Krzyż, na którym umarł Chrystus, po Jego śmierci i chwalebnym zmartwychwstaniu został zapewne wrzucony przez oprawców do najbliższej skalnej szczeliny. Któż by się interesował narzędziem haniebnej śmierci jakiegoś Nazarejczyka. Dopiero gdy prawda o zmartwychwstaniu Pana zaczęła się rozszerzać, krzyż zaczął nabierać innego znaczenia. Narzędzie haniebnej śmierci staje się znakiem chwalebnego zwycięstwa. Relikwie Krzyża świętego znalazła 14 września 320 roku matka cesarza Konstantyna Wielkiego, św. Helena. Na pamiątkę tego wydarzenia cesarz wybudował w Jerozolimie Bazylikę Grobu Pańskiego. Tam też zaczęto obchodzić Święto Podwyższenia Krzyża Świętego, które od XVII wieku rozpowszechnia się również w Kościele Zachodnim. Podczas wielu stuleci najazdów i walk relikwie Krzyża świętego przechodziły różne koleje losu - wiele razy były wywożone, w celu ocalenia ich przed najeźdźcą, lub służyły pokonaniu wroga.
Z biegiem lat relikwie te zostały podzielone na mniejsze kawałki. Tym sposobem większa liczba kościołów ma choćby najmniejszy fragment drzewa z Krzyża Pańskiego. Największą w Polsce relikwię Krzyża świętego posiadał do niedawna kościół oo. Dominikanów w Lublinie, która niestety została skradziona. Druga co do wielkości ta cenna pamiątka znajduje się w klasztorze oo. Oblatów na Świętym Krzyżu, a także w Poznańskiej Katedrze. Relikwie stanowią zatem swoistego rodzaju syntezę dorobku tradycji chrześcijańskiej. Dla ludzi wierzących, obok doktryny czy dogmatów, są treścią wiary. Wpływają na jej rozwój i pogłębienie. Kult relikwii, który najsilniej zauważalny jest podczas uroczystości beatyfikacyjnych czy kanonizacyjnych, sprawia, że człowiek poznaje to, co ukryte. Nie chodzi wcale o zamkniętą przeszłość, lecz o żywą prawdę, jaką jest fakt obecności świętych. Relikwie, będące znakami obecności, mobilizują żyjących do osiągnięcia stanu świętości.
Katechizm Kościoła Katolickiego stwierdza: "Poza liturgią sakramentów i sakramentaliów katecheza powinna brać pod uwagę formy pobożności wiernych i religijności ludowej. Zmysł religijny ludu chrześcijańskiego zawsze znajdował wyraz w różnorodnych formach pobożności, które otaczały życie sakramentalne Kościoła. Są to: cześć oddawana relikwiom, nawiedzanie sanktuariów, pielgrzymki, procesje, droga krzyżowa, tańce religijne, różaniec, medaliki itp."
(KKK 1674)
Ojciec Kazimierz Chrostowski MIC, Stoczek Warmiński
- W klasztornym zbiorze znajdują się relikwie: m.in. św. Jadwigi królowej Polski, św. Faustyny Kowalskiej, Kazimierza Jagiellończyka, Władysława z Gielniowa, św. Andrzeja Boboli czy Rafała Kalinowskiego, dostępne pielgrzymom. Istnieje możliwość udostępnienia relikwii parafiom, gdzie odbywają się odpusty ku czci danego świętego. Przy okazji tych uroczystości zgromadzeni wierni zgodnie z liturgią zostają relikwiami pobłogosławieni. Również relikwiom towarzyszą modlitwy o kanonizację tych, do których należą.
Warto dodać, że w nowym Mszale Rzymskim dzień 5 listopada wyznaczono Dniem Świętych Relikwii. Obchodom tego święta towarzyszą specjalnie sformułowane modlitwy.
Siostra Maria Rafaela Chodyka
- Klasztor sióstr Wizytek w Warszawie jest szczególnym miejscem, ponieważ została w nim zgromadzona prawdopodobnie największa liczba relikwii znajdujących się w ogóle w Polsce. Relikwie były uposażeniem królewskim, a klasztor był królewską fundacją, założoną przez Ludwika Marię i Jana Kazimierza. Zwyczaj uposażania relikwiami był powszechnie przyjęty od czasów średniowiecza. Miał on za cel zjednać błogosławieństwo Boże całemu królestwu. Liczba relikwii wyrażała bogobojność monarchów, którym zależało, aby takich "niebieskich pośredników" królestwo polskie posiadało jak najwięcej. W przeważającej części są to relikwie męczenników starożytnych. Najsłynniejszą relikwią związaną z historią zakonu stanowią relikwie św. Romana. Znajdują się tutaj także relikwie świętych zakonu: jego założyciela św. Franciszka Salezego, św. Joanny de Chantale oraz św. Małgorzaty Marii Alacoque. Zgodnie z tradycją, która wiąże się z błagalną procesją mającą na celu odwrócenie zarazy, jaka miała miejsce w Warszawie w 1708 roku, każdego 15 sierpnia - w Święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny - wewnątrz klasztoru odbywają się uroczyste procesje z relikwiami. W ich trakcie każda z sióstr niesie relikwiarz jednego świętego.