Jak znaleźć najlepsze rozwiązanie, gdy lekarze zdiagnozowali ciążę pozamaciczną lub ostrzegają, że dziecko może nie przeżyć porodu? Czy i do jakiego momentu podtrzymywać funkcje życiowe nieuleczalnie chorego? Na te i inne pytania związane z rozwojem biologii i medycyny będzie można uzyskać odpowiedź fachowców z dziedziny bioetyki w pierwszej ogólnopolskiej poradni bioetycznej, którą właśnie otwarto w Krakowie, i na rozbudowanym bioetycznym portalu: jedenznas.pl. Ich celem jest dostarczanie jak najbardziej rzetelnej wiedzy, adekwatnej do współczesnych realiów i odkryć.
Pytania i dylematy
– Postęp w medycynie następuje tak szybko, że większości z nas trudno jest śledzić na bieżąco zarówno te zmiany, jak też konsekwencje, których na poziomie fizycznym, psychicznym i duchowym możemy w ich wyniku doświadczać – mówi Jakub Bałtroszewicz, prezes Fundacji JEDEN Z NAS, współtwórca Poradni Bioetycznej. – Dzięki poradni, która będzie udzielać pomocy na miejscu, telefonicznie i e-mailowo, i dzięki portalowi, możemy podpowiedzieć zainteresowanym skuteczne rozwiązania w ich konkretnych problemach. Możemy też dostarczyć takich narzędzi, które pozwolą im samodzielnie – zgodnie z aktualną wiedzą i jej oceną moralną z perspektywy Kościoła – przewidzieć skutki własnych decyzji, i świadomie określić, czy wybierają działanie „za życiem” czy „przeciw niemu”.
Gdy wpiszemy w wyszukiwarce hasło „bezpłodność”, odnajdziemy dziesiątki stron o in vitro. Potem trafimy – być może – na informację o negatywnej ocenie tej metody przez Kościół i staniemy przed pytaniem: „Dlaczego mamy nie iść na in vitro?” i „Czy naprotechnologia jest prawdziwą nauką? Czy jest skuteczna?”. Istnieje możliwość, że nie znajdziemy wystarczającej odpowiedzi u księdza w swojej parafii – ponieważ bywa, że kapłani nie posiadają tak gruntownej wiedzy. – Dlatego potrzeba instytucji zaufania, która wyjdzie naprzeciw tym potrzebom – wspierając księży, katechetów, doradców życia rodzinnego, lekarzy, małżonków i inne osoby wierzące, które chcą dokonać wyboru z głębokim zrozumieniem i z uwzględnieniem nauki Kościoła katolickiego – mówią organizatorzy. W nowo otwartej poradni, informacji i wsparcia udzielają specjaliści z wykształceniem bioetycznym, będący na bieżąco z najnowocześniejszymi zagadnieniami w dziedzinie.
Najnowocześniejsze metody
– Zajmujemy się zarówno zagadnieniami początków ludzkiego życia: bezpłodności, skutków in vitro (coraz częściej mówi się o tzw. syndromie post in vitro), zdiagnozowanych w ciąży chorób genetycznych dziecka, które niosą ze sobą dylematy moralne, hospicjum perinatalnego; jak też różnych terapii i kwestii dotyczących końca życia: np. podtrzymywania przy życiu pacjentów w stanie wegetatywnym, warunków odstąpienia od uporczywej terapii itp. – wyjaśnia ks. dr hab. Andrzej Muszala, dyrektor Międzywydziałowego Instytutu Bioetyki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie i kierownik poradni bioetycznej. – Pomoc u nas będą mogli uzyskać także przedstawiciele tych zawodów, które są objęte klauzulą sumienia. Bioetyka to z jednej strony solidna nauka teoretyczna. Jednak przede wszystkim ma ona służyć ludziom w rozwiązywaniu ich problemów . Ma mieć przełożenie na życie – pomoc, a czasem wręcz ratowanie ludzi w sytuacjach, które wydają się bez wyjścia – dodaje.
