Panna Prześliczna Niepokalana

Maryja jest najpiękniejszym obrazem wielkości Stworzyciela i dlatego bywa nazywana arcydziełem stworzenia. Jako pełna łaski, święta od chwili poczęcia i żyjąca w pełnej komunii z Bogiem, ukazuje wspaniałość Jego dzieła.

Ona, pierwsza w gronie odkupionych, znajduje się w samym centrum tajemnicy zbawienia świata i człowieka. Była bezgrzeszna, więc jest dla nas, chrześcijan, wzorem świętości. O tym, że szatan nie ma nad Nią żadnej władzy, bo – jako nowa Ewa – jest wolna od grzechu i zniszczenia śmierci, mówi Apokalipsa św. Jana (12, 13-16).

Półtora wieku temu
Zanim Pius IX ogłosił dogmat, wystosował w 1849 r. list do biskupów z zapytaniem, jak bardzo jest rozpowszechniona i głęboka wiara w Niepokalane Poczęcie. Papież pytał również, czy duchowieństwo oraz wierni pragną dogmatyzacji tej prawdy wiary.

Ogłoszenie dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Maryi miało miejsce 8 grudnia 1854 r. bullą Piusa IX „Ineffabilis Deus” w Bazylice św. Piotra. Stało się to w obecności 54 kardynałów oraz 140 arcybiskupów i biskupów:

„Ogłaszamy, orzekamy i określamy, że nauka, która utrzymuje, iż Najświętsza Maryja Panna od pierwszej chwili swego poczęcia – mocą szczególnej łaski i przywileju wszechmocnego Boga, mocą przewidzianych zasług Jezusa Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego – została zachowana nietknięta od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, jest prawdą przez Boga objawioną i dlatego wszyscy wierni powinni w nią wytrwale i bez wahania wierzyć”.

Był to pierwszy z dwu przypadków – drugim było ogłoszenie w 1950 r. dogmatu o Wniebowzięciu NMP – kiedy papież wypowiedział się ex cathedra, a więc skorzystał z przysługującego mu przywileju nieomylności w sprawach wiary i moralności.

Pełna łaski Bożej
Maryja została obdarzona przez Boga darem wolności od grzechu, zarówno pierworodnego – który po prarodzicach dziedziczy każdy człowiek – jak i od grzechów osobistych. W konsekwencji była Ona całkowicie przeniknięta łaską Bożą, toteż Anioł Gabriel – zwiastujący Wielką Nowinę o tym, że została wybrana na Matkę Syna Bożego – powiedział do Niej: „łaski pełna”. Jej wyjątkową godność i szczyt przywilejów określa bowiem łaska Boskiego macierzyństwa.

Chociaż Maryja była cała święta od chwili poczęcia, to nie znaczy, że została uwolniona od pokus i nie musiała dokonywać wyborów. Nieobce Jej były również konsekwencje grzechu pierworodnego, których wszyscy doświadczamy, takie jak np. cierpienie. I tak jak wszyscy ludzie, potrzebowała odkupienia. Pod koniec XIII w. bł. Jan Duns Szkot wywodził, że Maryja została odkupiona w sposób najbardziej doskonały: o ile my korzystamy z odkupienia wyzwalającego, o tyle Ona z odkupienia zachowawczego, bo została zachowana od grzechu.

Początki kultu Niepokalanej
Pierwszy wprowadził święto Niepokalanego Poczęcia u franciszkanów w 1263 r. św. Bonawentura, który stał wówczas na czele tego zakonu; w 1330 r. nieoficjalnie przyjęła je również Kuria Rzymska. Po dekrecie soboru w Bazylei (1438 r.) tajemnica Niepokalanego Poczęcia zaczęła się upowszechniać, a w 1476 r. Sykstus IV bullą „Cum praeexcelsa” zatwierdził święto.

Dekret soboru trydenckiego o grzechu pierworodnym jednoznacznie określił, że Maryi ów grzech nie dotyczył, ponieważ była Niepokalanie Poczęta. Dniem szczególnego kultu stał się 8 grudnia, bo dziewięć miesięcy później, to znaczy 8 września, w Jerozolimie czczono od V w. Jej Narodzenie.

Na prośbę hiszpańskiego króla Filipa IV papież Aleksander VI przedstawił 8 grudnia 1661 r. syntezę kultu Niepokalanego Poczęcia w bulli apostolskiej „Solicitudo omnium ecclesiarum”. Wśród żarliwych apostołów Niepokalanej byli m.in. Dionizy Kartuz i Bernard ze Sieny, a także Polacy: rektor Akademii Krakowskiej biskup Paweł Włodkowic – już na soborze w Konstancji (1414-1418) domagał się ogłoszenia dogmatu! – a także bł. Jakub Strzemię, bł. Władysław z Gielniowa czy bł. Marcelina Darowska, która w 1854 r. założyła w Jazłowcu Zgromadzenie Sióstr Niepokalanego Poczęcia NMP.

