Logo Przewdonik Katolicki

Językowy jarmark

Anna Michalska
Fot.

Słuchając wypowiedzi ludzi różnych zawodów czy środowisk, oglądając najróżniejsze programy telewizyjne, czytając codzienną prasę niekiedy trudno nam zrozumieć przekazywane treści.

 

Autobus bez sylab

Nie wynika to bynajmniej z braku wiedzy na dany temat, lecz z ogromnej liczby błędów językowych i stylistycznych.

Wystarczy mimo woli posłuchać rozmów osób jadących do szkoły czy do pracy środkami komunikacji miejskiej. To istny „jarmark językowy”! Niezręczne nowotwory, nieudolne połączenia wyrazów, pospolite błędy w budowie zdań, najróżniejsze skróty myślowe, kalki językowe, nie wspominając już o nagromadzeniu wulgaryzmów, złym akcentowaniu czy niewypowiadaniu wszystkich sylab. Zastanawiające jest, że interlokutorzy takiej „dyskusji” potrafią się porozumieć czy przekonać o swoich racjach. Osobnym problemem są oczywiście modne dziś zapożyczenia, niewłaściwie użyte, często budzące śmiech lub świadczące o zupełnej ignorancji językowej. (To już temat na osobny artykuł).

 

„Polacy nie gęsi”

Ktoś może mi zarzucić, że z komunikacji miejskiej, tudzież podmiejskiej, korzysta przeciętny użytkownik języka, ale prawdą jest, że osoby piastujące wysokie stanowiska, sprawujące urzędy również mają kłopoty z ojczystą mową. Jakże często słuchamy wypowiedzi poprawnych w zasadzie pod względem gramatycznym, ale jałowych, pozbawionych głębszej treści, będących jak gdyby zasłoną dymną, prze którą trudno dostrzec jakąkolwiek sensowną treść.

Łaciński wyraz cultura oznacza uprawę. Świadoma praca nad kulturą języka, a więc nad jego udoskonaleniem, oparta na jego umiłowaniu, nie jest łatwa i nie zawsze daje zgodne z zamierzeniami rezultaty. Warto się jednak zastanowić, czy tak częste dzisiaj wykroczenia przeciw kulturze języka staną się zjawiskiem normalnym? Czy poprawność językowa jest już passé? Tak wiele osób mówi po polsku źle lub niedbale, a przecież nasz język osiągnął w ciągu wieków wysoki poziom rozwoju. Już Mikołaj Rej pisał w XVI w.: „iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”.

Między zasobem środków, jakie posiada język, a umiejętnością posługiwania się nimi przez poszczególne osoby zachodzą istotne różnice ilościowe i jakościowe. Aby je zniwelować, trzeba przestrzegać podstawowych warunków kultury języka: komunikatywności wypowiedzi, jej poprawności i estetyki. Podnoszenie własnych umiejętności językowych wymaga systematycznej i świadomej pracy, która wcale nie musi być uciążliwa. Odkrywanie uniwersalnych mechanizmów językowych, przedstawionych nie w sposób normatywny: mów tak, nie mów tak; ta forma jest zgodna z normą, a ta jest błędna, może okazać się fascynująca przygodą z językiem. Oby rozpoczęty właśnie cykl nie znużył Szanownych Czytelników i nie odstraszył od dalszej lektury.

 

Komentarze

Zostaw wiadomość

Komentarze - Facebook

Ta strona używa cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki