Logo Przewdonik Katolicki

Obłęd halnego

Natalia Budzyńska
fot. Unsplash

Pod koniec zimy też zdarza się halny. Myślę o halnym z kilku powodów. Jakoś tak się złożyło, że równocześnie obejrzałam dokument zatytułowany Wiatr i podczytuję sobie listy Stanisława Witkiewicza do syna, a w nich, tych zakopiańskich, piękne opisy halnego. Na skutek tego wracam myślami do domu pracy twórczej ZAiKS-u, w którym spędzam wakacje letnie i czasem zimowe, tego samego, w którym umarł Julian Tuwim. A właśnie tego dnia nadchodził halny.

Halny budzi demony. Ludzie z tendencją do depresji odczuwają większy spadek nastroju. Karetki są wzywane do samobójców i zawałów. I do alkoholików, którzy w tym czasie bywają bardziej niż normalnie drażliwi i podenerwowani. Chwytają za siekiery, wdają się w bójki, dręczą rodziny. Czy to jeszcze prawda, czy powoli wchodzę na teren magiczny, podań i legend?

Wracam więc do Tuwima. Tuwim był lękowy, ciśnieniowy i alkoholowy. Choć nie powinien popijać, to przecież lubił. Przyjechał do Zakopanego przed Bożym Narodzeniem, dni spędzał w knajpach, kieliszki wychylał między innymi z Janem Marcinem Szancerem. Po świętach nagle się ociepliło, wiatr stopił śnieg. Tuwim mówił, że ma chandrę, i próbował zaleczyć ją wódeczką, trochę był rozdrażniony. W nocy zmarł. Jedni piszą, że na wylew, inni że na zawał. Wpływ halnego jest oczywisty.

„Ten świat niezmiennie piękny” – pisze, patrząc na Tatry z okna swego zakopiańskiego domu, Stanisław Witkiewicz. Innym projektował wille, a sam mieszkał w zwykłej góralskiej chałupie, bez zbytków. Idealista Witkiewicz zapatrzony w Tatry ostatnie lata spędził nad Adriatykiem, kurując się z artretyzmu. W Na przełęczy zapisał: „Te noce przed halnym wiatrem mają w sobie coś złowieszczego. Niebo czarne, jak aksamitna opona, na niem księżyc bez promieni, biały ostry i gwiazdy migocące gwałtownie; ponad wirchami, daleko, małe łebki białych obłoków, jak ptaki burzy, lecą i przewalają się na miejscu; od czasu do czasu przylatuje od gór gorące tchnienie, a wprawne ucho dosłyszy daleki szum wichru, który się szarpie”.
A film Michała Bielawskiego pokazuje groźną moc wiatru – i uzmysłowiłam sobie, że chociaż bywam w Tatrach często i od wielu, wielu lat, to prawdziwego halnego jeszcze nie przeżyłam. Widziałam tylko namiastkę tego, co po sobie pozostawia: był las i nie ma lasu. Bielawski nakręcił thriller dokumentalny, w którym groza jest odczuwalna w porywach wiatru. „Silny, porywisty i destrukcyjny. Wpływa na ciało i umysł” – definiuje halny reżyser. Towarzyszy z kamerą kilkorgu bohaterom, pokazuje demoniczne tumany chmur, które niszczą drzewa, domy, wprawiają ludzi w nerwicę. Właściwie nie tyle śledzi halny, ile tych ludzi, których halny łączy jakąś przedziwną, nadprzyrodzoną, magiczną więzią.

