Razem z nim przy ołtarzu stanęli biskup ordynariusz Jan Tyrawa, a także kapłani związani z duszpasterstwami akademickimi.
Wychodzić do świata uniwersyteckiego
Arcybiskup Wojciech Polak przypomniał czas sprzed pół wieku, podkreślając wielką rolę, jaką w tworzeniu duszpasterstwa akademickiego w Bydgoszczy odegrał Prymas Tysiąclecia. Metropolita gnieźnieński dodał, że kard. Stefan Wyszyński w czasie jednego z kazań wygłoszonych do młodzieży akademickiej zachęcał, aby poprzez duchową formację i spotkania w duszpasterstwie uczyć się postawy służby i pomocy najbliższym. „Jeśli inni wam służą – mówił młodym Prymas Tysiąclecia – i wy macie obowiązek służyć, pomagać, ratować! Macie ratować siebie i innych – dla Chrystusa i naszej Ojczyzny! Gdy będziecie to czynić całą waszą młodzieńczą, gorliwą duszą, można będzie o was powiedzieć: idzie nowych ludzi plemię, jakich jeszcze nie widziano – ludzi legitymujących się wiarą, znaczących się miłością” – dodał abp Wojciech Polak.
Według prymasa, duszpasterstwo akademickie tak wczoraj, jak i dzisiaj wciąż jest szansą. – Szansą na – powtórzę za Prymasem Tysiąclecia – „nowych ludzi plemię”. Być może jest prawdą, że dzisiaj, wśród tak wielu propozycji, w których mogą odnajdywać się ludzie młodzi w czasie studiów, duszpasterstwo akademickie musi znaleźć dla siebie właściwie miejsce – stwierdził hierarcha.
Abp podkreślił, że jubileusz jest znakomitą okazją, aby „z nadzieją patrzeć ku przyszłości, na to, co nas czeka, co nas wzywa, co stanowi dla nas konkretne wezwanie”. Metropolita owo wezwanie opisał słowami papieża Franciszka, które skierował do włoskich profesorów i studentów katolickich, zgromadzonych na Nadzwyczajnym Narodowym Spotkaniu w Arezzo. „Wam, studenci, powierzone jest szczególne zadanie. Stajecie dziś bowiem przed ważnym wyzwaniem: kultura naszego czasu odczuwa głód głoszenia Ewangelii, potrzebuje swoistego ożywienia i wręcz uzdrowienia poprzez świadectwo ludzi mocnych i silnych w wierze. W obliczu panującego dziś powszechnie kulturowego chaosu, powierzchowności, pośpiechu, relatywizmu, tak łatwo zapomnieć o myśleniu i formacji, o twórczej obecności i krytycznej refleksji, która została przez Stwórcę powierzona właśnie człowiekowi, i tylko człowiekowi, bo wypływa wprost z jego osobowej godności” – cytował.
Inspiracją dla nakreślenia najważniejszych sposobów i dróg, które ma podejmować duszpasterstwo akademickie – według metropolity gnieźnieńskiego – jest także Ewangelia św. Łukasza. Abp Wojciech Polak zawarte w niej przesłanie rozważył w kluczu trzech słów „proście, idźcie, mówcie”. – „Marzę o «opcji misyjnej» – pisał w adhortacji o głoszeniu Ewangelii w dzisiejszym świecie papież Franciszek. Teraźniejszością i przyszłością duszpasterstwa akademickiego jest i być musi „opcja misyjna”. Nie czas czekać, aż do nas przyjdą. Trzeba iść do uniwersyteckiego świata. Trzeba wchodzić na współczesne areopagi, nawet kiedy i my, jak św. Paweł, może niejednokrotnie usłyszymy: „Posłuchamy cię innym razem” – dodał.
Azyl Bożej prawdy
„(...) historia Duszpasterstwa Akademickiego, podobnie jak historia całego Kościoła w Polsce, zawiera świadectwo zaangażowania wielu, często bezimiennych ludzi, którzy nie bacząc na przeciwności i różnego rodzaju szykany ze strony służb specjalnych, które w szczególny sposób «roztaczały nad nim opiekę» i zainteresowanie, nie szczędzili czasu i sił, by w tym duszpasterstwie uczestniczyć. Jego, pod pewnym względem, elitarność budziła respekt i była okazją do wykazania się czymś ponadprzeciętnym” – napisał w jubileuszowej publikacji zatytułowanej Bydgoskie Duszpasterstwo Akademickie 1964–2014 biskup ordynariusz Jan Tyrawa.
