Zrzutka na artystów

Jestem dziś w takim momencie kariery, że za 50 zł zrobię wszystko – tymi słowami Marcin Wójcik z kabaretu Ani Mru Mru zaczął kiedyś wprowadzenie do jednego ze skeczów. Było zabawnie, ale nie odkrywczo, bo motyw biednego artysty, w rozumieniu muzyka, aktora czy pisarza, często pojawia się w skeczach, dowcipach czy scenach filmowych. O wysokie zarobki podejrzewamy raczej tylko znane artystyczne nazwiska, pojawiające się często w telewizji czy reklamach, natomiast zdajemy sobie sprawę, że osoby takie jak muzycy orkiestrowi, aktorzy lalkarze czy organiści kościelni – delikatnie mówiąc – nie opływają w luksusy.
 
Artyści poza systemem
Według badań przeprowadzonych w 2018 r. przez Zespół Centrum Badań nad Gospodarką Kreatywną Uniwersytetu SWPS, zarobki poniżej średniej krajowej dotyczą aż 60 proc. polskich artystów różnych sztuk i dziedzin. 30 proc. z nich zarabia mniej niż wynagrodzenie minimalne. Drugim czynnikiem powodującym złą sytuację materialną twórców jest sposób ich zatrudnienia: gwarantowany umową etatową stały dochód jest przywilejem mniejszości (14 proc. badanych), dominuje umowa o dzieło bez składek emerytalnych, zdrowotnych oraz praw do urlopu czy zwolnienia (54 proc. badanych). Ich dochody są ponadto trudno przewidywalne i nieregularne, zaś zdecydowana większość artystów pracuje około 45 godzin tygodniowo.
Obie sytuacje, czyli nieobecność w systemie socjalnym oraz biedę, ma ambicje uporządkować Ustawa o zawodzie artysty, której projekt autorstwa Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu jest właśnie w konsultacjach społecznych.