Na trasie pierwszej pielgrzymki zagranicznej Papieża Benedykta XVI nie mogło zabraknąć Jasnej Góry, duchowej stolicy Polski, i jak mówił Jan Paweł II: „narodowego konfesjonału i wieczernika”.
Jasna Góra to najsłynniejsze sanktuarium maryjne w Polsce. Od XIV wieku czczona jest tu ikona Matki Bożej zwanej Czarną Madonną. Dla Polaków jest to miejsce szczególne, gdyż Maryja Panna odbiera cześć w tym obrazie także jako Królowa Polski. W 2006 r. przypada 350. rocznica ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza, który 1 kwietnia 1656 r., w czasie najazdu szwedzkiego, oddał Rzeczypospolitą pod opiekę Matki Bożej i ogłosił Ją uroczyście Królową Polski. W tym sanktuarium Jan Paweł II zawierzał Matce Najświętszej cały swój pontyfikat, wyznając Jej „Totus Tuus”. Ważną rocznicą jest też 50-lecie Jasnogórskich Ślubów Narodu, złożonych 26 sierpnia 1956 r.
Madonna di Papa
Ojciec Święty Jan Paweł II bardzo chętnie pielgrzymował na Jasną Górę. Tutaj się modlił i czuł się dobrze w domu Matki. Jako Papież był tu aż sześć razy. Przybywał jako misjonarz świata, przynosił ludziom pokój, miłość, dobroć, serdeczność, nadzieję i solidarność. Tu też mówił: „Tutaj zawsze byliśmy wolni” i podkreślał, że „do tych murów trzeba przykładać ucho, bo one odbijają to wszystko, co czują polskie serca...”.
Przybywał tu jeszcze jako student Karol Wojtyła – kontynuując polskie pielgrzymki akademickie. Temu pielgrzymowaniu był wierny także wtedy, gdy został kapłanem, biskupem, kardynałem, a wreszcie Papieżem. W dniu inauguracji pontyfikatu oświadczył, że nie byłoby Papieża Polaka, gdyby nie Jasna Góra. Częste odwoływania Jana Pawła II do Matki Bożej Częstochowskiej zaowocowały tym, że zaczęto nazywać Jasnogórską Maryję „Madonna di Papa”. Przy okazji pielgrzymek Ojciec Święty składał w sanktuarium liczne wota: złotą różę w imieniu Pawła VI, złote serce, kielich mszalny, świecę paschalną, różaniec i przestrzelony pas sutanny jako wyraz wdzięczności za ocalone życie 13 maja 1981 roku podczas zamachu na Placu św. Piotra.
Jestem, pamiętam, czuwam
Po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II niejednokrotnie podkreślał walory jasnogórskiej pobożności maryjnej, prosząc Episkopat Polski, by kontynuował dotychczasowe doświadczenia Kościoła w Polsce. Podczas pierwszej pielgrzymki na Jasnej Górze (1979) Papież zawierzył Matce Bożej Jasnogórskiej dzieło zjednoczenia chrześcijan.
Często zachęcał do modlitwy Apelem Jasnogórskim, zwłaszcza przy okazji spotkań z młodzieżą, wskazywał na biblijne korzenie słów – „jestem”, „pamiętam”, „czuwam”. Wzywał tym samym do świadomej formacji sumienia. Jasna Góra została wymieniona przez Ojca Świętego w encyklice „Redemptoris Mater” wśród największych sanktuariów świata: „Jakże nie wspomnieć Jasnej Góry na mojej ojczystej ziemi”. O obrazie Matki Bożej Jan Paweł II mówił: „Ten starożytny Wizerunek, który nosi na sobie znamiona chrześcijaństwa na Wschodzie i na Zachodzie, jest oznaką jedności tych dwóch światów, bogactw i kultur, które poprzez chrzest święty spotkały się i zjednoczyły w Chrystusie”. Temu przekonaniu dał wyraz Ojciec Święty, gromadząc na Jasnej Górze 15 sierpnia 1991 r. przedstawicieli młodzieży świata.
W VI Światowym Dniu Młodzieży uczestniczyło ponad półtora miliona młodych, w tym około 200 tysięcy przedstawicieli narodów ze Związku Radzieckiego i około 100 tysięcy młodzieży z ponad 80 innych krajów świata. Jan Paweł II wskazał na scalającą rolę Jasnej Góry w odradzającej się Europie po upadku totalitarnego komunizmu.
