Przez ziemskie piekło do nieba

Choć tradycyjne wyobrażenia kulturowe ukazują piekło jako miejsce, gdzie w ogniu i gorączce cierpią grzesznicy, to ziemskim piekłem dla wielu pokoleń Polaków i innych narodów okazała się kraina wiecznego zimna i lodu – Syberia.

Przez to piekło przeszedł także Józef Kalinowski, polski powstaniec, którego dziś czcimy w Kościele jako św. Rafała. 15 listopada minie sto lat od śmierci tego niezwykłego karmelity. Początkowo prawdopodobnie niewiele zewnętrznych znaków zapowiadało świętość przyszłego zakonnika. Jego życie biegło zrazu tradycyjną świecką drogą.

Ojciec Rafał od św. Józefa Kalinowski urodził się w Wilnie, 1 września 1835 roku, i otrzymał na chrzcie imię Józef.

Początek błyskotliwej kariery
W Instytucie Szlacheckim Wileńskim pod kierunkiem swojego ojca osiągnął w studiach tak doskonałe wyniki, że otrzymał najwyższe odznaczenie. Potem studiował przez dwa lata (1851-1852) w Szkole Agronomicznej w Hory-Horkach. W latach 1853-1857 kształcił się w Akademii Inżynierii Wojskowej w Petersburgu, uzyskując tytuł inżyniera i stopień porucznika. Zaraz potem został mianowany asystentem matematyki w tejże akademii. W roku 1859 współpracował w projektowaniu linii kolejowej Kursk-Kijów-Odessa.

Prowadził w tym czasie, jak większość ówczesnych wykształconych młodzieńców, światowe życie, które tak bardzo będzie mu później ciążyć. Wielkomiejski gwar i akademicka atmosfera, w których żył, przyczyniły się do pozornej oziębłości religijnej i braku zainteresowania sprawami wiary. Jednak w wieku 24 lat, przynaglany głosem swojego sumienia, postanowił powrócić do świata wiary. Przyczyniła się do tego lektura książki z nabożeństwami oraz „Wyznań” św. Augustyna. Wtedy też zaczęło się jego głębokie, wewnętrzne życie modlitewne. W jednym z listów św. Rafał napisał: „Uwaga o doniosłości odmawiania w razie potrzeby Pozdrowienia Anielskiego utkwiła mi w pamięci i razu pewnego, gdym się znalazł w największym niebezpieczeństwie utraty życia, odmówienie z gorącością ducha Zdrowaś Maryjo od zguby mię wybawiło”.

Kara za miłość ojczyzny
W roku 1863, po wybuchu w Polsce powstania przeciw rosyjskiemu ciemiężcy, jako kapitan sztabu, pracując przy rozbudowie twierdzy w Brześciu nad Bugiem, zwolnił się z wojska rosyjskiego i przyjął obowiązek ministra wojny w rejonie Wilna. Aresztowany 24 marca 1864 roku został skazany na karę śmierci, którą zamieniono mu na przymusowe prace na Syberii przez 10 lat. Z przedziwną mocą ducha, cierpliwością i miłością dla towarzyszy wygnania, potrafił wlać w nich ducha modlitwy, pomagać im materialnie i dobrym słowem budzić nadzieję i pokój. Nieustannie podejmował wysiłki na rzecz polepszenia losu swych towarzyszy niedoli. Rozdawał zawartość wszystkich paczek, które na Sybir od czasu do czasu mogła przysyłać mu rodzina z Polski.

Już wtedy otoczenie zaczęło zwracać uwagę na jego wyjątkowe przymioty ducha. Sam św. Rafał pisał jednak w liście do swej matki: „Droga Mateczka ma mię, jak uważam z Jej listów, za bardzo doskonałego. Daleko mi do doskonałości. Naturę mam złą i zepsutą, Bóg mi dał uznanie mojej nędzy i to uważam za jedyną moją moc”. Rzeczywiście przez całe dziesięciolecie pobytu na dalekiej Syberii, św. Rafał przejawiał niezmąconą pogodę ducha. Zapewne pomagała mu w tym modlitwa. W jednym z listów napisał o niej: „Jeżeli bym wszystko, a wszystko na ziemi utracił i stał się istnym nędzarzem – dziwne, że na tę myśl nic we mnie nie zadrga. Świat wszystkiego może mię pozbawić, ale zostanie zawsze jedna kryjówka dla niego niedostępna: modlitwa, w niej da się streścić przeszłość, teraźniejszość, przyszłość w postaci nadziei. Boże, jakim skarbem obdarzasz tych, co w Tobie swą ufność pokładają!”.

