Mowa tu o Szymonie Cyrenejczyku, tym, którego zgodnie z relacjami ewangelicznymi, rzymscy żołnierze zmusili do pomocy Jezusowi w dźwiganiu krzyża (zob. Mt 27, 32; Mk 15, 21, Łk 23, 26). Na podstawie niektórych przedstawień wydarzenia można odnieść wrażenie, że Szymon niechętnie pomaga Zbawicielowi, który ugięty pod ciężarem, chłostany i zmuszany do pośpiechu, upada w drodze na Golgotę. Mimo to przygodny pomocnik pozostaje uosobieniem postawy współuczestniczenia, nawet wbrew sobie, w ofierze odkupienia na Drodze Krzyżowej. Prawdopodobnie dopiero po czasie Szymon uświadomił sobie, że wziął udział w niewypowiedzianym początku nowej historii człowieka. Jego postać jest postrzegana jako ludzkość powołana do uczestnictwa w boleściach Syna Bożego.
Symbolem rodzinnego miasta Szymona była zagadkowa roślina silphium. Bardzo cenna i szeroko znana w świecie starożytnym z uwagi na liczne pożyteczne właściwości. Jej wartość mierzona była wagą srebra lub złota, będąc jednym ze źródeł ekonomicznej prosperity miasta. Mimo istnienia wielu starożytnych źródeł pisanych zawierających opisy rośliny oraz jej licznych przedstawień ikonograficznych, do dziś nie udało się jednoznacznie zidentyfikować jej przynależności gatunkowej. Można przypuszczać, że silphium było gatunkiem endemicznym (czyli porastającym wyłącznie opisywane wybrzeże) i zniknęło ze świata roślin w pierwszych dziesięcioleciach naszej ery.
Najlepszym źródłem informacji o silphium są starożytne źródła pisane, datowane na VI–II w. p.n.e., które powstały w czasie jej istnienia. Teofrast z Ereros (ok. 370–288 r. p.n.e.), nazywany ojcem naukowej botaniki, ukazuje silphium jako bezwonną roślinę o grubym korzeniu, z pojedynczą łodygą i wyrastającymi z niej – w przeciwstawnych rzędach – liśćmi. Byliny miały głębokie, pojedyncze korzenie, drobne, żółte kwiaty i owoc o charakterystycznym, sercowatym kształcie.
Opisy rośliny pojawiają się m.in. u Hipokratesa (460–377 r. p.n.e.) i Arystotelesa (384–322 r. p.n.e.). Zalecana była jako środek przeczyszczający, lek na gorączkę, ból brzucha czy remedium przy wypadnięciu odbytu, używana jako pessarium przy dolegliwościach dróg rodnych (np. w celu ułatwienia wydalenia łożyska). Obszernie opisywana przez Pliniusza Starszego (23–79 r.) jako jeden z najcenniejszych darów natury. Polecał zastosowanie przy czwartaczce, bólu tchawicy, tężcu, padaczce, bólach nerwu kulszowego i lumbago, w chorobach skóry – w tym także przy wypadaniu włosów, do usuwania wybroczyn, kurzajek, zrogowaceń i świerzbie. Podpowiadał, że jest to nie tylko doskonały środek moczopędny, lecz również świetne antidotum na trucizny. Zalecał wykorzystanie rośliny do wywołania miesiączki i… poronień, co spowodowało, że w kolejnych przekazach rozpatrywano silphium jako środek antykoncepcyjny i wczesnoporonny, choć z pewnością nie to decydowało o jej wartości.
W literaturze do dziś istnieje spór dotyczący identyfikacji gatunkowej rośliny z Cyrene, jak i etymologii jej nazwy. Zgodnie z przekazami silphium nie poddawało się uprawie, zatem pozyskiwać można było jedynie egzemplarze dziko rosnące. Całkowite zniszczenie byliny, oprócz jej rabunkowej eksploatacji, spowodować mogły także zmiany klimatyczne lub niekontrolowany wzrost liczby wypasanych na niej zwierząt.
Tajemnica starożytnego miasta Cyrene, z którego pochodził pomocnik Chrystusa Szymon Cyrenejczyk wciąż czeka na rozwiązanie.
Materiał zaczerpnięty z: Drozd-Lipińska A., Łuczak K., Silphium – cudowny lek od Apollona dla starożytnego miasta Cyrene, [w:] Czystość i brud. Higiena w starożytności, Wydawnictwo Naukowe UMK, Bydgoszcz 2013.