„Cztery sposoby relacji nauki i religii” – to temat spotkania, które odbywało się w Bydgoszczy. Na zaproszenie bp. Jana Tyrawy, profesor Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Ryszard Mordarski przedstawił kilka sposobów rozumienia relacji między nauką a religią.
Pracownik Zakładu Antropologii Filozoficznej i Etyki ostrzegał przed promowanym współcześnie modelem konfliktowania wiary i rozumu.
Wskazał na cztery podstawowe modele porządkujące tę relację. Jego zdaniem we współczesnej kulturze istnieje tendencja do promowania modelu konfliktowego, pokazującego sprzeczność między tymi dwoma dyscyplinami. – W tym rozumieniu nauka dowodzi, że religia jest zabobonna, że jeżeli jesteśmy racjonalni, jeżeli uprawiamy naukę, to powinniśmy być niereligijni. Zgodnie z takim sposobem myślenia stawanie po stronie religii jest stawaniem po stronie tego, co nieracjonalne czy wręcz śmieszne, naiwne – mówił.
Drugi model budujący relacje pomiędzy religią a nauką stawia na niezależność. Jego istotą jest ukazanie, że nauka zajmuje się światem materialnym, a religia rzeczywistością duchową i transcendentną. Obie strony nie mogą zatem „wejść w konflikt”, to po prostu zupełnie inne światy. – Inny jest przedmiot badań, inne są metody, język i problematyka, więc nauka nie może „wyprodukować” żadnej tezy, która przeczyłaby religii.
Zdaniem naukowca na szczególną uwagę zasługuje inny model, który rozumie tę relację w formie dialogu. W takim ujęciu między tezami nauki i problemami religii dostrzega się jakieś współistnienie. Inne są zadania nauki, zwłaszcza nauk przyrodniczych, inne zadania religii, ale nie ma konfliktu. – To niezależność, ale życzliwa. Taki model rozwijał Jan Paweł II. W Fides et ratio mówił o dwóch skrzydłach. Dziś w tym duchu pracują ks. prof. Michał Heller czy abp prof. Józef Życiński – tłumaczył prof. Mordarski.
Ostatni – integracyjny model – jak zauważył naukowiec UKW – jest wykorzystywany współcześnie w filozofiach bliskich panteizmowi czy panenteizmowi. – Ukazują one istotny związek między Bogiem a Jego stworzeniem. W tym ujęciu Bóg jest częścią stworzenia, a zatem nauki przyrodnicze, badając świat, odkrywają także jakieś elementy istotne bóstwa – zakończył.
Spotkanie miało miejsce w gmachu Kurii Diecezjalnej.