Ostatnio wiele mówi się o zakładaniu ksiąg wieczystych dla mieszkań w celu zaciągania kredytów hipotecznych oraz o oczekiwaniu na wypis z księgi wieczystej. Dlatego też warto przypomnieć najważniejsze informacje na ten temat.
Z pojęciem księgi wieczystej spotykamy się w sytuacji kupna lub sprzedania mieszkania, działki lub domu. Każda nieruchomość posiada bowiem swoją księgę wieczystą i jeżeli mamy zamiar dokonać zakupu lub zbycia nieruchomości, to musimy rozpocząć od uporządkowania księgi wieczystej.
Księgi wieczyste prowadzi się w celu ustalenia stanu prawnego odrębnych nieruchomości lokalowych, własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
Przyszły nabywca nieruchomości powinien wcześniej zapoznać się z treścią zapisów ujawnionych w księdze wieczystej.
Jest to bardzo ważne, gdyż mogą być w niej ujawnione hipoteki lub ograniczenia, którymi obciążona jest nabywana nieruchomość. Jeżeli nie sprawdzimy stanu prawnego nieruchomości, wówczas narażamy się na nabycie nieruchomości wraz z tymi ciężarami.
Nieruchomość nabywa się w formie aktu notarialnego. Dlatego notariusz wcześniej powinien sprawdzić księgę wieczystą danej nieruchomości i poinformować o ewentualnych obciążeniach. Ponadto notariusz ma obowiązek przesłania do sądu w terminie 7 dni od sporządzenia umowy sprzedaży nieruchomości wniosek o wpis nowego właściciela.
Jednak nabywając nieruchomość, sami możemy sprawdzić księgę wieczystą albo poprosić zbywcę o okazanie skróconego odpisu księgi wieczystej.
Obecnie sądy rejonowe prowadzą księgi wieczyste na danym terenie. W wydziałach ksiąg wieczystych, na podstawie numeru księgi możemy ustalić stan prawny interesującej nas nieruchomości. Księgi wieczyste są jawne. Dlatego też, zgodnie z ustawą o księgach wieczystych i hipotece, nie można zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej, jeżeli na przykład okaże się, że nabyliśmy nieruchomość obciążoną hipoteką.
Skrócony odpis księgi wieczystej zawiera całą historię nieruchomości. Dowiadujemy się z niej o położeniu nieruchomości, powierzchni, o tym kto jest jej właścicielem lub użytkownikiem wieczystym oraz czy nieruchomość posiada obciążenia i ograniczenia (na przykład służebności) albo hipoteki.
Domniemywa się, że wpisy ujawnione w księdze wieczystej zgodne są z rzeczywistym stanem prawnym. W prawie polskim istnieje bowiem rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych.