnie w ten sposób człowiek uczy się, jak w trudnych sytuacjach, w obliczu największej nawet nieprawości czy niesprawiedliwości wypełniać wolę Bożą; uczy się radykalnego posłuszeństwa i wierności.
Rozważanie Męki Pańskiej jest również składaniem Jezusowi dziękczynienia za Jego cierpienie, które jest zadośćuczynieniem za ludzkie grzechy i przyjęciem zaproszenia do naśladowania Jezusa i czerpania z Jego miłości. Wielki Post jest więc czasem uczenia się kroczenia drogami Ukrzyżowanego.
Objawienia
Kolejne niedziele Wielkiego Postu objawiają Jezusa – Mesjasza. I Niedziela ukazuje Jezusa, który doświadcza szatańskich pokus, solidaryzując się z grzesznikiem i ucząc, w jaki sposób owe pokusy demaskować. II Niedziela wyprowadza nas na Górę Przemienienia, gdzie Jezus ukazuje tajemnicę swego posłannictwa, zmierzającego do złożenia Bogu ofiary doskonałej, w której również i mamy udział. W III Niedzielę Wielkiego Postu spotykamy Jezusa przy studni, gdzie rozmawia z Samarytanką i uczy, czym jest prawdziwy i godny kult Boga. W IV Niedzielę widzimy Jezusa, który uzdrawia grzesznika – On jako jedyny jest Tym, który ma moc nas prowadzić i ocalić. W V Niedzielę słuchamy o wskrzeszeniu Łazarza i poznajemy, że Jezus ma moc pokonywania śmierci. Dopełnieniem tych niedzielnych objawień Jezusa jest objawienie jego męki w Niedzielę Palmową, zwaną również Niedzielą Męki Pańskiej
Walka z karnawałem
Istotą prawdziwego przeżywania wielkopostnej drogi Kościoła jest wejście i kroczenie drogą świętości razem z Chrystusem. On całkowicie oddał się Ojcu i otrzymał od Niego pełnię życia, a jako Zmartwychwstały ma moc dawać życie ludziom. Karnawał jest potrzebny jako czas zabawy i odpoczynku. Ale gdyby życie miało się składać z samej tylko zabawy – byłoby zmarnowane. Człowiek potrzebuje wysiłku, żeby móc kroczyć do świętości: i właśnie po to potrzebny jest nam post.