Logo Przewdonik Katolicki

Dominicantes

Jarosław Stróżyk
Fot.

Europa ulega laicyzacji to hasło ciągle pojawiające się w mediach. A jak jest z Polską? Ilu katolików chodzi do kościoła?

           

Liczba wiernych chodzących co niedzielę na Mszę spada regularnie i jest w Polsce najniższa od 30 lat. Wciąż jest ich jednak znacznie więcej niż w innych krajach Europy. W niedzielnej Mszy św. uczestniczy w Polsce
40 proc. katolików – wynika z opublikowanych w ubiegłym tygodniu danych Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego za rok 2011. Badanie przeprowadzono w 10 tys. parafii w całej Polsce jesienią ubiegłego roku, licząc wiernych uczestniczących we Mszach św. (tzw. badanie dominicantes), oraz licząc tych, którzy przyjęli Komunię św. w czasie Mszy (communicantes).
 
Regularny spadek
To o 1 punkt procentowy mniej niż przed rokiem. I najmniej w ciągu ostatnich 30 lat. Eksperci stwierdzają jednak, że spadek jest tak niewielki, iż nie można na jego podstawie mówić o masowej laicyzacji Polski, choć problem jest i nie powinno się go bagatelizować. – Obserwujemy niewielki, ale regularny, stopniowy spadek liczby osób uczestniczących w niedzielnej Mszy św. Jednak trzeba zwrócić uwagę na fakt, że nie dokonuje się to w żaden gwałtowny sposób – mówi ks. Wojciech Sadłoń z ISKK. Jak dodaje, spadek dotyczy wszystkich diecezji, niezależnie od tradycyjnego kontrastu między najbardziej religijnym południowym wschodem a najmniej religijnym północnym zachodem kraju. – Nie ma takich regionów, gdzie wiara byłaby ustabilizowana przez ostatnie dziesiątki lat – podkreśla. Do tego eksperci zauważają, że liczba osób regularnie uczęszczających do kościoła już kilka razy się zmieniała. W latach 80. w Mszach brało udział ponad 50 proc. wiernych. Na początku lat 90. nieco ponad 40 proc. Później nastąpił lekki wzrost, a od kilku lat delikatny spadek. – Wskaźnik dominicantes utrzymuje się od kilku lat na tym samym, 40-procentowym poziomie. – Raz jest wahnięcie w górę, raz w dół – komentuje ks. prof. Witold Zdaniewicz, dyrektor ISKK. – Nie przeceniałbym znaczenia tych wyników. One są ważną informacją na temat religijności Polaków, ale tylko jedną z wielu. Dopiero kiedy porówna się wszystkie dane dotyczące praktyk religijnych, odnoszenia się do katolickiej nauki itd., możemy wyciągać dalej idące wnioski na temat tego, jakie są główne problemy Kościoła – podkreśla prof. Andrzej Wójtowicz, socjolog religii z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. – Zresztą to nie jest tak, że do kościoła chodzi regularnie dokładnie 40 proc. katolików. Gdyby ISKK przeprowadził badania np. w maju, ta liczba byłaby zdecydowanie wyższa. Zimą zapewne niższa – dodaje.
 
Lepiej tylko na Malcie
Jak jest w innych krajach? Tylko na Malcie wskaźnik uczestniczących w Mszy jest wyższy niż u nas. Minimalnie mniejszy jest w Irlandii i we Włoszech, a na tle takich krajów, jak Niemcy czy Hiszpania, Polska zdecydowanie się wyróżnia. – Biorąc pod uwagę histerię laicyzacji, z jaką mamy w ostatnim czasie do czynienia, ciągłe pytania: „kiedy Polacy w końcu odwrócą się od Kościoła?”, te 40 proc. to i tak bardzo dobry wynik – uważa publicysta katolicki Tomasz Terlikowski. Dodaje, że o Kościele w mediach mówi się w ostatnich czasach głównie źle, eksponuje się przypadki nadużyć, natomiast niemal zupełnie pomija pozytywne przykłady. – Jednak nawet w tak trudnych czasach polscy katolicy nie odwracają się masowo od Kościoła – podkreśla.
Pytanie o młodych
Jakie są inne przyczyny lekkiego spadku? Systematycznym praktykom religijnym nie sprzyja emigracja, i to zarówno za granicę, jak i w poszukiwaniu pracy do dużych miast. Ludzie trafiają do zupełnie nowej rzeczywistości, tracą kontakt ze swoją lokalną społecznością, co często prowadzi również do poluzowania więzi z Kościołem.
– Na pewno zmienia się też sposób przekazywania wiary w rodzinach. Pojawia się pewna luka międzypokoleniowa. Dziś młodzi często muszą sami dojrzeć do decyzji o praktykowaniu. Nie jest tak, jak kiedyś, że wynikało to po prostu z katolickiego wychowania – podkreśla ks. Sadłoń.
Prof. Janusz Czapiński, psycholog społeczny, sądzi, że w najbliższych latach proces laicyzacji może przyspieszyć. – Już dziś wśród osób urodzonych po roku 1980 aż 40 proc. to kościelni abstynenci. W kolejnych młodych pokoleniach będzie ich jeszcze więcej – przewiduje. Poczekamy, zobaczymy.
 
