Ubiegły rok upłynął w archidiecezji gnieźnieńskiej pod znakiem wielu ważnych przedsięwzięć i inwestycji związanych z renowacją i konserwacją zabytków sakralnych. Równie pracowicie w tym zakresie zapowiada się nowy rok 2007. Już pod koniec stycznia przy katedrze gnieźnieńskiej rozpocznie się realizacja specjalistycznego projektu konserwatorskiego, którego łączna wartość wynosi przeszło 5,5 miliona złotych.
Spośród wielu inwestycji konserwatorskich, jakie były realizowane w minionym roku na terenie archidiecezji gnieźnieńskiej, na miano najważniejszych zasługują niewątpliwie prace prowadzone przy katedrze gnieźnieńskiej. W ramach tych działań gruntownym zabiegom konserwatorskim poddane zostały podziemia pod nawą południową bazyliki prymasowskiej. Wcześniej pracownicy Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie przeprowadzili tam badania archeologiczne. Dzięki nowej aranżacji tej części katedry powstała w podziemiach kaplica Nekropolii Prymasów i Arcybiskupów Gnieźnieńskich. W ubiegłym roku zakupiono również nowe, dębowe krzesła do katedry oraz poddano modernizacji i częściowej wymianie stary system grzewczy świątyni.
W minionym roku wiele prac remontowo-konserwacyjnych podjęto również w zabytkowych kościołach archidiecezji gnieźnieńskiej. Gruntownym pracom renowacyjnym poddano kościół parafialny w Skokach, gdzie prawie od nowa zbudowano dwie ściany świątyni. W kościele pw. św. Jana Ap. w Mogilnie wykonano nową elewację budynków poklasztornych. W drewnianym kościele w Gąsawie dokonano renowacji polichromii ołtarza głównego. Pracom renowacyjnym została poddana również zakrystia kościoła parafialnego w Strzelnie. Przy wągrowieckiej farze rozpoczęto zaś prace przy zabezpieczaniu i renowacji świątynnych murów. Kolejny etap prac renowacyjnych przeprowadzono także przy drewnianym kościele w miejscowości Pieranie.
Z parafialnej skarbonki
Jak mówi ks. Jarosław Bogacz, diecezjalny konserwator zabytków, większość prac remontowo-konserwacyjnych w archidiecezji gnieźnieńskiej została sfinansowana ze środków własnych parafii. Nieliczne inwestycje zostały wsparte z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego lub Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. – W latach 2003-2005 Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków (pod którego jurysdykcją znajduje się 1/3 obszaru naszej archidiecezji) przekazał na prace konserwatorskie sumę przeszło miliona złotych – mówi ks. Jarosław Bogacz. – W tym samym czasie Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków (który opiekuje się zabytkami sakralnymi na 2/3 obszaru archidiecezji gnieźnieńskiej) zadecydował o wsparciu renowacji zabytków sakralnych kwotą znacznie niższą, bo wynoszącą tylko 284 tys. złotych. Obok wsparcia z budżetu konserwatorskiego, istnieje również możliwość pozyskania środków z Ministerstwa Kultury oraz z funduszy Unii Europejskiej. Korzystanie z tych ostatnich wymaga „przebrnięcia” przez niezwykle skomplikowaną procedurę. Kosztowne i wymagające dużej wiedzy przygotowanie odpowiedniego projektu jest wręcz niemożliwe dla księży proboszczów administrujących małymi parafiami, i to nawet wtedy, gdy opiekują się oni niezwykle cennymi zabytkami sakralnymi. Trzeba też dodać, że pieniądze pozyskane z Unii Europejskiej nie są przeznaczone na wykonanie prac, ale są zwrotem poniesionych wcześniej kosztów. Projekt taki można więc przygotować jedynie na poziomie diecezji, przy zaangażowaniu prawników i odpowiednich specjalistów – tłumaczy ks. Bogacz.
Już od stycznia...
Mimo skomplikowanej procedury, udało się pozyskać fundusze unijne na tegoroczne działania konserwatorskie przy gnieźnieńskiej katedrze. Już pod koniec stycznia ruszą dalsze prace w podziemiach bazyliki prymasowskiej. Gruntownej restauracji poddane będą wszystkie portale wejściowe do kaplic. Odsłonięte zostaną również kolorowe sklepienia naw bocznych i obejść. Wieloetapowe prace konserwatorskie realizowane będą również w kaplicach: Potockich i Łubieńskiego. Jeszcze w tym roku stworzone będą dwa projekty: rewaloryzacji Wzgórza Lecha w Gnieźnie oraz konserwacji 12 drewnianych kościołów na terenie naszej archidiecezji.
Jak przyznaje ks. Bogacz, szereg prac konserwatorskich zostanie podjętych również w kilku parafiach na terenie naszej archidiecezji, ale dokładne informacje na ten temat będą znane dopiero pod koniec lutego br. Dziś już wiadomo, że na pewno ruszą prace przy drewnianym kościele w Pieraniu, na które finansowej dotacji udzieliło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.