Drzewa oliwne z Getsemani
Wielki Post to idealny czas na uważniejsze przyjrzenie się rezultatom badań wybitnych uczonych, których przedmiotem zainteresowania stały się w ostatnich latach wydarzenia Wielkiego Piątku. Reprezentują rozmaite dziedziny naukowe: od historyków i archeologów począwszy, poprzez specjalistów medycyny sądowej, fizyków nuklearnych po chociażby dendrologów (drzewoznawców).
Cykl artykułów zaczniemy od ubiegłorocznych odkryć związanych z Ogrodem Oliwnym, w którym miała początek męka Chrystusa. Dziś w miejscu, gdzie krwawy pot Zbawiciela wsiąkał w ziemię, rosną stare drzewa oliwne, które pielgrzymi uważają za niemych świadków dramatycznej modlitwy Pana Jezusa. Natomiast jesienią 2012 r. włoskim uczonym udało się ustalić wiek tych niezwykłych drzew. Oto fragment komunikatu agencji Reutera na ten temat:
„Badaczom udało się ustalić, że drzewa oliwne rosnące w miejscu w Jerozolimie, gdzie Jezus Chrystus modlił się przed śmiercią i gdzie został aresztowany, mogą być najstarszymi znanymi nauce rosnącymi drzewami liściastymi. Włoscy naukowcy ustalili, że pnie sękatych drzew z Ogrodu Getsemani mają ok. 900 lat. Ponieważ jednak oliwki mogą ponownie wyrosnąć z korzeni ściętych drzew, więc uczeni nie wykluczają, że ich korzenie mogły przetrwać od czasów Chrystusa”.
Badaniom wieku i kodu genetycznego poddano trzy z ośmiu prastarych drzew oliwnych rosnących w Ogrodzie Getsemani, zwanym też Ogrodem Oliwnym lub Ogrójcem, miejscu na zboczu Góry Oliwnej, skąd rozciąga się widok na położone naprzeciw Wzgórze Świątynne. Badania przeprowadziła Narodowa Rada Naukowa (Consiglio Nazionale delle Ricerche) z Włoch oraz Timber Institute. Prace wspomagało pięć włoskich uniwersytetów. Wyniki przedstawiono na konferencji w Rzymie 19 października 2012 r. Trzy zbadane drzewa z Ogrodu Oliwnego zostały datowane metodą węglową na lata: 1092, 1166 oraz 1198. Prof. Antonio Cimato wyjaśnił, że nie ma w literaturze naukowej zanotowanych starszych i nadal rosnących okazów. „Nasze oliwki są pomiędzy najstarszymi drzewami liściastymi na świecie” – powiedział. Kod genetyczny prastarych drzew wskazuje, że wszystkie pochodzą od jednego „rodzica”. Badania wykazały też, że pomimo niezwykłego wieku, drzewa zachowały nad wyraz dobre zdrowie i uchroniły się przed miejscowymi zanieczyszczeniami.
Nazwa „Getsemani” oznacza w języku aramejskim „oliwną tłocznię”. Prawdopodobnie był to gaj oliwny, w którym taka tłocznia się znajdowała. W I w. było to miejsce na Górze Oliwnej lub w jej pobliżu, gdzie Jezus często spotykał się ze swymi uczniami. W noc przed śmiercią tutaj został zdradzony przez Judasza i aresztowany. Zapewne tamten Ogród Oliwny nie przetrwał, skoro – jak pisze Józef Flawiusz – wojska rzymskie oblegające Jerozolimę w roku 70 ścięły wszystkie drzewa w jej okolicy. Jednak oliwki mogły z czasem odrodzić się z korzeni zachowanych w ziemi i bujnie wyrosnąć.
Pierwsze pozabiblijne wzmianki o drzewach oliwnych rosnących na Górze Oliwnej pochodzą z najstarszego opisu pielgrzymki do Jerozolimy (IV w. po Chrystusie). Tradycyjne miejsce utożsamiane z Getsemani zostało ogrodzone i zagospodarowane przez ojców franciszkanów w połowie XIX w. To tam rośnie osiem historycznych drzew. Jako ciekawostkę dodam, że Ogród Oliwny chętnie odwiedzali pierwsi chrześcijanie. Wiadomo o tym m.in. z dzieła zatytułowanego Onomastikon Euzebiusza z Cezarei, który w 333 r. pisał, że wierni wciąż przychodzą do miejsca, w którym modlił się Syn Boży.
Za tydzień pochylimy się nad tajemnicami krwawego potu Chrystusa.