Największy klasyk wśród romantyków

160 lat temu, w wieku 38 lat, zmarł Feliks Mendelssohn-Bartholdy, wybitny niemiecki kompozytor przełomu epok klasycyzmu i romantyzmu.

Obdarzony przez Boga talentem, Feliks był tzw. cudownym dzieckiem. Pierwszych lekcji gry na fortepianie udzielała mu matka. Gdy chłopiec skończył dziesięć lat, rodzice wysłali go do Singakademie – renomowanej szkoły muzycznej w Berlinie, gdzie uczył się kompozycji u Carla Friedricha Zeltera. W wieku niespełna jedenastu lat napisał pierwszą kompozycję muzyczną w prezencie urodzinowym dla ojca, Abrahama Mendelssohna. Mając lat piętnaście skomponował symfonię, a dwa lata później uwerturę koncertową „Sommernachtstraum” według „Snu nocy letniej” Williama Szekspira (dzieło ukończył pięć lat przed śmiercią).

W dorobku kompozytora jest pięć symfonii, koncert fortepianowy i koncert skrzypcowy, oktet smyczkowy, muzyka fortepianowa („Pieśni bez słów”) i dwa oratoria: „Święty Paweł” i „Eliasz”. Był również znakomitym pianistą i dyrygentem, znawcą twórczości Jana Sebastiana Bacha. Mendelssohnowi zawdzięczamy odkrycie zaginionej „Pasji według św. Mateusza” Bacha (w papier z zapisem nutowym arcydzieła zawijał produkty rzeźnik, właściciel sklepu mieszczącego się w domu, w którym mieszkał przed laty J.S. Bach). W 1829 r. Mendelssohn dwukrotnie dyrygował wykonanie „Pasji” w Berlinie. Było to pierwsze wykonanie dzieła od śmierci jego autora w 1750 r. Koncert był wydarzeniem artystycznym historycznej rangi: wtedy bowiem narodził się kult Jana Sebastiana Bacha. Za Markiem Skoczem, rzecznikiem prasowym Filharmonii Śląskiej w Katowicach, zacytujmy Hectora Berlioza, francuskiego kompozytora, którego zdaniem „w Niemczech istnieje tylko jeden Bóg: Bach, a Mendelssohn jest jego prorokiem” (więcej: www.filharmoniaslaska.art.pl).

W 1836 r. Feliks Mendelssohn został doktorem filozofii honoris causa i magistrem sztuk pięknych Uniwersytetu Lipskiego. Rok później poślubił we Frankfurcie Cecylię Jeanreaud. W tym też czasie król Fryderyk Wilhelm IV powierzył artyście komponowanie muzyki dla Teatru Berlińskiego. Wspomnianą już uwerturę „Sommernachtstraum” Mendelssohn ukończył na okoliczność rocznicy urodzin Fryderyka Wilhelma, poszerzając kompozycję o scherzo, nokturn i marsz weselny (od dawna popularny, wykonywany pewnie miliony razy, po ceremoniach ślubnych w kościołach na całym świecie). W 1843 r. Mendelssohn otworzył w Lipsku pierwsze w Niemczech konserwatorium (obecna nazwa: Hochschule für Musik und Theater, czyli Wyższa Szkoła Muzyczna i Teatralna), stanął na jego czele i zaprosił do prowadzenia zajęć wybitnych muzyków. Po ukończeniu 30. roku życia artysta znacznie podupadł na zdrowiu. Głęboko przeżył śmierć ukochanej, utalentowanej muzycznie siostry Fanny Hensel (1847). Traumatyczne przeżycie przyczyniło się do przedwczesnej śmierci kompozytora. Zmarł 4 listopada 1847 r. w Lipsku; jego grób znajduje się w Berlinie, na cmentarzu Świętej Trójcy, obok grobu Fanny.