Ostatnie przesłanie
Złote korony, którymi obecnie jest przyozdobiony Cudowny Wizerunek, Jan Paweł II ofiarował i pobłogosławił 1 kwietnia 2005 roku, dzień przed śmiercią. Wraz z nimi przekazał także specjalne przesłanie, w którym napisał: „Błogosławię i ofiarowuję nowe korony dla Jasnogórskiego Wizerunku, jednocząc się w duchu z paulinami, stróżami sanktuarium i z wszystkimi pielgrzymami. Zawierzam naszą Ojczyznę, cały Kościół i siebie samego Jej matczynej opiece. Totus Tuus!”.
Nowe korony oraz wykonaną z bursztynu i brylantów Suknię Zawierzenia nałożył 26 sierpnia 2005 roku kardynał (wówczas abp) Stanisław Dziwisz, wieloletni osobisty sekretarz Jana Pawła II. Suknia stanowi wotum wdzięczności z okazji 350. rocznicy Cudownej Obrony Jasnej Góry, a także dar za życie i świętość Jana Pawła II oraz podarunek w 25. rocznicę powstania „Solidarności”.
Cześć papieży
Także Joseph Ratzinger modlił się na Jasnej Górze dwukrotnie. Pierwszy raz w 1980 roku. Arcybiskup Monachium i Fryzyngi był członkiem oficjalnej delegacji Konferencji Biskupów Niemiec, która w dniach 11-15 września gościła w naszym kraju na zaproszenie polskich biskupów. Niemieccy biskupi odwiedzili wtedy Jasną Górę, Trzebnicę, Wrocław, Opole, Katowice, Oświęcim i Kraków.
11 września delegacja biskupów niemieckich przyjechała na Jasną Górę. Kardynał Wyszyński, witając gości, życzył im m.in., by czuli się dobrze w Polsce, „zwłaszcza w obliczu Tej, która łączy odkupione dzieci Chrystusa w Betlejem, na Drodze krzyżowej i na Kalwarii życia rodziny ludów i narodów”.
12 września delegacja Konferencji Episkopatu Niemiec wspólnie z biskupami polskimi wzięła udział we Mszy św. odprawianej przy ołtarzu przed Cudownym Obrazem. Po raz drugi kardynał Ratzinger nawiedził Jasną Górę 26 maja 2002 roku.
Wielu papieży darzyło Jasnogórski Obraz czcią i miłością. Dostrzegali oni znaczącą rolę sanktuarium Ikony Bogurodzicy dla życia Kościoła i narodu, jaką spełniało w zakresie obrony wiary, ducha, kultury, zachowania tożsamości narodowej w długim okresie rozbiorów Polski. W XX wieku św. Pius X ofiarował złote korony, Pius XI urządził w Castel Gandolfo kaplicę z kopią Obrazu Bogurodzicy z Jasnej Góry. W czasie II wojny światowej Pius XII powiedział: „Nie zginęła Polska i nie zginie, bo Polska wierzy, Polska się modli, Polska ma Jasną Górę”. Jan XXIII zawierzył Jej dzieło rozpoczynającego się Soboru Watykańskiego II.
„Nie mogło zabraknąć na szlaku mojej pielgrzymki do Ojczyzny jasnogórskiego sanktuarium. Przyzwyczaiłem się, jak my wszyscy, przychodzić tutaj i przynosić Matce Syna Bożego – Matce naszej – sprawy osobiste i rodzinne, jak również wielkie sprawy narodowe, tak jak to czynili przodkowie przez całe stulecia... Raduję się dzisiaj, że dane mi jest stanąć raz jeszcze na tym świętym miejscu, na tym szczególnym miejscu modlitwy, i spojrzeć z bliska, w jasnogórskie oblicze naszej Matki... Zawierzam macierzyńskiej opiece Pani Jasnogórskiej siebie samego, Kościół, wszystkich moich rodaków, nie wyłączając nikogo. Zawierzam Jej każde polskie serce, każdy dom i każdą rodzinę...”.
Jan Paweł II, Jasna Góra, Światowe Dni Młodzieży w 1991 roku
„Człowiek współczesny tak bardzo potrzebuje nadziei. Człowiek na tej polskiej ziemi tak bardzo potrzebuje nadziei. Co to jest nadzieja? Co ona znaczy? Znaczy: „Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj!” (...) Zło można zwyciężać. To jest właśnie siła nadziei”.
Jan Paweł II, Jasna Góra, 12 czerwca 1987 roku