Od Tarnowa do Łodzi
Od lat nie zmienia się za to geografia polskiej religijności. Tradycyjnie najlepiej w badaniu dominicantes wypadają diecezje z południowo-wschodniej Polski. Największą frekwencją udziału w niedzielnych Mszach św. może się poszczycić diecezja tarnowska (68,2 proc.). Następne w kolejności są: diecezja rzeszowska (62,7 proc.) i przemyska (60,2 proc.). Najmniejszy odsetek wiernych uczestniczących w niedzielnej Eucharystii odnotowano w archidiecezji łódzkiej (29,8 proc.) i szczecińsko--kamieńskiej (26,7 proc.) oraz diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej (26,6 proc.). W archidiecezji krakowskiej frekwencja wynosiła 52,2 proc., poznańskiej 41,5 proc., gnieźnieńskiej 39,5 proc., gdańskiej 38,2 proc., warszawsko-praskiej 34,3 proc., a warszawskiej 31 proc.
 
Liczniej do Komunii
Badanie ISKK pokazuje za to, że polscy katolicy chcą pełniej uczestniczyć w Eucharystii. Gdy na początku lat 90. tylko co dziesiąty regularnie przystępował do Komunii św., teraz robi to 16 proc. katolików. Liczba ta utrzymuje się od kilku lat na stałym poziomie, choć w porównaniu z 2011 r. spadła o 0,3 proc. Najliczniej do Komunii św. przystępują wierni w diecezji tarnowskiej – 23,5 proc., następnie w rzeszowskiej – 21,1 i przemyskiej – 20,7. Najmniejszy odsetek communicantes jest w archidiecezji łódzkiej – 10,2 proc., szczecińsko-kamieńskiej – 10,8 proc. i diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej – 10,9.
 
459 apostatów
Po raz pierwszy ISKK podał też, ile osób formalnie wystąpiło z Kościoła, czyli dokonało aktu apostazji. W 2010 r. w całej Polsce było to 459 osób. – Do zajęcia się tym tematem zmobilizowały nas media, które wielokrotnie domagały się odpowiedzi na ten temat. Okazało się, że jest to fakt społeczny, ale marginalny – podkreśla ks. Sadłoń.
Zwraca przy tym uwagę, że w ubiegłym roku do sakramentu bierzmowania przystąpiło w Polsce ponad 383 tys. młodych ludzi.
Eksperci z ISKK zauważają, że do apostazji najczęściej dochodzi w dużych miastach. Najwięcej wystąpień z Kościoła odnotowano w metropolii warszawskiej (105), krakowskiej (74), warmińskiej (44), wrocławskiej (42) i katowickiej (41). Najmniej: w częstochowskiej i przemyskiej (po cztery) oraz białostockiej (dziesięć).

Komentarze

Zostaw wiadomość

Komentarze - Facebook

Ta strona używa cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies, zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki

;clickControlParams[onclick_param_l]=onclick_value_l;clickControlParams[onclick_param_v]=onclick_value_v;function setRlsAmount(){cafEl.forEach(function(part,index){if(cafEl[index].meta.layoutTypes.indexOf(dto.contentType)!==-1&&cafEl[index].caf.type==="relatedsearch"){cafEl[index].caf.number=dto.numberRelatedLinks}})}function addClickTrackUrl(cafObject){let params=Object.keys(clickControlParams).map(function(key){return encodeURIComponent(key)+"="+encodeURIComponent(clickControlParams[key])}).join("&");let parkingClickTrack="//"+dto.clickControlHost+"/search/cc.php?"+params;if(dto.clickTrack.length>0){dto.clickTrack.forEach(function(part,index){this[index]=encodeURI(this[index])},dto.clickTrack);cafObject.clicktrackUrl=[parkingClickTrack].concat(dto.clickTrack)}else{cafObject.clicktrackUrl=parkingClickTrack}}pageOptions.pageLoadedCallback=function(requestAccepted,status){let fb_add_params="";function isAdultStatusCallbackRequired(){if(!("adult"in status)){return false}if(ds===false&&status.adult===true){return true}if(ds===true&&status.adult===false){return true}return false}function isErrorCodeCallbackRequired(){if(!("error_code"in status)){return false}if(isAdultStatusCallbackRequired()&&26===status.error_code){return false}return true}if(isAdultStatusCallbackRequired()){fb_add_params+="&as="+status.adult+"&gc="+status.client}if(isErrorCodeCallbackRequired()){fb_add_params+="&ec="+parseInt(status.error_code)}if(fb_add_params.length===0||fb_token.length===0){return}let request=new XMLHttpRequest;request.open("GET",fb+fb_token+fb_add_params,true);request.send()};function collectCafObjects(){let cafObjects=[pageOptions];cafEl.forEach(function(part,index){if(cafEl[index].meta.layoutTypes.indexOf(tlt)===-1){return}if(cafEl[index].caf.type==="ads"){addClickTrackUrl(cafEl[index].caf);cafEl[index].caf.number=noAds}pdto.caf.uiOptimize=dto.uiOptimize;if(cafEl[index].caf.type==="relatedsearch"&&dto.rls.length>0){return}if(cafEl[index].caf.type==="searchbox"&&dsb===false){return}cafObjects.push(cafEl[index].caf)});return cafObjects}function appendCafRls(){if(dto.rls.length<=0){return}let start=0;let cafRlObjects=[pdto.caf];cafEl.forEach(function(part,index){if(cafEl[index].meta.layoutTypes.indexOf(dto.contentType)!==-1&&cafEl[index].caf.type==="relatedsearch"){let stop=start+cafEl[index].caf.number;let terms=[];for(var i=start;idto.rls.length-1){break}terms[i]=dto.rls[i].term;start=i+1}cafEl[index].caf.terms=terms.join(",");cafEl[index].caf.optimizeTerms=false;cafRlObjects.push(cafEl[index].caf)}});createCaf.apply(this,cafRlObjects)}if(typeof google!=="undefined"){window.createCaf=function(){function F(args){return google.ads.domains.Caf.apply(this,args)}F.prototype=google.ads.domains.Caf.prototype;return function(){return new F(arguments)}}();setRlsAmount();if(dto.advt===1&&dto.contentType!==2&&dto.contentType!==3){appendCafRls()}let cafObjects=collectCafObjects();if(cafObjects.length>1){createCaf.apply(this,cafObjects)}}})();if(dto.tsc){var request=new XMLHttpRequest;request.open("GET",dto.pu+"/search/tsc.php?"+dto.tscQs);request.send()}var $parkModalButton=document.getElementById("cookie-modal-open");var $parkModalCloseButton=document.getElementById("cookie-modal-close");var $parkModal=document.getElementById("cookie-modal-window");var $parkCookieMessage=document.getElementById("cookie-message");var $parkThirdPartyCookieCheckbox=document.getElementById("third-party-cookie-checkbox");var $parkAcceptAllCookiesButton=document.getElementById("accept-all-cookies-btn");var executeTrackingPixel=function(trigger){if(trigger===true&&typeof pxTracking==="function"){pxTracking()}};var getCookieExpirationTime=function(){var d=new Date;d.setTime(d.getTime()+7*24*60*60*1e3);return d.toUTCString()};var saveParkingCookie=function(statisticsCookie){var cookieConsent={necessary:true,statistics:statisticsCookie,version:1,timestamp:(new Date).getTime()};document.cookie="CookieConsent="+JSON.stringify(cookieConsent)+";expires="+getCookieExpirationTime()};if($parkModalButton!=null){$parkModalButton.onclick=function(e){$parkModal.classList.remove("disabled")}}if($parkModalCloseButton!=null){$parkModalCloseButton.onclick=function(e){$parkModal.classList.add("disabled");$parkCookieMessage.classList.add("disabled");saveParkingCookie($parkThirdPartyCookieCheckbox.checked);executeTrackingPixel($parkThirdPartyCookieCheckbox.checked)}}if($parkAcceptAllCookiesButton!=null){$parkAcceptAllCookiesButton.onclick=function(){$parkCookieMessage.classList.add("disabled");saveParkingCookie(true);executeTrackingPixel(true)}}if(dto.executeTrackingPixels===true){executeTrackingPixel(true)}