Ku życiu w klauzurze Bożej
Św. Rafał został zwolniony z wygnania w roku 1874 i po powrocie przyjął obowiązek wychowawcy Czcigodnego Sługi Bożego Augusta Czartoryskiego ze stałą rezydencją w Paryżu. W pracy wychowawczej wpłynął na formację duchową swojego ucznia tak, że młody książę August odkrył w sobie powołanie kapłańskie i zakonne. Czartoryski w roku 1887 wstąpił do Zgromadzenia Księży Salezjanów, przyjęty przez samego założyciela św. Jana Bosco. Kilka lat później uczniem ks. Czartoryskiego miał być m.in. młody August Hlond, przyszły Prymas Polski. Tymczasem Józef Kalinowski w roku 1877 wstąpił do Zakonu Karmelitów Bosych w Grazu w Austrii i przyjął imię zakonne: brat Rafał od św. Józefa. Po złożeniu ślubów zakonnych studiował teologię na Węgrzech, a święcenia kapłańskie otrzymał w Czernej koło Krakowa, 15 stycznia 1882 roku.

Zapalony gorliwością apostolską nie oszczędzał wysiłków i trudów w zbawianiu wiernych i pomagał braciom i siostrom karmelitankom we wstępowaniu na górę doskonałości. W dziele pojednania sakramentalnego podniósł wielu z błota grzechu. Pracował dla sprawy zjednoczenia Kościołów i pozostawił tę misję jako testament braciom i siostrom karmelitankom.

Liczne i odpowiedzialne urzędy, powierzone mu przez przełożonych zakonnych, pełnił doskonale aż do śmierci. Wyczerpany trudami i cierpieniami oddał ducha Bogu 15 listopada 1907 roku, w klasztorze w Wadowicach, który założył i był wtedy jego przeorem. Został pochowany na cmentarzu klasztornym w Czernej.

Wyniesiony przez Papieża z Wadowic
Za życia i po śmierci cieszył się wielką sławą świętości, był czczony przez cały lud, a nawet przez samych kardynałów: Dunajewskiego, Puzynę, Kakowskiego, Gottiego. Już od czasów świeckich, syberyjskich w św. Rafale uderzała wielka zdolność skupionej modlitwy, liczne czyny charytatywne, praktyki postne i miłość do bliźnich. Jako kapłan był cenionym spowiednikiem i kierownikiem duchowym wielu ludzi. Nie dziwi więc, że w latach 1934-1938 w Kurii Arcybiskupiej w Krakowie przeprowadzono procesy diecezjalne i akta przesłano do Rzymu, gdzie w roku 1943 został wydany dekret w sprawie pism, a w roku 1952 sprawa kanonizacyjna została wprowadzona na forum Stolicy Apostolskiej.

W latach 1953-1956 został przeprowadzony Proces Apostolski i Kongregacja przystąpiła do dyskusji o heroiczności cnót. Papież Jan Paweł II 11 października 1980 roku promulgował dekret heroiczności cnót, a po zatwierdzeniu cudownego uzdrowienia księdza Władysława Misia, 22 czerwca 1983 roku beatyfikował ojca Rafała Kalinowskiego w Krakowie. Wzrastająca sława cudów doprowadziła w roku 1989 do przeprowadzenia w kurii krakowskiej procesu kanonicznego o cudownym uzdrowieniu dziecka. Po szczęśliwym zakończeniu dyskusji lekarzy, teologów i kardynałów, Papież Jan Paweł II zatwierdził cud do kanonizacji 10 lipca 1990 roku. Na konsystorzu z kardynałami 26 listopada 1990 roku Jan Paweł II postanowił przystąpić do kanonizacji bł. Rafała Kalinowskiego i dokonał ceremonii kanonizacyjnej w niedzielę 17 listopada 1991 roku, przedstawiając św. Rafała światu jako wzór dla wszystkich chrześcijan Kościoła powszechnego.





Senat RP o św. Rafale

Senat Rzeczypospolitej Polskiej, podczas 39. posiedzenia, we wrześniu 2007 roku przyjął uchwałę w sprawie uznania św. o. Rafała Józefa Kalinowskiego za wzór patrioty, oficera, inżyniera, wychowawcy i kapłana zakonnika.

W stulecie śmierci św. ojca Rafała „Senat RP pragnie uhonorować Go, uznając za godny naśladowania wzór Polaka bez reszty oddanego sprawom Ojczyzny, budującego fundamenty narodu, w oparciu o jego moralną przemianę, poszukującego jedności społecznej” – czytamy w tekście uchwały podpisanej 14 września przez marszałka Bogdana Borusewicza.

Senat RP zwraca się również z apelem do wszystkich środowisk, zwłaszcza związanych z zachowywaniem kultury narodowej, do kręgów wojskowych oraz wychowawczo-oświatowych o życzliwe upowszechnianie i popularyzowanie postaci św. ojca Rafała Józefa Kalinowskiego – patrona sybiraków i wojskowych, szkół i stowarzyszeń – którego tak wysoko cenił nasz wspaniały rodak, Ojciec Święty Jan Paweł II.

Projekt uchwały został wniesiony na obrady przez grupę ośmiu senatorów reprezentowanych przez senatora Adama Bielę z Lublina. Zatwierdzoną i podpisaną uchwałę wręczono podczas ostatniego posiedzenia Senatu VI kadencji obecnym na sali obrad prowincjałom karmelitów bosych krakowskiej i warszawskiej prowincji, o. Albertowi Wachowi oraz o. Marianowi Stankiewiczowi wraz z grupą towarzyszących im zakonników.