Wystarczyła Ci sutanna uboga

„Ty zaś rozkaż bratu twemu Aaronowi i jego synom, wybranym spośród Izraelitów, zbliżyć się do ciebie, aby Mi służyli jako kapłani: Aaron i Nadab, Abihu, Elezar i Itamar, synowie Aarona. I sprawisz szaty święte Aaronowi, bratu twemu, na cześć i ku ozdobie. Porozmawiaj ze wszystkimi wybitnymi rękodzielnikami, których wyposażyłem w zmysł piękna, aby sporządzili szaty dla Aarona, by poświęcony służył Mi w nich jako kapłan”

Księga Wyjścia 28, 1-4

Sutanna to zewnętrzny znak kapłaństwa, znak wybranej drogi w służbie Bogu i Kościołowi, znak rozpoznawany przez wszystkich bez wyjątku...

Księdza w sutannie spotykamy w kościele, na katechezie, w kancelarii parafialnej, z wizytą kolędową w naszych domach, niekiedy gdzieś na ulicy. Przyzwyczailiśmy się już do tego obrazu. Czy wiemy jednak, dlaczego księża noszą specjalny ubiór i dlaczego akurat taki?

Od rzymskiej tuniki do sutanny
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa kapłani nie odróżniali się swoim ubiorem od ludzi świeckich. Noszono wówczas długie szaty, a strój mężczyzny składał się z sukni (tuniki rzymskiej), płaszcza, pasa i obuwia. Tak było do końca IV wieku. Później modne stało się noszenie krótszych strojów, jednak kapłani zachowali zwyczaj ubierania się w długą suknię. Ten styl ubioru został usankcjonowany odpowiednim postanowieniem Synodu w Bradze w 572 roku. Ojcowie synodalni nakazali wówczas kapłanom, aby wychodząc z domu nosili strój odróżniający ich od świeckich.

Obecny strój księży ustalił się na przełomie XVI i XVII wieku.

Jak szyje się sutanny?
Sutanna to długa szata, która sięga do kostek, lekko wcięta w pasie, z niskim stojącym kołnierzykiem. Zapina się ją z przodu na rząd małych guziczków. – Szycie sutanny wymaga wprawy i fachowości – tłumaczy Celina Fischer, która wraz z synem od 1978 roku prowadzi we Wrześni firmę krawiecką specjalizującą się w szyciu sutann i biretów kapłańskich. Jak dodaje, sutanna jest noszona przez księży przez kilka lat, a to wymaga, by była wykonana z bardzo dobrych materiałów. – Jeszcze kilka lat temu tkaniny na sutanny trzeba było importować – mówi Piotr Fischer, syn pani Celiny. – Dopiero od niedawna pojawił się w Bielsku-Białej producent, który wytwarza materiały odpowiadające jakością naszym klientom.

Obok odpowiedniej jakości tkaniny na sutannę, ważny jest właściwy krój i szycie. – Wszystko musi być perfekcyjnie wykończone. Nie ma miejsca na pomyłki – dodaje Piotr Fischer.

Zanim sutanna zostanie uszyta, należy tradycyjnie wziąć miarę i dokładnie skroić. Szycie sutanny porównywane jest przez fachowców do szycia płaszcza, choć w przypadku sutanny konieczna jest zdecydowanie większa precyzja.

Jeszcze do niedawna niektóre fragmenty sutanny były wykonywane ręcznie. Takiej ręcznej pracy wymagało między innymi przygotowanie dziurek na guziki oraz wykonanie samych nicianych guzików. Warto w tym miejscu dodać jako ciekawostkę, iż jeszcze kilkanaście lat temu sutannę zapinało się na 33 guziki, co miało symbolizować lata życia Pana Jezusa na ziemi. Dziś zasada ta już nie obowiązuje, a ilość guzików uzależniona jest głównie od wzrostu księdza. Sutanny, na pozór takie same, różniły się między sobą. Jeszcze w latach powojennych każda diecezja miała swój własny, określony odrębnym zwyczajem i tradycją krój sutanny i kołnierzyka. Obecnie dokonała się w tym zakresie pewna unifikacja i tylko przy okazji spotkań duchownych z różnych zakątków Polski można dostrzec pewne minimalne różnice w kroju sutann.

Koloratka nie znaczy „kolorowa”
W stójce sutanny umieszcza się białą koloratkę, czyli biały plastikowy pasek. Jest ona zapinana z tyłu, bądź wkładana w stójkę kapłańskiej koszuli. Koloratka zawdzięcza swoją nazwę łacińskiemu słowu collare, co oznacza obroża. Jej biały kolor, w odróżnieniu od czarnej sukni, ma symbolizować zmartwychwstanie oraz zaślubiny z Chrystusem i Kościołem, a także oddanie Chrystusowi swojej wolności i pozwolenie Mu na kierowanie życiem kapłana.