Powszechnie przyjmuje się, że Ewangelia św. Marka jest pierwszą spisaną Ewangelią. Jest ona najkrótszą z wszystkich, zawiera jedynie szesnaście rozdziałów, w których stopniowo odsłaniana jest tajemnica osoby Jezusa.
Jej narracyjny materiał jest przedstawiony w bardzo prostym stylu, ale to nie znaczy, że łatwy do wyjaśnienia.
Przedstawia fakty, bez podawania bliższych szczegółów. Autor bowiem nie zamierzał przekazywać w sposób kronikarski wydarzeń z życia Jezusa, ale chciał za pomocą faktów i pouczeń udzielić odpowiedzi na liczne problemy, które rodziły się w pierwszych, młodych wspólnotach chrześcijańskich. Ten bardzo prosty styl narracji zdecydowanie ułatwia zrozumienie pouczeń Jezusa i jednocześnie ich zapamiętanie.
Ci, którzy za Nim idą
W pierwszej części (roz. 1-8) Jezus ukazany jest jako wspaniały nauczyciel i uzdrowiciel, obdarzony nadzwyczajną, boską mocą. Paradoksem jest to, że jedynie duchy nieczyste poznają, kim On właściwie jest. Dopiero pod Cezareą Filipową, Piotr z pozostałymi uczniami odkrywa tajemnicę Mesjasza mówiąc: "Ty jesteś Mesjasz" (8, 29). Ale czas pokazał, że poznanie Piotra nie było jednak pełne. Dlatego sam Jezus, zaraz po tym wyznaniu Piotra, odsłania głębszą prawdę o Sobie, prawdę, która nie mieści się w percepcji ani Piotra, ani uczniów. "I zaczął ich pouczać, że Syn Człowieczy musi wiele cierpieć, że będzie odrzucony przez starszych, arcykapłanów i uczonych w Piśmie; że będzie zabity, ale po trzech dniach zmartwychwstanie" (8, 31). Ważne jest to, że nie tylko Jezus musi poddać się cierpieniu, ale także każdy, kto chce być Jego uczniem: "Kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech weźmie swój krzyż i niech Mnie naśladuje" (8, 34). Tak więc pierwsza część Ewangelii Marka uwypukla prawdziwy obraz Jezusa oraz tych, którzy decydują się za Nim iść.
Zadania ucznia Jezusa
W kolejnej części (w. 9-15) Jezus odkrywa realne zadanie prawdziwego swego ucznia, a jest nim służba na wzór Jego samego (10, 45). To najpierw sam Jezus oddaje samego Siebie nie tylko jako pokarm eucharystyczny, ale wchodzi w intensywną kenozę (wyniszczenie), aby zbawić człowieka. I znów paradoksem jest fakt, że to nie najbliżsi uczniowie wyznają akt wiary w prawdziwe Bóstwo i posłannictwo Syna Bożego, ale poganin, setnik rzymskiej kohorty: "Prawdziwie, ten człowiek był Synem Bożym" (15, 39).
Ludzki wymiar Jezusa
Ostatnia, trzecia część, jest w stosunku do poprzednich bardzo krótka, bowiem ma zaledwie kilka wersetów (16, 1-8). Dziwna i przerażająca śmierć Syna Bożego nie jest końcem wszystkiego, co dotyczy Jezusa, ale nowym początkiem. Zmartwychwstały Jezus znów gromadzi swych uczniów wokół siebie (16, 1-7), chce im dać udział w swoim nowym życiu.
Mocno akcentowanymi tematami w ujęciu tego Ewangelisty są: człowieczeństwo Jezusa, konieczność wiary i ufności oraz służebna funkcja ucznia Jezusa. Spośród wszystkich ewangelistów Marek najwyraźniej przedstawia Jezusa jako człowieka reagującego w sposób najbardziej ludzki. Właśnie tylko u Marka mamy wzmiankę o wielkiej surowości Jezusa (1, 25), zasmuceniu i zagniewaniu (3, 5), oburzeniu (10, 14), zmęczeniu (4, 38). Tak więc Jezus uczestniczy w życiu ludzkim, które jest niejednokrotnie wypełnione radościami i smutkami.
Zaufanie i wiara
Marek mocno uwypuklił temat wiary, bowiem jest ona znakiem tego, że jest się autentycznie uczniem Jezusa. Stąd Ewangelia ta zachęca kandydata przygotowującego się do chrztu, aby całkowicie zaufał Chrystusowi, ponieważ brak wiary będzie rodził niezrozumienie i rozczarowanie. Ewangelista problem ten opisuje jasno na przykładzie pierwszych uczniów, którzy okazują głębokie niezrozumienie, dlatego Jezus tak mocno domaga się od nich wiary i zaufania. Należy całkowicie zawierzyć Chrystusowi, bo On jest Tym, który może wszystko, ale nie zawsze tak, jak podpowiada tzw. zdrowa wyobraźnia człowieka. To On przez swoją mękę i śmierć daje prawdziwe życie tym wszystkim, którzy w pełnym zaufaniu za Nim idą.
To przylgnięcie do Jezusa ma w Ewangelii Marka swoje konkretne przełożenie w służbie innym. Być uczniem Jezusa, tzn. być niewolnikiem wszystkich (10, 44).
Vademecum dla katechumenów
Na koniec warto zasygnalizować, że Ewangelia Marka była napisana z myślą o przygotowujących się do chrztu. Jest jakby podręcznikiem dla tych członków pierwszych wspólnot, którzy rozpoczynali drogę katechumena. Ewangelia Mateusza jest Ewangelią katechezy, bowiem daje katechecie całokształt przepisów, nauk, zachęt, a Ewangelia Łukasza - Ewangelią doktorów, z kolei Jan pisze Ewangelię prezbitera, która dojrzałemu chrześcijaninowi przedstawia wizję scalającą różne tajemnice zbawienia.