Jednak szczególną rolę odegrał św. Maksymilian Kolbe, który powołał Rycerstwo Niepokalanej, stworzył podstawy instytucjonalne Niepokalanowa i rozwinął teologię Niepokalanego Poczęcia. Uważał on, że Niepokalana jest transparencją Ducha Świętego, czyli jest wobec Niego przezroczysta. Dzięki temu przez Maryję lepiej poznajemy Ducha Świętego, z którym łączy Ją więź szczególna, bo Jego mocą poczęła Syna Bożego. Poświęcenie się Niepokalanej jest więc równoznaczne z poświęceniem się Duchowi Świętemu.

W XVI w. prymas Jan Łaski zaprowadził w Polsce święto Niepokalanej, wraz z oktawą. A jako pierwsi oddali swój naród Niepokalanej biskupi amerykańscy w 1846 r., a więc osiem lat przed ogłoszeniem przez Kościół dogmatu.

Mistyczny szlak Niepokalanej
Dogmatyzację prawdy o Niepokalanym Poczęciu uwiarygodniła cyklem wizji mistycznych sama Matka Boża. Zaczęło się od Cudownego Medalika, który otrzymała w 1830 r. od Maryi francuska szarytka, św. Katarzyna Laboure. Ujrzała Ją w sukni koloru jutrzenki, z kulą ziemską pod nogami i napisem: „O Maryjo bez grzechu poczęta, módl się za nami, którzy się do Ciebie uciekamy”. Niepokalana wezwała Katarzynę do rozpowszechniania Cudownego Medalika ze swoim wizerunkiem, obiecując tym, którzy będą go nosić, rozliczne łaski.

11 lutego 1858 r. – trzy lata po ogłoszeniu przez Piusa IX dogmatu o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Maryi Panny – czternastoletnia Bernadetta Soubirous, na stoku Starej Skały – Massabielle, ujrzała świetlistą „Panią w bieli” i z różańcem w dłoniach. W sumie dziewczynka przeżyła cykl osiemnastu widzeń mistycznych, pod­czas których Maryja wyjawiła jej swoje imię: jestem Niepokalane Poczęcie. Matka Boża wezwała świat do modlitwy różańcowej i po­kuty dla nawrócenia grzeszników. 18 stycznia 1862 r. komisja kościelna po­twierdziła wiarygod­ność przeżyć Bernadetty, która dwa lata później została przyjęta do wspólnoty sióstr miłości. Do tej pory w sanktuarium maryjnym w Lourdes każdego dnia gromadzą się tysiące chorych. Moc cudownego źródełka sprawiła, że wielu z nich doznało łaski uzdrowienia, a inni nawrócili się albo odnaleźli spokój ducha.

Kolejne orędzie Niepokalanej, wzywające świat do nawrócenia i pokuty, nadeszło za pośrednictwem trojga pastuszków z portugalskiej Fatimy. W odległej o 3 km od tej wioski dolinie Cova da Iría w 1917 r. Hiacynta i Franciszek Marto oraz ich kuzynka Łucja dos Santos przeżyli serię mistycznych spotkań ze „świetlistą Panią”. Dzieci poznały tajemnicę złożoną z trzech sekretów, a 13 października ujrzały – razem z licznie zgromadzonymi świadkami – „cud Słońca”, wirującego wokół własnej osi i przemieszczającego się szybko w kierunku Ziemi. Hiacynta i Franciszek wkrótce potem umarli, natomiast Łucja wstąpiła do hiszpańskiego klasztoru Sióstr Świętego Ducha.

Orędzie fatimskie wzywa nas do nawrócenia i poświęcenia się Niepokalanemu Sercu Maryi, które odniesie ostateczne zwycięstwo. Fatimska Pani powiedziała m.in.: „Bóg chce rozpowszechnić na świecie nabożeństwo do mego Niepoka­lanego Serca. Jeśli się stanie to, co wam powiem, wielu zostanie uratowanych przed piekłem i nastanie pokój na świecie”. Zgodnie z Jej życzeniem trwa w Kościele praktyka nabożeństw fatimskich w pierwsze soboty miesiąca. A żądanie poświęcenia Rosji Niepokalanemu Sercu Maryi – zdaniem s. Łucji – zostało ostatecznie spełnione 25 marca 1984 r. Uczynił to wówczas Jan Paweł II w łączności z wszystkimi biskupami Ko­ścioła.