Rak jelita grubego jest drugim pod względem śmiertelności nowotworem zarówno u kobiet (po raku piersi i płuca), jak i u mężczyzn (po raku płuca). Chorobie sprzyja zwłaszcza brak ruchu i wysokie spożycie czerwonego mięsa. W porównaniu z innymi krajami Europy, Polska uzyskuje jeden z najgorszych wyników w terapii tego nowotworu; odsetek przeżyć 5-letnich nie przekracza 30 proc., podczas gdy w Stanach Zjednoczonych waha się w granicach 60-70 proc. Przyczyną istnienia takiego stanu rzeczy jest nie tylko późne rozpoznanie choroby, ale także błędnie lub nieprecyzyjnie postawiona diagnoza czy niewłaściwy sposób leczenia. By poprawić sytuację, w styczniu tego roku powstała w naszym kraju Interdyscyplinarna Grupa Ekspertów ds. raka jelita grubego, która opublikowała właśnie „Wytyczne diagnostyczno-terapeutyczne w raku jelita grubego”. To nowy, zaktualizowany dokument, który powstał, aby pomóc lekarzom różnych specjalizacji w skutecznej walce z tym rodzajem nowotworu. – Uznaliśmy, że pierwszym krokiem, który może realnie wpłynąć na zmianę statystyk, jest edukacja. Zebraliśmy więc nasze doświadczenia na temat diagnostyki i leczenia choroby w jednej pracy. Mamy nadzieję, że dokument ten stanie się dla lekarzy źródłem niezbędnej, praktycznej wiedzy w skutecznym leczeniu choroby – mówi prof. Adam Dziki, przewodniczący Interdyscyplinarnej Grupy Ekspertów, konsultant wojewódzki w dziedzinie Chirurgii Ogólnej. – W ciągu ostatnich kilkunastu lat w medycynie dokonał się znaczący postęp w obszarze profilaktyki, diagnostyki i leczenia raka jelita grubego. Dzięki ogólnemu rozwojowi i rozpowszechnieniu Internetu możliwy jest także szeroki dostęp do wiedzy na temat najnowszych osiągnięć medycyny. Często jednak prozaiczne ograniczenia, związane z niewystarczającą znajomością języków obcych czy bariery finansowe, nie pozwalają na pełne wykorzystanie tej wiedzy. Dlatego postanowiliśmy stworzyć dokument, który stanie się kompendium wiedzy dla lekarzy.
„Wytyczne diagnostyczno-terapeutyczne w raku jelita grubego” są przekrojowym zbiorem artykułów dotyczących genetycznych uwarunkowań powstania nowotworu, badań skriningowych, leczenia chirurgicznego, patomorfologii, radioterapii, chemioterapii oraz farmakoterapii. Już w najbliższym czasie zostaną rozesłane do wszystkich ośrodków onkologicznych w Polsce.
Najczęstsze objawy nowotworów jelita grubego
– ból przy wypróżnianiu
– krwawienie jawne lub tajone
– uczucie niepełnego wypróżnienia
– nietrzymanie stolca i gazów
– stolce śluzowe
– bóle w dole brzucha
– niezamierzone chudnięcie
– wzdęcia brzucha
– brak łaknienia
– zmiana rytmu wypróżnień
– naprzemienne biegunki i zaparcia
– powiększenie wątroby
– guz wyczuwalny badaniem per rectum
– guz wyczuwalny przez powłoki brzuszne
Rak jelita grubego najczęściej rozwija się na podłożu stanów przedrakowych, jakimi są polipy. Czas potrzebny do przemiany polipa w raka wynosi około dziesięciu lat. Badania kału na krew utajoną i badania wnętrza jelita grubego są aktualnie jedynym sposobem na wczesne wykrycie nowotworu u osób, które nie mają jeszcze dolegliwości.
Rak jelita grubego w statystyce
| Lata | Zachorowalność | Śmiertelność |
| 1999 | 10 798 | 7139 |
| 2000 | 11 129 | 7657 |
| 2001 | 11 750 | 8075 |
| 2002 | 11 967 | 8208 |
| 2003 | 12 917 | 8314 |
| 2004 | 12 877 | 8568 |