16 października obchodzimy Dzień Jana Pawła II. W Centrum zrealizowano dużo projektów na temat papieża. Które obszary nauczania nadal mogą nas inspirować?
– Bez wątpienia jednym z tematów, który zyskuje nawet w aktualnej sytuacji, jest kwestia dialogu społecznego i międzyreligijnego. W naszym regionie obserwujemy coraz mocniej eskalujące konflikty zbrojne, poza tym żyjemy w świecie zglobalizowanym, opartym na różnorodności i pluralizmie. Jako instytucja kultury czujemy się zobowiązani do podejmowania tych wątków i tworzenia przestrzeni do rozmowy przez debaty naukowe czy wydarzenia kulturalne. Przykłady to Letni Przegląd Filmowy „Pod Wspólnym Niebem”, poświęcony tematyce migracji; spotkania międzykulturowe „Pod Wspólnym Dachem”, realizowane obecnie w podwarszawskich szkołach; koncert „Pokój dla Jeruzalem”, który odbędzie się 20 października w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie.
Papież uczył nas dialogu nie tylko poprzez znaczące gesty, które do dziś pamiętamy, ale przede wszystkim przez spotkania z drugim, innym człowiekiem. Koncert, podczas którego z Chórem Centrum Myśli Jana Pawła II i zespołem Bastarda Trio wystąpią chórzyści różnych religii, nawiązuje do spotkań z przedstawicielami religii świata w Asyżu, które zostały zainicjowane przez papieża w 1987 r.
Co Centrum przygotowuje na Dzień Papieski?
– Historia i wspomnienia są dla nas ważne, ale przeniosły się w dużej mierze do przestrzeni internetowej, do mediów społecznościowych, gdzie zawsze chętnie przywołujemy materiały związane z dniem wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową. Naszych odbiorców kierujemy też do multimedialnego biogramu Jana Pawła II i na portal JP2online.pl, który jest największą bazą wiedzy o papieżu. Żywe relacje znanych postaci ze świata nauki, kultury i polityki, które wspominają tamten pamiętny dzień, wciąż poruszają. Jednak tym, co ciekawi nas najbardziej, jest współczesna percepcja nauczania Jana Pawła II. Przed 16 października ukaże się drugi numer naszego magazynu „Myśl w Centrum”, w którym podejmujemy m.in. temat nauczania Jana Pawła II o kwestii samotności, która dotyka coraz większej liczby osób. Zapraszamy do rozważań nad różnymi jej aspektami.
Pana ulubiona dziedzina to nauczanie społeczne. Jest ono osadzone w epoce antykomunizmu, skoncentrowane na gospodarce, pracy, wolności, dobru wspólnym… Nowe ruchy społeczne walczą o zmianę kultury, stosując nowe metody, bez: centralizacji, użycia siły, przemocy fizycznej. Czerpią z idei soft power. Kościół hierarchiczny ma problem z reakcją na takie strategie, bo nie może ich zakazać, a nie można zostać soft męczennikiem! Da się korzystać z tekstów Jana Pawła II, żeby pasowały do nowych realiów?
– Realizując projekty Centrum, odnosimy się do uniwersalnych wartości, które są kluczem do rozumienia nauczania Jana Pawła II i jednocześnie pomostem między encyklikami a wyzwaniami czasów, w których żyjemy. Gdy na początku roku zaprosiliśmy młodych dorosłych do udziału w cyklu debat i warsztatów „Porozmawiajmy o człowieku”, to tym, co ich przyciągnęło, były tematy związane z budowaniem relacji: samotnością, zaufaniem, pełnią, które dotyczą każdego z nas, bez względu na poglądy religijne czy światopogląd. To one stały się trampoliną do sięgnięcia po nauczanie Jana Pawła II w kwestii teologii ciała. Wielu uczestników naszych debat wzięło następnie udział w warsztatach, podczas których czytali Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Zatem wychodząc od uniwersalnych wartości, mieliśmy okazję przyjrzeć się także chrześcijańskiej wizji miłości i seksualności. Kolejne spotkanie z tego cyklu, tym razem poświęcone potrzebie ciszy, odbędzie się u nas pod koniec października.
Papież Franciszek czyta „znaki czasu” a jego pontyfikat realizuje hasło Jana Pawła II: Człowiek drogą Kościoła. Katolicy w Polsce mają jakiś wkład w zmiany w tym kierunku?
– Trudno ocenić wpływ katolików z Polski jako grupy, ale na pewno ważne jest podejmowanie odpowiedzialności za drugiego człowieka w tych obszarach, które zostały nam powierzone. Myślę teraz o naszych stypendystach, odbiorcach oferty kulturalnej, wolontariuszach, którzy podkreślają, jak w praktyce personalistyczne podejście pozytywnie rzutuje na odbiór tego, czym się zajmujemy. Na to mamy wpływ.