To kolejny, czwarty już raport think tanku Tato.Net, będący wynikiem badania opinii na temat ojcostwa. Poprzedni – STATO’22 – odnotował zmiany w kierunku wzorca ojcostwa, wskazując m.in. na umiejętność dostrzegania potrzeb emocjonalnych i budowania relacji. W bieżącym raporcie, przygotowanym na podstawie badania zrealizowanego w grudniu 2022 r. na próbie 1006 osób, (51,2 proc. stanowiły kobiety, 48,8 proc. mężczyźni), tak mężczyźni będący ojcami, jak i kobiety najczęściej wskazują „wsparcie” jako kojarzące im się ze słowem „tato/ojciec”. Obraz ojcostwa, jaki wyłania się z przeprowadzonych badań, zdaje się potwierdzać odejście od tradycyjnego modelu – kojarzonego m.in. ze stanowczością, podejmowaniem decyzji, surowością czy dyscyplinowaniem – w kierunku modelu partnerskiego. Pełen raport dostępny na tato.net.
OPRAC. APS
NAJWAŻNIEJSZE WNIOSKI Z BADAŃ
1 Prawie trzy czwarte badanych osób posiada dzieci, a prawie połowa mieszka ze swymi dziećmi. Najczęściej posiadają dwoje dzieci, przy czym przeważnie są one już dorosłe.
2 Co trzecia osoba, która nie ma dzieci, planuje ich posiadanie w przyszłości. Natomiast te osoby, które już są rodzicami, najczęściej nie planują mieć kolejnych dzieci.
3 Idealną liczbą dzieci dla respondentów jest najczęściej dwoje (dla ok. jednej trzeciej badanych) lub troje (dla ok. jednej czwartej badanych).
4 Najważniejszym motywem dla posiadania dzieci jest pragnienie/wola samych rodziców, a następnie potrzeba wynikająca z biologii i posiadanie dobrych warunków mieszkaniowych.
5 Najważniejszymi barierami utrudniającymi decyzję o posiadaniu dzieci są: zbyt młody wiek, brak odpowiedniego ojca/matki, brak odpowiednich warunków mieszkaniowych. Istotna jest także niestabilna sytuacja życiowa oraz kwestie zdrowotne/niepłodność.
6 Czynnikami sprzyjającymi posiadaniu dzieci są przede wszystkim: stabilność zatrudnienia ojca, osiągnięcie przez rodziców stabilności w życiu, samodzielne mieszkanie, płatne urlopy rodzicielskie i satysfakcjonująca finansowo praca. Natomiast posiadaniu dzieci nie sprzyjają: niskie dochody rodziców, samotność potencjalnego rodzica/brak partnera, posiadanie trojga lub więcej dzieci, nieformalność związku rodziców i kolejny związek, nowa rodzina jednego z partnerów.
7 Kluczowymi czynnikami dla podjęcia decyzji o posiadaniu dzieci są: osiągnięcie przez rodziców stabilizacji w życiu, samodzielne mieszkanie, brak obaw o utratę pracy.
8 Uczestnicy badań postrzegają posiadanie dzieci jako duże obciążenie ekonomiczne, traktują je jako powinność życiową i raczej preferują późne rodzicielstwo, gdyż jest bardziej dojrzałe i stabilne. Odpowiedzialność za rodzicielstwo przypisują obojgu rodzicom i nie wiążą cech „prawdziwego” ojca z posiadaniem syna.
9 Najważniejszymi wartościami uznawanymi przez osoby biorące udział w badaniach są rodzina i miłość.
10 Kościół katolicki pozostaje dla uczestników badań autorytetem w kwestiach rodziny i wychowania dzieci, ale jednocześnie badani dopuszczają wychowanie dzieci przez pary homoseksualne. Nie wiążą ojcostwa z obowiązkiem zabezpieczenia finansowego rodziny.
11 Termin „ojciec/tato” najczęściej kojarzy się z wychowaniem, wsparciem i autorytetem.
12 Cechy ojca, z którymi identyfikują się mężczyźni posiadający dzieci, to najczęściej: wsparcie, wychowanie, okazywanie uczuć. Kobiety (niezależnie od tego, czy posiadają dzieci, czy nie) od ojca oczekują przede wszystkim: wsparcia, okazywania uczuć, bliskości.
13 Najważniejszym źródłem wiedzy o tym, jaki powinien być tata, jest własny ojciec.
14 Zadania/obowiązki/czynności rodzinne są najczęściej przypisywane obojgu rodzicom. Mężczyźni jednak domagają się większego udziału w różnych czynnościach i zadaniach rodzinnych.
15 Badani mężczyźni preferują łączenie przez kobiety pracy zawodowej z zajmowaniem się domem.