Zabrano mi Ojczyznę

Zabrano mi Ojczyznę

Zabrano mi Ojczyznę i dom rodzinny.

Zapędzono w świat męki, taki obcy, inny.

Powiedziano: zapomnij, bo gorzej być może!

A czyż można zapomnieć o wolności, mój Boże?

Zamknięto usta na długo straszną

klamrą milczenia,

Lecz duszy wyrwać nie można.

Pozostały wspomnienia

O latach w wolnym kraju, o pożarach młodości,

Gdy na stos szły szeregi bojowników wolności.

Jakże często zazdroszczę tym,

co wtedy zginęli,

Których kula dosięgła, którzy się nie ugięli.

Pozostali na zawsze czyści, wzniośli i święci.

Już takimi zostaną, wieczni w ludzkiej pamięci. (…)

A ty, bracie tułaczu, coś zachował życie,

Musisz dalej wciąż błądzić w ciemności orbicie,

Wypłacz dziś łzy serdeczne, co jak rany bolą

Nad ich młodością zgubioną i nad własną dolą.




Teresa Pers z d. Wieleńczyc urodziła się w 1928 r. w Grodnie. Od 1935 r. mieszkała w Nowogródku, gdzie przeżyła lata wojny, m.in. w konspiracji ucząc dzieci języka polskiego i historii Polski. Aresztowana w 1945 r. przez NKWD, skazana na dziesięć lat obozu pracy, poznała realia łagrów: Tajszet, Nowosybirsk, Mariańsk i Bratsk; w Mongolii pracowała na budowie kolei. Do Grodna powróciła w 1954 r.; po śmierci Stalina zwolniona z jednego roku odbywania wyroku. Jako były więzień polityczny nie mogła znaleźć pracy ani mieszkania. Wyjechała na Łotwę, zamieszkała w miasteczku Jełgawa, gdzie w 1957 r. wyszła za mąż za Władysława Persa, również byłego więźnia politycznego. Wraz z nim, a z czasem również z synami, wiele uczyniła na rzecz polskości, należąc najpierw do półlegalnego stowarzyszenia „Polonez”, a następnie do Związku Polaków na Łotwie. Wydała dwa zbiory wierszy o tematyce patriotycznej, religijnej i wspomnieniowej: „Białe chusteczki” i „Wiersze znad Dźwiny”. Posiada polską legitymację kombatancką, jest odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi RP.