Zawarty w dekalogu zakaz pożądania poza żoną wymienia dom, pole, niewolnika, niewolnicę, wołu i osła.
To w te rzeczy najczęściej godziła ludzka pożądliwość. One również określały Izraelitę jako wolnego obywatela, wyznaczały mu miejsce w społeczności. Pozbawienie go którejś z nich łatwo mogło wpędzić członka ludu wybranego w nędzę albo w niewolę. Dekalog dodaje, że poza tymi rzeczami podstawowymi nie wolno pożądać "żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego" (Wj 20, 17; Pwt 5, 21).
Od złej myśli się zaczyna
Biblia ściślej niż my łączy złe pożądania ze złymi czynami, które z nich wynikają: "Codziennie wyciągałem ręce do ludu (...), który postępował drogą zła za swoimi zachciankami" (Iz 65, 2).
W ludzkich żądzach zawiera się niszczycielska i złowroga moc. Wyraża się ona w zawiści, chciwości, łakomstwie, zachłanności, zazdrości, samolubstwie. Pismo Święte przestrzega: "A ci, którzy chcą się bogacić, wpadają w pokusę i w zasadzkę oraz w liczne nierozumne i szkodliwe pożądania. One to pogrążają ludzi w zgubę i zatracenie. Albowiem korzeniem wszelkiego zła jest chciwość pieniędzy" (1 Tm 6, 9-10).
Dobrze jest pożądać
W wielu miejscach Biblia obiecuje człowiekowi spełnienie jego pragnień w zamian za zachowanie Bożych przykazań. "Czcij twego ojca i matkę twoją, abyś długo żył i dobrze ci się powodziło na ziemi" (Wj 20, 12; Pwt 5,16). Kiedy Izraelita modlił się o Boże błogosławieństwo, to rozumiał je bardzo wymiernie i konkretnie.
Ludzkie pożądanie dóbr materialnych, pieniędzy i uznania jest motorem działań człowieka. Ma ogromne znaczenie jako czynnik stymulujący ludzką aktywność. Pożądanie samo w sobie jest zatem wartością pozytywną, wszystko zależy od tego, w jaki sposób człowiek się nim kieruje. Nawet rzeczy dobrych można pożądać w niewłaściwy sposób, zaś pożądanie rzeczy materialnych, uznania i sukcesów, urody i wiedzy, zdrowia i sprawności fizycznej może być godziwe.
Zmienić zazdrość w rywalizację
W pożądaniach musi być właściwa hierarchia, ale także ład, który oznacza przede wszystkim umiejętność wyrzeczeń. Człowiek niezdolny do rezygnacji z czegokolwiek będzie niewolnikiem swoich żądz.
Aby osiągnąć ład w pożądaniach, należy przezwyciężać tkwiące w nich złe siły. Pożądanie rodzi zazdrość i niechęć do drugiego. Stąd już tylko krok do kradzieży i fałszywych oskarżeń. Zazdrość można jednak przekształcić w zdrową rywalizację. Świadomość, że ktoś ma cechę lub wartość, których ja nie posiadam, może stać się podnietą do naśladowania owej dobrej cechy albo też do wypracowania sobie tej wartości lub innej, leżącej w granicach moich możliwości.
Dla kogo się bogacę
Zasoby materialne są potrzebne - bez nich nie doszłoby do wielu wspaniałych inicjatyw i osiągnięć gospodarczych, dzięki którym zdołano zaradzić niejednej biedzie, również w wymiarze społecznym. Zło zaczyna się dopiero wówczas, kiedy horyzont człowieka kończy się na pragnieniu wzbogacenia się: "Strzeżcie się wszelkiej chciwości, bo nawet gdy ktoś opływa we wszystko, życie jego nie jest zależne od jego mienia" (Łk 12, 15). Gdyby było inaczej, czy Pan Jezus poświęcałby tyle uwagi upominaniu bogaczy?
Radość z tego, co jest
Żeby być gotowym do pomocy, trzeba być bogatym "w wiarę i we wszelką gorliwość" (2 Kor 8, 7). "Nie pożądaj żadnej rzeczy bliźniego twego" oznacza więc: staraj się przychodzić drugiemu z pomocą i nie zaniedbuj dzielenia się bogactwem ostatecznym, do którego otrzymałeś dostęp przez wiarę, i staraj się to czynić z całym szacunkiem dla godności bliźniego. "Nie pożądaj" - zostaw każdemu to, co należy do niego, i ciesz się tym, co sam posiadasz.