Dróżki prowadzące ku niebu

Sanktuarium kalwaryjskie, często zwane Kalwarią Papieską, od początku pontyfikatu było miejscem gorącej modlitwy za Jana Pawła II. Teraz dołącza do niej kolejny niezwykły kalwaryjski pielgrzym – Benedykt XVI.

Historia tego wyjątkowego miejsca rozpoczęła się w 1600 roku, kiedy Mikołaj Zebrzydowski, ówczesny wojewoda krakowski, postanowił wznieść na wzór jerozolimskiej kaplicy Golgoty kaplicę św. Krzyża. W dniu poświęcenia kaplicy fundator powziął decyzję o wzniesieniu kaplicy Grobu Pańskiego oraz małego klasztoru oo. Bernardynów.

Na wzór Jerozolimy
Ważną datą w dziejach Kalwarii jest koniec 1604 roku, kiedy pod wpływem opisu świętych miejsc Jerozolimy, Mikołaj Zebrzydowski postanawia ją rozbudować. Lata 1604-1617 to czas wytężonych prac budowlanych, kolejno powstają: kościół klasztorny obejmujący prezbiterium obecnej świątyni oraz klasztor, który był o połowę mniejszy od współczesnego. Następnie budowane obiekty to: Ratusz Piłata, Grób Pana Jezusa, Ogrójec, Pojmanie, Pałac Annasza, Kajfasza wraz z kaplicą podziemną zwaną Piwnicą oraz Pałac Heroda. Kolejne budowle to: kaplice Grobu Matki Bożej, Domek Matki Bożej, Włożenie Krzyża, Wieczernik i Wniebowstąpienie. Powstaje też kaplica Płaczu zwana Sercem Maryi, kaplice Drugiego Upadku oraz św. Rafała. Ponad kościołem Ukrzyżowania wzniesiono Pustelnię Pięciu Braci Polaków wraz z kaplicą św. Marii Magdaleny.

Projektantem powstałych dróżek był profesor Akademii Krakowskiej Jan Brożek, natomiast kaplice są dziełem niderlandzkiego złotnika i architekta Pawła Baudartha.

Najważniejszą sprawą dla fundatorów tego miejsca było stworzenie nabożeństwa ku czci Męki Pańskiej. Dlatego dość wcześnie ustalił się rytuał tego misterium, a pierwszą książkę zawierającą rozważania i modlitwy, których autorem był ojciec Marian Postękalski, wydano już w 1611 roku.

Potomkowie rozbudowują
Po śmierci Mikołaja Zebrzydowskiego dalszą rozbudowę Kalwarii poprowadził jego syn Jan. Dzięki niemu został rozbudowany kościół Ukrzyżowania, powstał kościół Grobu Matki Bożej oraz kaplice: Bramy Wschodniej, na Cedronie, Gradusy, Cyrenejczyk, Weronika, Obnażenie, trzy kaplice Pogrzebu Matki Bożej, cztery kaplice Wniebowzięcia oraz Pustelnia św. Heleny.

W dalszych latach, już za czasów Michała Zebrzydowskiego, wnuka Mikołaja, powiększono klasztor oraz zbudowano kaplicę Cudownego Obrazu Matki Bożej, która jest najpiękniejszym obiektem architektonicznym Kalwarii. Wraz z napływem coraz większej liczby wiernych konieczna stała się rozbudowa głównej świątyni, której podjęła się kolejna fundatorka sanktuarium – Magdalena Czartoryska. Już po jej śmierci powstały kolejne kaplice: św. Antoniego oraz Niepokalanego Poczęcia. W latach późniejszych powstawały kolejno: kościół Trzeciego Upadku, kaplica Płaczących Niewiast, Betsaida, mała kapliczka Matki Boskiej Bolesnej oraz Żydowina. Na początku XX wieku powstały piękne mosty na Cedronie.

Cudowna Madonna
Osobną historię w dziejach Kalwarii Zebrzydowskiej ma cudowny obraz Matki Bożej Kalwaryjskiej, jeden z najbardziej czczonych obrazów maryjnych w Polsce. Od czterech stuleci z niesłabnącą żarliwością podążają do niego rzesze wiernych. Najstarsze wzmianki o tym słynącym łaskami wizerunku, który znajduje się w bazylice Matki Bożej Anielskiej, pochodzą z roku 1641. Wtedy to na dworze Paszkowskich zaobserwowano krwawe łzy spływające po obliczu Matki Bożej Kalwaryjskiej.

Z Matką Bożą Kalwaryjską od najmłodszych lat szczególnie blisko związany był Karol Wojtyła, który jako Papież do sanktuarium przybył dwukrotnie; w 1979 oraz 2002 roku. Podczas pierwszego pobytu Jan Paweł II nadał kościołowi tytuł Bazyliki Mniejszej, a w 1987 roku Matce Bożej Kalwaryjskiej podarował złotą różę papieską.

1 grudnia 1999 roku Kalwaria Zebrzydowska jako jedyna na świecie kalwaria została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.