W liturgiczne wspomnienie świętego Wojciecha, patrona archidiecezji gnieźnieńskiej i całej Polski, sto trzydzieści lat od chwili erygowania parafii pocysterskiej pw. Wniebowzięcia NMP w Wągrowcu w dniu 23 kwietnia 1968 roku, Jego Eminencja ks. Kardynał Stefan Wyszyński, Prymas Polski, wydał dekret ustanawiający Archidiecezjalny Dom Zasłużonego Kapłana w Wągrowcu. Otwarty w zabudowaniach poklasztornych dom dla kapłanów seniorów przyjął w 1973 roku imię ks. Jakuba Wujka, słynnego biblisty rodem z Wągrowca, który swoje pierwsze nauki pobierał właśnie w tych murach… u ojców cystersów.

Pierwszym dyrektorem Domu został proboszcz parafii poklasztornej ks. Alfons Billert. Funkcję tę pełnił tylko przez kilka miesięcy do końca sierpnia 1968 roku. Z dniem 1 września 1968 roku obowiązki dyrektora domu przejął ks. Zenon Willa i pełnił tę funkcję przez 16 lat, do dnia 30 czerwca 1984 roku. Do prowadzenia domu oraz do opieki nad starszymi kapłanami poproszono siostry elżbietanki Prowincji Poznańskiej. Siostry zakonne dbały ponadto o dwa kościoły znajdujące się na terenie parafii i dom proboszcza. Prowadziły również katechezę parafialną. Pierwszą przełożoną wspólnoty zakonnej przy domu księży emerytów w Wągrowcu została siostra M. Renata Tychman CSSE.

Dom wielkiej radości

W dniu 31 grudnia 1969 roku Kuria Metropolitalna w Gnieźnie zatwierdziła regulamin Archidiecezjalnego Domu Zasłużonego Kapłana w Wągrowcu. W dokumencie tym wskazywano między innymi, że dom dla księży seniorów jest instytucją bezpośrednio podległą arcybiskupowi gnieźnieńskiemu, utrzymywaną finansowo przez odpowiednią władzę diecezjalną. Trzeciego lutego 1969 roku ks. bp Lucjan Bernacki, sufragan gnieźnieński, przeprowadził pierwszą oficjalną wizytację kanoniczną wągrowieckiego Domu. Po tej wizycie, w kronice domowej ksiądz biskup pozostawił długi wpis: "Od lat śledzimy z niepokojem i radością zarazem, odbudowę kościoła, a szczególnie klasztoru pocysterskiego w Wągrowcu, zburzone w czasie ostatniej, potwornej wojny hitlerowskiej. Prace odbudowy ogromne, (...) i wielkie zainteresowanie odbudową nie tylko rządców parafii, ale i nadrzędnej władzy diecezjalnej. Zmiana zarządu (...) od 1 września 1968 roku i objęcie parafii przez ks. prob. Zenona Willę nadała odbudowie nowego rozmachu. Wielką zasługę w tym miał i posiada J. Em. Ks. kardynał i Prymas Polski (...) Stefan Wyszyński, arcybiskup Gnieźnieński, który nie tylko starał się bardzo intensywnie o szybsze podjęcie prac, ale je wspierał i wspiera bardzo (...) z własnej szkatuły. (...) Tym wsparty zabrał się ks. prob. Willa do bardzo owocnej (...) odbudowy tego obszernego kompleksu budynków, które będą służyć Kościołowi, parafii i diecezji, w tym ostatnim aspekcie jako Dom dla Kapłanów Zasłużonych. Dzisiaj (...) zwiedziliśmy rozwój dokonanych już prac i jesteśmy pełni uznania dla wspólnych wysiłków włożonych w zamierzone dzieło, które w oczach rośnie (...)".

Znamienici goście

Wągrowiecki dom księży seniorów często i chętnie odwiedzał ks. Kardynał Stefan Wyszyński w towarzystwie swego kapelana i osobistego sekretarza, ks. prałata Józefa Glempa. W dniu 12 marca 1969 roku, goszcząc w wągrowieckim Domu, pozostawił pamiętny wpis w kronice: "Największą radością po odbudowującej się katedrze jest dla nas Wągrowiec. Dużo słyszałem o Domu Zasłużonych Kapłanów, ale to, co zobaczyłem, przewyższa moje pojęcie". W czasie jednej ze swoich wizyt w 1969 roku, w obecności ks. bp. Jana Czerniaka, sufragana gnieźnieńskiego, Prymas Polski dokonał uroczystego poświęcenia kaplicy domowej pw. Matki Bożej Częstochowskiej. To wówczas na ręce księży seniorów ks. Kardynał Wyszyński przekazał kopię obrazu Matki Bożej Częstochowskiej z własnoręcznym podpisem.
W 1971 roku w Archidiecezjalnym Domu Zasłużonego Kapłana w Wągrowcu rezydowali już: ks. Kazimierz Tadrzyński, ks. Tadeusz Wróbel, ks. Feliks Gomolewski, ks. Edward Dziamski, ks. Marcin Zenker, ks. Czesław Balcerek, ks. Jan Szmelter i ks. Kazimierz Grzegorski.

