OKTAWA – (łac. octavus – ósmy) – okres czasu w liturgii obejmujący ważną uroczystość i siedem dni po niej następujących. Najwcześniej (w III wieku) powstała oktawa Zmartwychwstania Pańskiego, w czasie której odbywały się nabożeństwa i katechezy dla nowo ochrzczonych dorosłych. Po przyjęciu chrztu w Noc Paschalną konieczne było wtajemniczenie (tzw. mistagogia) w pełniejsze rozumienie tajemnicy zbawienia. Dziś poleca się, aby w tym czasie dzieci przyjmowały Pierwszą Komunię Świętą i by Komunia była zanoszona do chorych. Dni Oktawy Paschalnej są tak ważne w liturgii, że nie ustępują nawet przed uroczystościami. Liturgia wszystkich dni oktawy powinna być sprawowana szczególnie uroczyście. Początkowo chrztu udzielano tylko w Noc Paschalną, ale z czasem wielka liczba nawracających się doprowadziła do tego, że dniem chrztu stała się również noc przed Zesłaniem Ducha Świętego. Stąd musiała pojawić się kolejna oktawa jako czas mistagogii nowo ochrzczonych. Oktawa Zesłania Ducha Świętego została zniesiona dopiero w 1970 roku, w ramach odnowy liturgii po Soborze Watykańskim II. W VII w. ukształtowała się oktawa Bożego Narodzenia, później Bożego Ciała i Najświętszego Serca Pana Jezusa. Dziś oktawa pozwala nam doświadczyć innej rachuby czasu. Przez powtarzające się nabożeństwa, oficja liturgii godzin, powtarzane teksty, rozważanie jednej tajemnicy, jeden dzień trwa przez kolejnych siedem. Dzień ósmy jest także symbolem końca świata i wieczności.