Ojczyzna kiedy myślę
Osiem lat po odzyskaniu wolności (musieli mieć to świeżo w pamięci. Osiem lat temu był rok 1999, a nas straszono, że w roku 2000 komputery oszaleją. Wszyscy pamiętamy) prababcia Prakseda zapłaciła 42 złote za 140 sztuk dachówek i 98 złotych za smołowanie 327 metrów kwadratowych dachu. Dwa lata wcześniej pradziadek Józefat wykupił obligacje – nie, żeby za kilka lat odsprzedać je z zyskiem, bo nie sprzedał ich nigdy, ale żeby spełnić patriotyczny obowiązek odbudowy kraju. Tak się wtedy robiło. Na tym polegał patriotyzm – żeby zbudować dom.
Nie pamiętam pradziadka Józefata ani prababci Praksedy. Stare rachunki zdobią ściany. Dachówki z roku 1924 zastąpił rakotwórczy eternit. Smołowanie sprzed lat nie chroni już sufitu przed przeciekaniem, kiedy przychodzi większy deszcz. Ogród od lat nie pamięta dłoni, które się o niego troszczyły i które co wiosnę starannie flancowały truskawki. Na budynkach gospodarczych po każdej zimie pojawiają się niepokojące rysy, a ściany dawno nie trzymają pionu.
Mówią: sprzedajcie to. Tego nie da się uratować.
Ale są rzeczy, których sprzedać nie można. Nie można sprzedać miłości, nie można sprzedać ojczyzny i nie można sprzedać pamięci. Nie można sprzedać domu. Nie wiedział pradziadek, dla kogo buduje, kupując państwowe obligacje. I nie wiedziała prababcia, dla kogo buduje, zamawiając układanie dachówek. A jestem im wdzięczna, bo dzięki nim mam dom. Cztery ściany w pewnym miasteczku i Polskę. Oba ważą tyle samo. To jest mój patriotyzm. Uczę się go jednakowo, patrząc na fotografię pradziadka z sumiastym wąsem, na stare obligacje i rachunki za remont dachu.