Zapoznając się z jej treścią, dowiadujemy się, że „pierwszą wspólnotę akademicką w Bydgoszczy zawiązał przy parafii farnej w 1964 roku dekret Prymasa Polski, ks. Stefana kardynała Wyszyńskiego, z dnia 5 czerwca”. – Nie zapominamy o Prymasie Tysiąclecia, który powiedział, że właśnie w Bydgoszczy ma być duszpasterstwo akademickie. Dziś wiemy, że podejmował decyzje o charakterze perspektywicznym, które miały przynieść owoc po wielu latach, co w tym przypadku się stało – powiedział Andrzej Adamski, który należał do Ośrodka Duszpasterstwa Akademickiego przy parafii Świętej Trójcy w Bydgoszczy. – To duszpasterstwo jest właściwie najważniejszym etapem w moim życiu. Szczególnie chciałbym zaakcentować rolę tego drogowskazu, jakim są duszpasterze. Mieliśmy szczęście być pod opieką ks. Bogdana Jaskólskiego, za którym „chodzimy” już kilkadziesiąt lat. W duszpasterstwie akademickim spotkałem żonę, ks. Jaskólski asystował przy naszym ślubie, chrzcił naszą córkę. W każdej wspólnocie najważniejszy jest duszpasterz i przewodnik – dodał Andrzej Adamski.
Z tym samym ośrodkiem był związany Edward Małachowski, odpowiedzialny za redakcję publikacji jubileuszowej, który dzisiaj aktywnie uczestniczy w działalności m.in. Akcji Katolickiej Diecezji Bydgoskiej. – Cieszy mnie to, że wciąż widzę osoby związane z duszpasterstwem akademickim. Na pewno każdy z nas się zmienił, ale są to ludzie pracowici i rozmodleni, otwarci na Pana Boga. Oni byli w 1968 roku – jak się pojawiłem – i są dzisiaj, więc po pięćdziesięciu latach mamy konkretne owoce. Pytanie o ich liczebność stawiam nie w kontekście oczekiwań na masowy udział, lecz w trosce, aby wynikał z niej swoisty zaczyn – powiedział.
Prof. Elżbieta Laskowska pracuje na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Większość życia spędziła w „Stryszku”. – Gdyby nie duszpasterstwo, moje życie prawdopodobnie wyglądałoby zupełnie inaczej – pod kątem rozwoju duchowego, może także zawodowego. Także, a może przede wszystkim, pod kątem kontaktów międzyludzkich. Osoby, które wtedy poznałam, są moimi przyjaciółmi. To, co wtedy się zawiązało, pozostało i trwa. My, ludzie młodzi w latach 60., 70. nie mieliśmy możliwości spełniania się gdzie indziej. Chyba że ktoś chciał działać w ówczesnym ustroju. Duszpasterstwo było dla nas takim azylem i to nas kształtowało – powiedziała.
Czas łaski
Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego jubileuszu 50-lecia DA w Bydgoszczy Iwona Pozorska nazwała świętowanie darem i łaską. Na co dzień działa w Diecezjalnym Ośrodku Duszpasterstwa Akademickiego „Martyria”. – Dziękujemy dzisiaj za wszystkie ośrodki, które działały i działają na przestrzeni pół wieku. Przede wszystkim za ludzi, którzy pamiętają tamte czasy i są dzisiaj z nami, czując studenckiego ducha. Dla nas, młodych, obrona wiary i wartości jest wyzwaniem. Dlatego bycie w duszpasterstwie akademickim wiąże się z konkretnym wysiłkiem i misją, jaką mamy do spełnienia – dodała Iwona Pozorska.
W Bydgoszczy działają dzisiaj: Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego „Martyria”, Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego „Viator”, Wincentyńskie Duszpasterstwo Akademickie „Stryszek”, Jezuickie Duszpasterstwo Akademickie „Arka” oraz Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego „Kana”. Natomiast zakończyły swoją działalność: ODA przy parafii Świętej Trójcy w Bydgoszczy, ODA „Emaus”, ODA przy parafii Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy, ODA „Logos” i ODA „faraDA”.
Posługę archidiecezjalnych i diecezjalnych duszpasterzy akademickich pełnili księża: Franciszek Welz (1971–1981), Jan Szrejter (1981–1983), Ryszard Kiełczewski (1983–1986), Przemysław Książek (1986–1990), Tomasz Peta (1990), Grzegorz Nowak (1990–1992). Natomiast od 1992 r. duszpasterstwu przewodzi ks. Krzysztof Buchholz. – Duszpasterstwo akademickie było zawsze miejscem, w którym rozpalały się serca i umysły. Gdzie młodzi ludzie nabierali sił, odwagi, mądrości, aby swoje życie studenckie, a potem rodzinne i zawodowe budować na mądrości Bożej, także w trosce o wspólnotę Kościoła. Dziś obchodzimy ważny jubileusz, więc liczymy na łaskę, która nas jeszcze bardziej scementuje – powiedział ks. Buchholz.
Modlitwa w katedrze wpisała się w Ogólnobydgoską Inaugurację Roku Akademickiego. Uczestniczyli w niej rektorzy wyższych uczelni, a Prymas Polski dokonał uroczystego poświęcenia indeksów. Po Eucharystii nastąpiło poświęcenie tablicy na Domu Polskim, upamiętniającej jubileusz. Potem wszyscy przeszli do budynku seminarium duchownego, gdzie był czas na oficjalne wystąpienia gości oraz wspomnienia i podsumowania. Obchody zakończył bal jubileuszowy w podziemiach u ojców jezuitów.