Socjolodzy i psycholodzy zwracają uwagę na zmiany, jakie w ostatnich latach dokonały się w relacjach międzyludzkich. Niejednokrotnie budowane są one w świecie wirtualnym albo za pomocą technicznych udogodnień. Wśród młodzieży prym wiodą portale społecznościowe, takie jak Twitter czy Facebook, gdzie lista znajomych świadczy o atrakcyjności członka danej grupy. Coraz więcej par poznaje się przez internet, między innymi dzięki niezwykle popularnym portalom randkowym. Skrajną formą zanurzenia się w wirtualnej rzeczywistości jest zaburzenie hikikomori (wycofanie społeczne), występujące głównie u mężczyzn. Całe życie tych osób rozgrywa się poprzez gry komputerowe czy internet, a kontakt z rzeczywistością zostaje ograniczony do niezbędnych potrzeb biologicznych. Wirtualny świat kusi swymi możliwościami, daje złudne poczucie wolności i swobody w kreowaniu siebie, swojego wizerunku, innej niż w realu tożsamości.
Wydaje się więc, że osoby starsze, które nie korzystają z internetu i nie nadążają na nowinkami technicznymi, mają coraz mniejsze szanse na budowanie porozumienia z młodymi. Czy w tej sytuacji obie strony mogą jeszcze kreować wspólną przestrzeń do komunikacji? Czy jedyną drogą dotarcia dziadka do wnuka okaże się w niedalekiej przyszłości kupno konsoli do gry albo zapisanie się na czaty w internecie?
Solidny fundament
Niezależnie od technologii coraz bardziej panoszącej się w komunikacji międzyludzkiej i wielu negatywnych konsekwencji wynikających z przemian na tym polu, podstawowe znaczenie nadal mają wzorce wyniesione z domu rodzinnego. Młody człowiek wchodzący w dorosłe życie będzie odporny na liczne podniety rynku konsumenckiego, jeśli otrzyma właściwe wychowanie, oparte na określonych wartościach. Każda rodzina ma własną tradycję, rozumianą jako określony sposób życia przekazywany z pokolenia na pokolenie. Istotnym elementem obyczajowości rodzinnej jest uczestnictwo w praktykach religijnych. Charakterystyczne dla polskiej tradycji jest to, że osoby starsze aktywnie uczestniczą w wychowaniu młodego pokolenia, wspomagając młode małżeństwa w opiece nad dziećmi. Starsi członkowie rodziny pełnią w związku z tym ważną rolę, kształtując więzi rodzinne oraz klimat danego domu. Liczne badania psychologiczne wykazały wpływ doświadczeń starszego pokolenia na życie ich potomków. Zatem określony system wartości i postaw ukształtowany w wyniku doświadczeń poszczególnych członków rodziny jest przekazywany w formie tradycji i zwyczajów, które stanowią ważną składową tożsamości danej rodziny. Transmisja międzypokoleniowa stabilizuje rodzinę i zapewnia jej ciągłość, a bliskie więzi między poszczególnymi jej członkami są podstawowym nośnikiem tej transmisji. Ciągłość pokoleniowa (w zakresie przekonań i wzorów zachowań) jest możliwa dzięki takim procesom, jak: naśladownictwo, modelowanie i identyfikacja.
Efektywna komunikacja
Bliskie, pozytywne relacje w rodzinie stanowią podstawowe źródło zasobów, z których w przyszłości będzie czerpać młody człowiek. Kluczową kwestią w budowaniu tych relacji jest wzajemna, efektywna komunikacja. Dzięki niej młodzi mogą korzystać z mądrości starszego pokolenia, wykorzystując ich doświadczenia i refleksje. Ci drudzy mogą uczyć się od młodych elastyczności i otwartości w procesie adaptacji do nieuniknionych zmian zachodzących w świecie. Dostrzeganie obopólnych korzyści w procesie wzajemnego uczenia się stwarza pole do porozumienia i budowania bliskości. Natomiast nieumiejętność postawienia się w sytuacji drugiej strony powoduje rozdźwięk i poczucie niezrozumienia. Dlatego też skrajne postawy (nadmiernie krytyczne u starszych, a prześmiewcze czy lekceważące u młodych) pogłębiają różnice międzypokoleniowe. Owe różnice są jednak pozorne, gdyż ludzie od wieków borykają się z tymi samymi problemami egzystencjalnymi, jedynie strategie radzenia sobie z nimi zmieniają się w czasie. Charakterystyczne dla ludzkiej natury potrzeby (uznania, szacunku, miłości, przynależności, dokonań) oraz lęki (związane z odrzuceniem, chorobą czy śmiercią) dotyczą zarówno tych młodszych, jak i starszych, ale w różnym natężeniu. Dlatego ci drudzy powinni cieszyć się należnym im autorytetem, nie tyle ze względu na większą wiedzę (bo tutaj proporcje mogą być odwrócone), ale na różnorodność doświadczeń i na bardziej zdystansowane spojrzenie na rzeczywistość.
Rada i wsparcie
Dojrzewanie osoby wchodzącej w dorosłość polega na coraz większym braniu odpowiedzialności za samego siebie i nauce ponoszenia konsekwencji za dokonane wybory. Świadome tego procesu starsze pokolenie zmienia zakres swojego wpływu na życie młodych. Silnie zależnościowe relacje występujące w pierwszych latach życia dziecka powinny być wypierane przez proces stawania się coraz bardziej samodzielnym i autokreacyjnym. Ważną rolą dziadków w budowaniu przez młodych własnej autonomii jest wspieranie ich w samorealizacji, inspirowanie do określonych aktywności, służenie radą i wsparciem. Niezależnie od buntu młodzieży i postawy negacji charakterystycznej dla wieku dojrzewania, dorosły powinien być czytelnym wzorcem określonych zachowań, a swoją postawą prezentować określone wartości. Nie do przecenienia jest zatem aktywna obecność dziadków w życiu swoich wnuków i więź, która łączy tak różne z pozoru pokolenia. Oby nadal aktualne było stwierdzenie znanego psychiatry, Antoniego Kępińskiego, że „dzieci często łatwiej znajdują wspólny język z dziadkami niż z rodzicami”.