Kongresy i sympozja

W dniach 26-28 maja 1973 roku w domu księży emerytów w Wągrowcu został zorganizowany Kongres Biblistów Polskich. W kongresie oprócz ponad siedemdziesięciu biblistów uczestniczyli: ks. Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Polski, ks. Kardynał Karol Wojtyła, metropolita krakowski, ks. abp Antoni Baraniak, metropolita poznański oraz sufragani gnieźnieńscy - ks. bp Lucjan Bernacki i ks. bp Jan Czerniak. W niedzielę, 27 maja 1973 roku, kardynałowie i biskupi obecni na kongresie biblistów w Wągrowcu dokonali odsłonięcia i poświęcenia pomnika ks. Jakuba Wujka przy kościele farnym. Poświęcono także Archidiecezjalny Dom Zasłużonego Kapłana oraz nadano mu imię znamienitego biblisty z Wągrowca.
W roku 1974, także w murach domu księży seniorów, odbyło się Sympozjum Naukowe Międzywydziałowych Badań nad Antykiem. W spotkaniu tym uczestniczyło ponad czterdziestu naukowców reprezentujących uniwersytety polskie.

Nowi lokatorzy

W 1974 roku do domu księży emerytów przybyli: ks. Władysław Grzegorski, ks. Leopold Kiełczewski, ks. Marian Kitkowski, ks. Hieronim Polz, ks. Mateusz Franków, ks. Mieczysław Dybowski, ks. Antoni Chmielecki, ks. Stanisław Cyrok, ks. Stanisław Nowicki (z archidiecezji poznańskiej) i ks. Feliks Staszak. Natomiast pięć lat później w domu dla księży seniorów zamieszkali: ks. Henryk Brandt i ks. Edward Grzonek. Następni mieszkańcy przybyli w 1982 roku: ks. Michał Cieżak, ks. Franciszek Januchowski, ks. Władysław Kustra, ks. Ewaryst Machnikowski, ks. Alfons Smoliński, ks. Leon Winczewski, ks. Zygmunt Pilarski i ks. Roman Malczewski.
W latach 1984-1995 funkcję dyrektora Domu w Wągrowcu pełnił ks. Ludwik Mielcarek. Działał tutaj wówczas gabinet lekarski, gdzie w każdy czwartek księża rezydenci mogli korzystać z porad i opieki specjalistów. W omawianych latach działalności domu księży seniorów w klasztorze pocysterskim w Wągrowcu służbę medyczną pełnili: dr Zygmunt Nieżychowski, dr Kajetan Kasprzak i dr Elżbieta Dreger.
W 1984 roku do Archidiecezjalnego Domu przybyli kolejni kapłani: ks. Ludwik Wzięch, ks. Czesław Wieczorek i ks. Edward Zdrojewski. Rok później w domu księży emerytów w Wągrowcu zamieszkali: ks. Czesław Dzikowski, ks. Edward Podkowski, ks. Marian Polaski i ks. Benedykt Konwiński. W 1991 roku przybył ks. Izydor Cielicki, ks. Mikołaj Dymidowicz i ks. Tadeusz Olek, a w roku 1993 ks. Andrzej Gierjatowicz, ks. Józef Adamów, ks. Aleksander Karliński i ks. Henryk Wydra. W 1994 roku w domu księży emerytów zamieszkał ks. Joachim Behnke. Z dniem 30 czerwca 1995 roku przeszedł na emeryturę i zamieszkał w Domu dyrektor tejże placówki - ks. Ludwik Mielcarek.

Z Wągrowca do Gniezna

Ostatnim dyrektorem Archidiecezjalnego Domu Zasłużonego Kapłana w Wągrowcu został z dniem 1 lipca 1995 roku ks. Stanisław Borowiak. Funkcję tę pełnił przez dwa lata do czasu zamknięcia Domu. Decyzją ks. abp. Henryka Muszyńskiego Archidiecezjalny Dom Zasłużonego Kapłana im. Księdza Jakuba Wujka w Wągrowcu został oficjalnie zamknięty na przełomie czerwca i lipca 1997 roku i przeniesiony do nowo wybudowanego obiektu w Gnieźnie.
Dokładnie po 29 latach działalności w murach klasztoru pocysterskiego przestał istnieć dom księży seniorów w Wągrowcu. Wpisuje się on jednak na listę kilku już instytucji, które mieściły się w pocysterskich murach od chwili opuszczenia ich przez ojców cystersów 170 lat temu (1835 - 2005).