“Każdy bowiem, kto się wywyższa, będzie poniżony, a kto się uniża, będzie wywyższony” (Łk 14, 11)
"Im większy jesteś, tym bardziej się uniżaj, a znajdziesz łaskę u Pana", "w pokorze oceniając jedni drugich za wyżej stojących od siebie", "Bóg bowiem pysznym się sprzeciwia, a pokornym łaskę daje". Oto zestawienie trzech różnych głosów: starotestamentalnego mędrca Syracha (3, 18), św. Pawła (Flp 2, 3) i św. Piotra (1 P 5, 5), ukazujące jednomyślność całej Biblii, kiedy mówi ona o pokorze, zagadnieniu decydującym dla moralności, zważywszy że grzech "pierworodny" to właśnie jej przeciwieństwo – pycha, chęć bycia "jak Bóg", czym wąż-kusiciel zwodzi człowieka w ogrodzie Eden.
W Piśmie Świętym pokora jest zapewne również wyrazem statusu społecznego ubogich, najmniejszych, prześladowanych. Ale tym, co staje się przedmiotem jego szczególnej uwagi jest stan wewnętrzny człowieka, postawa jego serca i wybory życiowe. Przykładem jest już Jan Chrzciciel, który przed Chrystusem nie waha się oznajmić: "nie jestem godzien, aby [..] rozwiązać rzemyk u Jego sandałów" (Mk 1, 7). Z kolei Jezus mówi o sobie otwarcie, że jest "cichy i pokornego serca" (Mt 11, 29), zawsze gotów nie sądzić, lecz zrozumieć i przebaczyć. Dlatego wskazuje – za przepiękną pieśnią dziecięcia, jaką jest Psalm 131 – na dziecko w jego prostocie i ufności jako na wzór, który trzeba naśladować, by wejść do królestwa Bożego (Mt 18, 4). Również Jego Matka, Maryja, wysławiając wielkie dzieła Boże, które się w niej dokonały, przypomina, że stały się one możliwe, bo Pan wejrzał na Jej "uniżenie Służebnicy", a wyśpiewany przez Nią Magnificat" jest portretem pokornych, najmniejszych i uciśnionych przeciwstawionych pysznym, potężnym i bogatym (Łk 1, 46-54).
Właśnie dlatego Bóg bezpośrednio i regularnie wybiera w historii zbawienia postaci "drugorzędne", czyli pozbawione praw i władzy, jak Jakub, Mojżesz, Dawid czy sam Izrael, będący "ze wszystkich narodów [...] najmniejszym" (Pwt 7, 7) i występuje przeciw wyniosłym, rzucając im wyzwanie, w ostry i poetycki sposób ukazane przez proroka Izajasza w satyrze na króla Babilonii, którą należałoby w całości przeczytać i przemyśleć (Iz 14, 4-23). Sytuując się w tej perspektywie, Jezus ustanowi rodzaj prawa, które ma wartość w oczach Boga: "Każdy, kto się wywyższa, będzie uniżony, a kto się uniża, będzie wywyższony" (Łk 14, 11); "Kto się wywywższa, będzie poniżony, a kto się poniża, będzie wywyższony" (Mt 23, 11).
Wierny powinien zatem nieustannie podejmować wybór zasugerowany w Biblii, który ujęliśmy syntetycznie w trzech głosach na wstępie. Teraz, w konkluzji, chcielibyśmy z jednej strony przypomnieć stanowiącą doskonały przykład przypowieść o celniku i faryzeuszu, będącą apoteozą pokory stanowiącej antytezę hipokryzji wywyższającego się (Łk 18, 10-14), a z drugiej – zamknąć nasz wywód napomnieniem, które Księga Przysłów przytacza dwukrotnie: "pokora poprzedza szacunek" (15, 33; 18, 12). Nie zapominajmy bowiem o słowach francuskiego pisarza katolickiego, Juliena Greena (1900-1998): "Jeśli nie będziemy pokorni, Bóg nas ukorzy".
Jałmużna - wspieranie ubogich jest jednym z najważniejszych obowiązków moralnych w każdej religii. Biblia wielokrotnie wzywa do spełniania uczynków miłosierdzia: "Błogosławiony, czyje oko jest miłosierne, bo chlebem podzielił się z potrzebującym" (Prz 22, 9); "jałmużna gładzi grzechy" (Syr 3, 30). Ta pochwała hojności dla nędzarzy (nazywanej przez nas "jałmużną", które to słowo pochodzi bezpośrednio od greckiego elomosina, gdzie oznacza "miłosierdzie"), obecna jest także w Nowym Testamencie, a jej uwieńczeniem jest zachęta Jezusa do pozbywania się bogactw i rozdawania ich ubogim.
Miriady - to symboliczne określenie ogromnej liczby aniołów usługujących Bogu: "Tysiąc tysięcy służyło Mu, a dziesięć tysięcy (po grecku miriada) razy dziesięć tysięcy stało przed Nim" (Dn 7, 10). Także w niebieskim Jeruzalem "wielu aniołów [...], a liczba ich była miriady miriad" sławić będzie Boga wespół ze sprawiedliwymi (Ap 5, 11). Termin ten występuje również w dwóch innych miejscach (Pwt 33, 17, Ap 9, 16).