– Najpilniejsza potrzeba naszych czasów polega na odnowie duchowej, której głoszenie i prowadzenie jest zadaniem Kościoła – stwierdził podczas trwającego w Rzymie synodu biskupów kard. Donald Wuerl z Waszyngtonu.
Kiedy ukazuje się ten numer „Przewodnika”, prace XIII Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów poświęconego nowej ewangelizacji dobiegają już końca (7–28.10.). Jednak w momencie gdy tekst powstaje, są one właśnie na półmetku, a ojcowie synodalni rozpoczynają spotkania w mniejszych grupach językowych. Ich efekty zostaną następnie przekazane przez synod Benedyktowi XVI.
Zadanie dla każdego ucznia
Pierwszy etap obrad podsumował w swoim wystąpieniu relator generalny synodu kard. Donald Wuerl, wskazując na odnowę duchową Kościoła jako najważniejszy element nowej ewangelizacji. – Dokonuje się ona w osobistym spotkaniu z Jezusem Chrystusem i przez katechezę sprzyjającą duchowemu wzrastaniu. Głoszenie Ewangelii jest bowiem przede wszystkim rzeczywistością duchową, zakorzenioną w osobistej relacji z Chrystusem poprzez Kościół – podkreślił amerykański kardynał. Dlatego, jak zaznaczył, należy tworzyć w Kościele miejsca i momenty na spotkanie z Chrystusem tak, by pomagało to w duchowej odnowie, nawróceniu i formowaniu wiary wśród wszystkich ochrzczonych.
Zauważył on jednocześnie, że z synodalnej dyskusji z wielką jasnością wynika przekonanie, iż fundamentem nowej ewangelizacji dla przekazu wiary jest przede wszystkim działanie Trójcy Przenajświętszej w historii. Natomiast obowiązek głoszenia zbawczej dla nas prawdy o śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa spoczywa nie tylko na duchowieństwie i osobach konsekrowanych, ale na każdym Jego uczniu. Odnosząc się z kolei do wypowiedzi ojców synodalnych, kard. Wuerl stwierdził, że potrzebę nowej ewangelizacji dostrzegają przedstawiciele wszystkich kontynentów. Przyznali oni bowiem, że ich kultury są dotknięte procesem zeświecczenia i obojętności wobec religii, a jedynie małe wspólnoty chrześcijańskie stają się żywymi ośrodkami ewangelizacji.
Biskupi stawiają na parafie
W tym kontekście wydaje się, że zasadnicze znaczenie dla odnowy Kościoła ma odnowa parafii, ze szczególnym uwzględnieniem działań podejmowanych przez ludzi świeckich. Znaczenie wspólnot parafialnych w dziele nowej ewangelizacji podkreślił m.in. bp Joseph Vu Duy Thông z Wietnamu, zwracając uwagę, że w jego ojczyźnie ze względu na ograniczenia polityczne parafia jest jedynym miejscem, gdzie ludzie mogą się spotkać w celach religijnych. – Nadal jest ona miejscem, gdzie między ludźmi wierzącymi istnieją ścisłe więzy braterstwa. Na tej podstawie można budować programy misyjne – stwierdził wietnamski biskup. Z kolei w parafiach zachodniej Europy, jak zauważył bp Yves Le Saux z Francji, potrzeba przede wszystkim rozbudzenia wśród ludzi ochrzczonych świadomości misyjnej. Wówczas, jeśli będą mieli silne oparcie w swoich wspólnotach, będą mogli być skutecznymi świadkami Chrystusa w środowiskach, w których żyją. Wskazał także na konieczność wykorzystania różnych sytuacji życiowych, kiedy ludzie określający się jako „wierzący, niepraktykujący” nawiązują kontakt z Kościołem. – Trzeba tworzyć nowe przestrzenie, gdzie możliwy byłby dialog z tymi, którzy są daleko od Boga – przekonywał bp Le Saux.
To tylko niektóre z wielu aspektów duszpasterstwa, w jakich można i powinno się podejmować nową ewangelizację, na które zwrócili uwagę uczestnicy synodu. Na razie, w trakcie jego obrad, ogłoszono skład komisji ds. orędzia, po części ustanowiony przez papieża, a częściowo wybrany przez ojców synodalnych. Jej przewodniczącym został kard. Giuseppe Betori z Włoch, a wiceprzewodniczącym abp Luis Tagle z Filipin. Zadaniem tego gremium będzie przygotowanie końcowego orędzia synodu skierowanego do wszystkich wierzących, na które z nadzieją czekamy.
Nawiązać skuteczny dialog
– Wiosna wiary zakwitnie, jeśli potrafimy utrzymać kontakt z dotychczasową tradycją, metodami duszpasterskimi (znacznie jednak zdynamizowanymi), ale także jeśli potrafimy nawiązać skuteczny dialog wiary z nowymi pokoleniami komunikacji nowoczesnej poprzez obecność w internecie, w świecie wirtualnym, cyfrowym, który jest przecież rzeczywiście istniejący, systematycznie i licznie odwiedzany.
Z blogu internetowego abp. Józefa Michalika, przewodniczącego KEP
Świeccy katechiści
– Starałem się poruszyć temat, który wydaje mi się w Polsce w tej chwili jednym z ważniejszych, to znaczy katecheza dorosłych, która dokonuje się poprzez innych dorosłych. Nie przez księży, nie przez katechetów, tylko przez świeckich katechistów, to znaczy przez tych, którzy odpowiednio przygotowani przez szkołę katechistów mogą zwrócić się właśnie do rodziców, żeby wesprzeć ich w rodzicielskich wysiłkach przekazywania wiary.
abp Stanisław Gądecki, wiceprzewodniczący KEP, dla Radia Watykańskiego
Poruszyć serce człowieka
– Szczególnym znakiem naszych czasów jest to, że Kościół przemawia dziś bardziej skutecznie, gdy dzieli się orędziem o Bożym Miłosierdziu. Wydaje się, że to orędzie najbardziej porusza serce człowieka zamkniętego w sobie, uwikłanego w grzechu i pozornie samowystarczalnego, ale przecież szukającego sensu życia i śmierci oraz motywów nadziei.
Kard. Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski, w wystąpieniu podczas synodu
Szansa dotarcia do młodych
– Wielką szansą dla nowej ewangelizacji jest kwestia rodziny i roli rodziny we wtajemniczeniu pochrzcielnym, jakie dokonuje się najbardziej skutecznie, najbardziej owocnie właśnie przez rodziców, wspartych przez ruchy, parafie, stowarzyszenia. A drugą sprawą jest kwestia katechizacji w polskiej szkole, która jest ciągle moim zdaniem nie do końca wykorzystanym miejscem nowej ewangelizacji.
Kard. Kazimierz Nycz, metropolita warszawski, w wystąpieniu podczas synodu
Synod na blogu
Refleksje z obrad synodu można śledzić na bieżąco w internecie za pośrednictwem blogów prowadzonych przez jego uczestników: abp. Józefa Michalika, przewodniczącego KEP (www.jmichalik.episkopat.pl w zakładce: Zapiski z synodu), abp. Stanisława Gądeckiego, wiceprzewodniczącego KEP (www.archpoznan.pl/blog) oraz audytorki Ewy Kusz, byłej przewodniczącej Światowej Konferencji Instytutów Świeckich (www.laboratorium.wiez.pl w zakładce: komentarze).