Liturgia jest rzeczywistością należącą do obszaru duchowego, do porządku wiary. Jest też ważnym elementem ludzkiej kultury. Jednym z czynników, które decydują o godności i powadze, o walorach estetycznych i uroczystym charakterze sprawowanej liturgii, jest współtworząca ją muzyka.
Pod pojęciem muzyki liturgicznej rozumie się formy i gatunki muzyczne zawierające lub inspirowane tekstami liturgicznymi i biblijnymi, związane ze swej istoty z liturgią i przeznaczone do liturgii, mające więc charakter użytkowy. Należą do niej: śpiew gregoriański, pieśń kościelna, dawna i współczesna muzyka wielogłosowa, muzyka organowa i przeznaczona dla innych instrumentów dopuszczonych do użytku liturgicznego. Od strony wykonawczej muzykę liturgiczną stanowi śpiew celebransa, kantora, psałterzysty, chóru, scholi, śpiew wiernych oraz śpiew i towarzyszenie instrumentalne organisty. Każda z tych osób czy zespołów wokalnych spełnia określoną funkcję liturgiczną. O randze funkcji muzycznych świadczy fakt, że w minionych wiekach wyniesiono je do godności specjalnego oficjum liturgicznego, zarezerwowanego głównie dla osób duchownych. Dowartościowanie uczestnictwa wiernych świeckich w liturgii dokonało się za sprawą reformy Soboru Watykańskiego II. Instrukcja „Musicam Sacram” (1967) do grona muzyków kościelnych zalicza członków chórów kościelnych, zespołów instrumentalnych i zespołów śpiewaczych (schola cantorum), kantorów i organistów. Ogólne Wprowadzenie do Mszału rzymskiego (1970) poszerza krąg wykonawców muzyki kościelnej o kapłana, diakona, psałterzystę i lud.
Postanowienia soborowe kładą nacisk na spełnianie posług liturgicznych przez wiernych. Funkcje muzyczne powierzane świeckim traktuje się jako przejaw dzielenia się charyzmatami i talentami otrzymanymi od Boga dla dobra i pożytku duchowego społeczności wierzących. W celu przybliżenia roli wiernych w sprawowaniu świętych obrzędów, przedstawione zostaną liturgiczne funkcje muzyczne przeznaczone dla utalentowanych i przygotowanych osób świeckich.
Chór (łac. chorus – pierwotnie taniec zbiorowy; zespół uczestników starogreckiej tragedii) w starożytności stanowił grupę artystów, którzy w trakcie przedstawień zespalali taniec ze śpiewem. Taniec pełnił także ważną rolę w obrzędowości żydowskiej. Począwszy od XV w. pod nazwą chorus – chór rozumie się zespół wykonujący wielogłosowy śpiew liturgiczny. Zespoły chóralne i śpiew chóralny zawdzięczają swój rozwój poszerzeniu zakresu monodycznego śpiewu gregoriańskiego, funkcjonującego jako właściwy śpiew Kościoła, o śpiew figuralny (wielogłosowy). Wzorem dla chórów kościelnych był przez długie lata zespół kapeli sykstyńskiej, natomiast pod względem repertuarowym klasyczna polifonia wokalna XVI w. (głównie twórczość G.P. da Palestriny i tzw. szkoły rzymskiej). Rozwój chórów kościelnych, zwłaszcza amatorskich, nastąpił w XIX w. za sprawą ruchu cecyliańskiego, który przyczynił się do odrodzenia muzyki kościelnej. Chór wielogłosowy stanowi część zgromadzenia liturgicznego, dlatego, mając na celu podtrzymywanie śpiewu wszystkich uczestników liturgii, powinien być usytuowany w pobliżu ołtarza. Chór może wykonywać: śpiew na wejście (antyfona, motet lub odpowiednia pieśń), śpiew przed Ewangelią, na przygotowanie darów, podczas Komunii św. i na zakończenie Mszy św.
Schola cantorum (szkoła śpiewu) to zespół wokalny wykonujący śpiewy liturgiczne, głównie chorał gregoriański. Nazwą tą określano pierwotnie rzymską schola cantorum (VII-VIII w.). To ona stała się wzorem dla zespołów wokalnych, powstałych w kościołach katedralnych, kolegiatach, klasztorach i seminariach duchownych. Śpiewający w nich młodzieńcy zdobywali sztukę czytania i pisania, kształcili się w zakresie znajomości łaciny, a przede wszystkim uczyli się śpiewu liturgicznego. Dzisiejsze zespoły określane mianem „schola” nabrały nieco odmiennego znaczenia od przyjętego dawniej, chociażby ze względu na używany dziś w liturgii język narodowy. Nazwą „schola” określa się mniej liczną od chóru grupę śpiewaków; odnosi się ją często także do parafialnych zespołów dziecięcych. Nadrzędnym zadaniem scholi jest intonowanie i podtrzymywanie śpiewu całego ludu Bożego, często na zasadzie śpiewu antyfonalnego, polegającego na dialogowym następstwie śpiewu scholi i ludu. Podobnie jak chór, schola może wykonywać śpiew na wejście, przed Ewangelią, na przygotowanie darów, Komunię św. oraz śpiew po błogosławieństwie.