Logo Przewdonik Katolicki

Szatan

kard. Gianfranco Ravasi
Fot.

Jezus rozkazał mu surowo: Milcz i wyjdź z niego!. Wtedy duch nieczysty zaczął nim miotać i z głośnym krzykiem wyszedł z niego (Mk 1, 25-26).


Jezus rozkazał mu surowo: “Milcz i wyjdź z niego!". Wtedy duch nieczysty zaczął nim miotać i z głośnym krzykiem wyszedł z niego (Mk 1, 25-26)

 

Hebrajskie słowo "szatan" pojawia się w Nowym Testamencie 36 razy, a jego grecki odpowiednik diábolos – 37 razy. Mamy zatem do czynienia ze znaczącą obecnością, którą niełatwo wyeliminować jak jakąś pozostałość po ludowych wierzeniach. Niekiedy w języku biblijnym mowa jest o "duchu nieczystym", co wskazuje na wszystko, co przeciwstawia się sacrum, dobru, temu, co pozytywne, przestrzeni świątyni i Boga. Oczywiście w pewnych sytuacjach – z powodu starożytnej koncepcji zła jako kary za grzechy – występuje skłonność do postrzegania obecności szatana także w poszczególnych syndromach chorobowych jak epilepsja (przykładem jest młody epileptyk opisany w Mk 9, 14-27) czy szaleństwo (jest to być może przypadek opętanego z kraju Gerazeńczyków z Mk 5, 1-20).

"Szatan" to "przeciwnik, oskarżyciel", co wskazuje na pewien urząd publiczny, w Księdze Hioba związany z niebiańskim Sądem, którego zadaniem jest obnażanie ludzkich grzechów (2, 1-7). Natomiast grecki "diabeł" oznacza "tego, który dzieli" i ma wydźwięk czysto negatywny. Jest to kusiciel, który usiłuje oderwać człowieka od Boga. W koncepcji biblijnej ten aspekt weźmie górę i szatan ukaże się jako ciemna obecność w historii, próbująca przechylić szalę ludzkiej wolności w stronę zła, w przeciwieństwie do łaski Bożej, która kieruje nas ku dobru i podtrzymuje w nim.

Chrystus zwraca się do demona bezpośrednio jak do osobowego rozmówcy, który niespodziewanie pojawia się na przykład w człowieku słuchającym Słowa Bożego w synagodze (Mk 1, 21-28). Jezus więc wszczyna wojnę z szatanem i ze złem. "Przeciwnik" szerzy bowiem zaczyn zniszczenia; znajduje naśladowców niekiedy nawet wśród tych, którzy mienią się uczniami Chrystusa. Słynna jest sytuacja, gdy Jezus reaguje na słowa Piotra, nazywając go "szatanem", ponieważ odrzucając drogę krzyża, "nie myśli [on] po Bożemu, lecz po ludzku" (Mt, 16, 23).

Można by sądzić, że szatan, którego Księga Mądrości (2, 24) utożsamia z wężem kusicielem z Księgi Rodzaju ("A śmierć weszła w świat przez zawiść diabła"), święci triumf w chwili śmierci Jezusa. W rzeczywistości jednak Pascha jest znakiem wielkiego przełomu. Nawet jeśli wydaje się, że szatan kontynuuje swe dzieło rozkładu i ruiny w tym "świecie", który za nim podąża, ostatecznie jego los jest taki, jak symbolicznie ukazuje to Apokalipsa, umieszczając go na zawsze w "jeziorze ognia" (20, 10). Również Jezus, na mocy czynów swoich i swoich uczniów, widział "szatana, który spadł z nieba jak błyskawica" (Łk 10, 18).

Ten obraz bez wątpienia odwołuje się do tradycji, która myśli o szatanie jako o upadłym aniele, ale także do pewności, że "Bóg [...] pokoju zetrze wkrótce szatana pod waszymi stopami" (Rz 16, 20). Prymat w historii nie należy bowiem do demona, ostatnie słowo ma majestat Boży, co jasno ukazuje finałowa scena Apokalipsy (por. 21-22).

 

 


Synagoga - jest to greckie określenie miejsca spotkań i modlitw Hebrajczyków po zburzeniu świątyni w Jerozolimie (po grecku termin ten oznacza “zgromadzenie”). Sam Jezus uczęszczał do synagog w miasteczkach (Nazaret, Kafarnaum), w których przebywał, przede wszystkim dla święcenia szabatu.

 

Beelzebul - było to imię filistyńskiego boga i oznaczało "najwyższego pana". W hebrajskim zostało ono pogardliwie zdeformowane do postaci Belzebub (być może "władca much") i zaczęło oznaczać diabła, czyli "władcę złych duchów" (Mt 12, 24).

Komentarze

Zostaw wiadomość

Komentarze - Facebook

Ta strona używa cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki