Po co powstał program Czyste Powietrze?
– Celem programu priorytetowego Czyste Powietrze jest zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, wynikające z działań termomodernizacyjnych wraz z wymianą wyeksploatowanych źródeł ciepła na paliwa stałe takich jak na przykład kotły węglowe czy olejowe w istniejących budynkach oraz zakupem i montażem źródeł ciepła spełniających wymagania programu w nowo budowanych jednorodzinnych budynkach mieszkalnych. Program jest skierowany do osób fizycznych, posiadających prawo własności lub będących współwłaścicielami jednorodzinnego budynku mieszkalnego lub które uzyskały zgodę na rozpoczęcie budowy jednorodzinnego budynku mieszkalnego. W przypadku, gdy budynek mieszkalny jest we współwłasności kilku osób, dofinansowanie przysługuje współwłaścicielowi, pod warunkiem wyrażenia zgody przez pozostałych współwłaścicieli tego budynku.
Dlaczego tak ważna jest wymiana kotłów węglowych na choćby elektryczne czy gazowe?
– Wymiana kotłów na paliwo stałe, w szczególności kotłów węglowych na nowe źródło ciepła jest bardzo ważne z punktu widzenia uzyskiwanego efektu ekologicznego. Skutkiem wymiany nieefektywnych źródeł ciepła będzie zmniejszenie stężeń takich zanieczyszczeń, jak pyłu zawieszonego i jego najgroźniejszych frakcji, tj. PM2,5 i PM10 oraz rakotwórczego benzo(α) pirenu. Zmniejszone zostaną także stężenia zanieczyszczeń gazowych, a zwłaszcza dwutlenku siarki, ale i ograniczona zostanie emisja dwutlenku węgla – gazu mającego wpływ na zmiany klimatu.
Program obejmuje też kwestię docieplania budynków. Jaki rozmiar ma zjawisko uciekania ciepła poprzez ich nieszczelność i jakich zwykle budynków dotyczy?
– Problem strat ciepła przez przegrody budowlane dotyczy wszystkich ogrzewanych budynków, w tym budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Najwięcej ciepła w budynku jednorodzinnym ucieka przez jego ściany (od 20 do 30 proc.) a także dach, drzwi i okna (od 10 do nawet 25 proc.) Nadmierne straty ciepła wpływają na wysokie koszty eksploatacyjne ponoszone w celu ogrzewania pomieszczeń. Rozwiązaniem jest odpowiednia termoizolacja budynku.
Program ma też wspomagać wykorzystanie energii odnawialnej.
– Tak, ale dofinansowanie mikroinstalacji fotowoltaicznej czy kolektorów słonecznych jest możliwe wyłącznie w formie niskooprocentowanej pożyczki udzielanej na okres do 15 lat. Oprocentowanie jest zmienne i obecnie wynosiłoby około 2,41 proc.
Co finalnie w roku 2029, kiedy program się zakończy, spodziewacie się Państwo uzyskać?
– Spodziewamy się znaczącego zmniejszenia częstotliwości występowania tzw. smogu, na który, oprócz niekorzystnych warunków atmosferycznych, w naszym kraju ma wpływ przede wszystkim emisja z niskich kominów. W konsekwencji zaoszczędzone zostanie prawie 22 TWh energii rocznie, czyli prawie 20 proc. zapotrzebowania Warszawy na energię cieplną, a efekt w postaci zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza w postaci redukcji dwutlenku węgla to 30 mln ton rocznie.
ANNA KRÓL
Zastępca prezesa zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej