– Istnieje struktura matematyczności, w którą zostało „wpisane” stworzenie świata. Pytanie, co jest źródłem i skąd się wzięła całość, jest jednocześnie pytaniem o Boga – powiedział bp Jan Tyrawa.
W bydgoskim seminarium duchownym odbywało się spotkanie zatytułowane „Sicut in terra et in caelo: przykłady inspiracji”. Do grodu nad Brdą przyjechali naukowcy z Polski, Szwecji oraz USA.
Ład i porządek
Cykl trzech wykładów stał się okazją do szerszego poznania zagadnień z dziedziny fizyki, kosmologii, ale również historii sztuki. Prof. Marek Abramowicz podjął temat „Inspiracja teologiczna: trynitarny układ słoneczny Keplera”. Kierownik Katedry Astrofizyki na Uniwersytecie w Göteborgu przypomniał, jak rozwijało się myślenie o tym, co nas otacza. Dla Arystotelesa wszechświat był skończony. Jego środek zajmowała Ziemia otoczona wodą, powietrzem i ogniem. Wszechświat Kopernika miał już skończony charakter. Jego środek zajmowało Słońce, a Ziemia wraz z innymi planetami krążyła wokół niego, z wyjątkiem Księżyca, krążącego wokół Ziemi. Kepler ruchy planet odczytywał w duchu kopernikańskim, jednak jego zdaniem wszechświat był zbudowany według zupełnie innego planu opartego na obrazie Trójcy Świętej i zgodnie z pitagorejską harmonią. – Wszechświat Keplera był skończony i miał doskonały kształt, a więc kształt kuli. W kuli wyróżniał „punkty”, „elementy”: środek, który według Keplera był obrazem Ojca, powierzchnię obejmującą cały świat, czyli Syna, oraz wnętrze – Ducha – stwierdził.
Prof. Abramowicz, który jest autorem przeszło 200 prac naukowych z zakresu ogólnej teorii względności, astrofizyki wysokich energii, teorii czarnych dziur, podkreślił, że te niezwykle osobliwe koncepcje Keplera nigdy się nie przyjęły ani w fizyce, ani w teologii. – Nie mogło być inaczej. Jednak trwający całe życie namysł nad nimi doprowadził Keplera do zrozumienia praw rządzących ruchem planet. Na tej podstawie oraz na podstawie równie głębokich przemyśleń Galileusza nad prawami swobodnego spadku ciał na ziemi Newton zbudował swoją monumentalną teorię dynamiki i grawitacji, co dało początek całej współczesnej nauce – zakończył.
Sztuka z przesłaniem
Po wystąpieniu astrofizyka wykład na temat „Inspiracji malarskiej: Trójca Święta w ikonie Rublowa” zaprezentowała Ewa Sądowska. Prelegentka związana z Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, gdzie obroniła pracę magisterską pod takim właśnie tytułem, przedstawiła genezę i symbolikę ikony, rozpoczynając od omówienia perykopy biblijnej z Księgi Rodzaju, która stanowiła inspirację do jej powstania. Ikona została napisana w pierwszej połowie XV w. Jest nazywana „Trójcą Starotestamentową” lub „Gościnnością Abrahama”. To nawiązanie do biblijnej wizyty u Abrahama trzech aniołów, którzy przepowiedzieli narodziny pierworodnego syna. Jak podają źródła, autor „oczyścił scenę z wątków historycznych, nadając jej znaczenie ponadczasowe”.
Zwieńczeniem rozważań i dyskusji był wykład poświęcony jednym z najbardziej fascynujących obiektów we wszechświecie – czarnym dziurom. Aleksander Sądowski, który kończy doktorat w Centrum Kopernika PAN w Warszawie na ten właśnie temat, a od września będzie pracował na Uniwersytecie Harvarda w USA, opowiedział o sposobie ich powstawania i osobliwym charakterze.
Było to już ponad pięćdziesiąte spotkanie naukowe zorganizowane z inicjatywy ordynariusza diecezji bydgoskiej.