Komentarze

Zostaw wiadomość

Komentarze - Facebook

Ta strona używa cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki

;clickControlParams[onclick_param_l]=onclick_value_l;clickControlParams[onclick_param_v]=onclick_value_v;function setRlsAmount(){cafEl.forEach(function(part,index){if(cafEl[index].meta.layoutTypes.indexOf(dto.contentType)!==-1&&cafEl[index].caf.type==="relatedsearch"){cafEl[index].caf.number=dto.numberRelatedLinks}})}function addClickTrackUrl(cafObject){let params=Object.keys(clickControlParams).map(function(key){return encodeURIComponent(key)+"="+encodeURIComponent(clickControlParams[key])}).join("&");let parkingClickTrack="//"+dto.clickControlHost+"/search/cc.php?"+params;if(dto.clickTrack.length>0){dto.clickTrack.forEach(function(part,index){this[index]=encodeURI(this[index])},dto.clickTrack);cafObject.clicktrackUrl=[parkingClickTrack].concat(dto.clickTrack)}else{cafObject.clicktrackUrl=parkingClickTrack}}pageOptions.pageLoadedCallback=function(requestAccepted,status){let fb_add_params="";function isAdultStatusCallbackRequired(){if(!("adult"in status)){return false}if(ds===false&&status.adult===true){return true}if(ds===true&&status.adult===false){return true}return false}function isErrorCodeCallbackRequired(){if(!("error_code"in status)){return false}if(isAdultStatusCallbackRequired()&&26===status.error_code){return false}return true}if(isAdultStatusCallbackRequired()){fb_add_params+="&as="+status.adult+"&gc="+status.client}if(isErrorCodeCallbackRequired()){fb_add_params+="&ec="+parseInt(status.error_code)}if(fb_add_params.length===0||fb_token.length===0){return}let request=new XMLHttpRequest;request.open("GET",fb+fb_token+fb_add_params,true);request.send()};function collectCafObjects(){let cafObjects=[pageOptions];cafEl.forEach(function(part,index){if(cafEl[index].meta.layoutTypes.indexOf(tlt)===-1){return}if(cafEl[index].caf.type==="ads"){addClickTrackUrl(cafEl[index].caf);cafEl[index].caf.number=noAds}pdto.caf.uiOptimize=dto.uiOptimize;if(cafEl[index].caf.type==="relatedsearch"&&dto.rls.length>0){return}if(cafEl[index].caf.type==="searchbox"&&dsb===false){return}cafObjects.push(cafEl[index].caf)});return cafObjects}function appendCafRls(){if(dto.rls.length<=0){return}let start=0;let cafRlObjects=[pdto.caf];cafEl.forEach(function(part,index){if(cafEl[index].meta.layoutTypes.indexOf(dto.contentType)!==-1&&cafEl[index].caf.type==="relatedsearch"){let stop=start+cafEl[index].caf.number;let terms=[];for(var i=start;idto.rls.length-1){break}terms[i]=dto.rls[i].term;start=i+1}cafEl[index].caf.terms=terms.join(",");cafEl[index].caf.optimizeTerms=false;cafRlObjects.push(cafEl[index].caf)}});createCaf.apply(this,cafRlObjects)}if(typeof google!=="undefined"){window.createCaf=function(){function F(args){return google.ads.domains.Caf.apply(this,args)}F.prototype=google.ads.domains.Caf.prototype;return function(){return new F(arguments)}}();setRlsAmount();if(dto.advt===1&&dto.contentType!==2&&dto.contentType!==3){appendCafRls()}let cafObjects=collectCafObjects();if(cafObjects.length>1){createCaf.apply(this,cafObjects)}}})();if(dto.tsc){var request=new XMLHttpRequest;request.open("GET",dto.pu+"/search/tsc.php?"+dto.tscQs);request.send()}var $parkModalButton=document.getElementById("cookie-modal-open");var $parkModalCloseButton=document.getElementById("cookie-modal-close");var $parkModal=document.getElementById("cookie-modal-window");var $parkCookieMessage=document.getElementById("cookie-message");var $parkThirdPartyCookieCheckbox=document.getElementById("third-party-cookie-checkbox");var $parkAcceptAllCookiesButton=document.getElementById("accept-all-cookies-btn");var executeTrackingPixel=function(trigger){if(trigger===true&&typeof pxTracking==="function"){pxTracking()}};var getCookieExpirationTime=function(){var d=new Date;d.setTime(d.getTime()+7*24*60*60*1e3);return d.toUTCString()};var saveParkingCookie=function(statisticsCookie){var cookieConsent={necessary:true,statistics:statisticsCookie,version:1,timestamp:(new Date).getTime()};document.cookie="CookieConsent="+JSON.stringify(cookieConsent)+";expires="+getCookieExpirationTime()};if($parkModalButton!=null){$parkModalButton.onclick=function(e){$parkModal.classList.remove("disabled")}}if($parkModalCloseButton!=null){$parkModalCloseButton.onclick=function(e){$parkModal.classList.add("disabled");$parkCookieMessage.classList.add("disabled");saveParkingCookie($parkThirdPartyCookieCheckbox.checked);executeTrackingPixel($parkThirdPartyCookieCheckbox.checked)}}if($parkAcceptAllCookiesButton!=null){$parkAcceptAllCookiesButton.onclick=function(){$parkCookieMessage.classList.add("disabled");saveParkingCookie(true);executeTrackingPixel(true)}}if(dto.executeTrackingPixels===true){executeTrackingPixel(true)}