Specyficznym zagadnieniem, którym także będzie zajmować się poradnia, jest naturalne planowanie rodziny. Tu – oprócz informacji o znanych od kilkudziesięciu lat i propagowanych w poradniach rodzinnych metodach – będzie można dowiedzieć się o najnowocześniejszych metodach naturalnych, jak np. małych urządzeniach komputerowych do obliczania daty owulacji (Lady Comp, Baby Com, Pearly, Persona). W poradni będzie można skorzystać także z informacji o placówkach, instytucjach, osobach, które w różnych miejscach Polski zajmują się nauczaniem modelu Creightona czy konsultacjami naprotechnologicznymi. W efekcie: każdy zainteresowany będzie mógł szybko i sprawnie trafić do osoby, która poprowadzi go w tym zakresie w pobliżu jego miejsca zamieszkania.
Prawda o prawie
Poradnia bioetyczna i portal ma na celu także zwiększenie wrażliwości i zaangażowania społecznego na problemy bioetyczne na forum lokalnym, krajowym, a nawet międzynarodowym. – Gdy podczas jednego ze spotkań z gimnazjalistami i licealistami pokazałem im efekty pracy Parlamentu Europejskiego w ciągu kilku ostatnich miesięcy, byli zaskoczeni. „Dlaczego w mediach nie mówi się o tym, że parlament za wszelką ceną bardzo agresywnie próbuje narzucać legalną aborcję, powszechną antykoncepcję nawet dla nieletnich, poszerzać definicję małżeństwa i rodziny, czy wreszcie wkłada wszędzie, gdzie to możliwe, ideologię gender. Gdybyśmy to wiedzieli, tobyśmy coś zrobili, zareagowali” – mówi Jakub Bałtroszewicz.
Rzeczywiście, do tej pory nie było w Polsce jednej bazy informującej o tym, co dzieje się w tematyce pro-life i bioetycznej, od nowych odkryć, poprzez zestaw instytucji specjalizujących się w konkretnych zagadnieniach, po informacje dotyczące działań prawnych na poziomie unijnym i tego, jak głosował w sprawach bioetycznych każdy z polskich europosłów. – W moich rozmowach z politykami słyszę niekiedy nutę frustracji: gdy mówią o tym, że ludzie niemal nie dostrzegają ich działań – dodaje Bałtroszewicz. – Dzięki wynikom publikowanym na portalu możemy wspierać tych europosłów, którzy rzetelnie reprezentują nas w parlamencie, i wyciągać wnioski na kolejne głosowanie wobec tych eurodeputowanych, którzy nie popierają prawa chroniącego życie. I w ten sposób – w dłuższej perspektywie czasowej – skutecznie wpływać na zmianę unijnego prawa.
Mądrość wyboru
– Inicjatywę poradni udało się sfinalizować w ciągu roku – mówi Justyna Gajos, koordynatorka, instruktorka metody Rötzera – dzięki Fundacji „Jeden z nas”, która m.in. finansuje jedyny etat w poradni, Instytutowi Bioetyki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, który wygospodarował pomieszczenia w centrum Krakowa, i zaangażowaniu kilkunastu osób: lekarzy, nauczycieli, teologów, absolwentów podyplomowych studiów z bioetyki, pracujących wolontaryjnie. Jeśli spojrzymy na portal i poradnię w sposób całościowy, pierwszy z nich dostarcza wiedzy, drugi – daje konkretną, dopasowaną do sytuacji pomoc konkretnemu człowiekowi. A to najlepszy sposób, by coraz więcej ludzi miało zgodne z rzeczywistością, gruntowne i powiązane z doświadczeniem argumenty za działaniami popierającymi życie. A tym samym, by w społeczeństwie: w rodzinach, instytucjach i prawie przeważył szacunek do życia na każdym jego etapie; by budować „kulturę życia”, o którą tak zabiegał Jan Paweł II.
Poradnia bioetyczna
ul. Bernardyńska 3 (budynek UPJPII), Kraków
www.poradniabioetyczna.pl
portal bioetyczny: www.jedenznas.pl; www.bioetyka.krakow.pl