Podawane są w różnej postaci: na miękko, na twardo, faszerowane, z majonezem czy jako dodatek do zupy. Na stole obowiązkowo powinien pojawić się także żurek lub biały barszcz, rzadziej spotyka się barszcz czerwony lub zupę chrzanową. Do tego pieczywo, drożdżowe i piaskowe baby, mazurki oraz różnego rodzaju sałatki z tradycyjną sałatką jarzynową na czele. Mówi się także, że Wielkanoc to mięsne święta i coś w tym jest, bo mało kto wyobraża sobie świąteczne śniadanie bez szynki, białej kiełbasy czy różnego rodzaju pieczonych mięs. Na wielkanocnym stole często gości też pasztet. Przepisów na jego przygotowanie jest mnóstwo: z grzybami lub śliwkami, drobiowy, z królika czy z dziczyzny. Podawany z majonezem, sosem tatarskim, chrzanem lub żurawiną. Jego smakiem zachwycali się już podobno starożytni Rzymianie, chociaż współcześnie pasztet przypisuje się Francuzom, a pierwsze wzmianki o tym daniu pochodzą z XIV w. Do Polski dotarł w wieku XVI. Wówczas najbogatsze polskie dwory zaczęły zatrudniać specjalnych mistrzów do jego przyrządzania. Fach pasztetnika przez długi czas uważany był za oddzielny dział sztuki kulinarnej, co miało też przełożenie na wysokie zarobki trudniących się tym zajęciem. Dziś niepowtarzalnym smakiem pasztetu możemy cieszyć na co dzień, nie tylko na Wielkanoc.
SKŁADNIKI
- 1 kg łopatki
- 1 kg podgardla lub surowego tłustego boczku
- 1 kg wątroby wieprzowej
- garść suszonych grzybów
- 3 marchewki
- 1 pietruszka
- kawałek selera
- 1 cebula
- 3 liście laurowe
- 6 ziaren ziela angielskiego
- 6 ziaren czarnego pieprzu
- sól
- pieprz
- majeranek
- 6 jajek
Łopatkę i podgardle kroimy na mniejsze kawałki, zalewamy wodą, dodajemy warzywa, grzyby, ziele angielskie, listek laurowy i czosnek i dusimy pod przykryciem do miękkości. Następnie mięso i warzywa wyjmujemy, odstawiamy do przestygnięcia, a gorącym wywarem zalewamy wątrobę, przykrywamy i odstawiamy na 20–30 minut, żeby się sparzyła. Przestudzone mięso, warzywa i wątrobę mielimy dwukrotnie w maszynce do mięsa. Do masy dodajemy żółtka, doprawiamy solą, pieprzem, majerankiem i dokładnie mieszamy. Białka ubijamy na sztywną pianę, dodajemy do masy i dokładnie, ale delikatnie wszystko mieszamy (jeśli masa jest zbyt luźna, można dodać odrobinę tartej bułki, natomiast jeśli zbyt gęsta – odrobinę wywaru od gotowania mięsa).
Foremkę keksówkę smarujemy masłem i posypujemy tartą bułką. Nakładamy masę mięsną, wyrównujemy. Wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 180°C i pieczemy przez godzinę.