Pierwszy zjazd odbył się w roku 1000, gdy do grobu św. Wojciecha przybył z pielgrzymką władca Świętego Cesarstwa Rzymskiego, cesarz Otton III.
Jak zanotował w swej kronice ówczesny biskup Magdeburga Thietmar, imperator wszedł do Gniezna boso i z modlitwą na ustach. Wówczas to obwieścił, podjętą wcześniej w porozumieniu z papieżem Sylwestrem II, decyzję o erygowaniu w Gnieźnie metropolii kościelnej z podległymi jej biskupstwami w Krakowie, Kołobrzegu i Wrocławiu oraz udzielił Bolesławowi Chrobremu prawa inwestytury (nadawania godności kościelnych), przekazując mu tym samym władzę nad samodzielną, zależną jedynie od Rzymu, organizacją kościelną. Wówczas również nałożył na skronie polskiego księcia swój diadem oraz wręczył mu włócznię św. Maurycego, co czyniło zeń "partnera cesarstwa w budowaniu państwa Bożego", czyli wspólnoty narodów połączonych jednoczącą ideą chrześcijaństwa. Dzięki temu wielkiemu wydarzeniu Polska na trwałe wpisała się w krąg kultury i cywilizacji europejskiej.
"Nie lękajcie się..."
II Zjazd Gnieźnieński odbył się blisko osiem wieków później, w czerwcu 1997 roku, kiedy Gniezno przeżywało jubileusz 1000-lecia śmierci św. Wojciecha oraz gościło Ojca Świętego Jana Pawła II. Papież wypowiedział wtedy do zgromadzonych na placu św. Wojciecha pielgrzymów oraz obecnych na Mszy św. prezydentów: Ukrainy, Niemiec, Słowacji, Litwy, Czech, Węgier i Polski znamienne słowa, iż "Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha". Powtórzył również wezwanie z początku swego pontyfikatu "Nie lękajcie się! Otwórzcie drzwi Chrystusowi". Bez Chrystusa bowiem nie można budować trwałej jedności. Nie można tego robić, odcinając się od korzeni, z których wyrosły narody Europy.
"Przepraszamy i wybaczamy..."
Trzy lata później, w marcu 2000 roku, odbył się III Zjazd Gnieźnieński. Do Gniezna ponownie przybyli prezydenci państw Europy Środkowowschodniej (Litwy, Niemiec, Słowacji, Węgier i Polski), którzy w swym orędziu zaapelowali o rozwijanie współpracy między narodami wbrew zadawnionej nienawiści. Kulminacyjnym punktem spotkania było nabożeństwo ekumeniczne, któremu przewodniczył legat papieski, ks. Kard. Angelo Sodano, i podczas którego zwierzchnicy trzech Kościołów chrześcijańskich w Polsce: ks. Kard. Józef Glemp - Prymas Polski, Abp Sawa - zwierzchnik prawosławnego Kościoła Autokefalicznego oraz bp Jan Szarej, przedstawiciel Kościoła ewangelicko-augsburskiego przeprosili w imieniu swoich wspólnot wyznaniowych za zniekształcenie sumienia, obojętność na cierpienie, pychę oraz egoizm. III Zjazdowi Gnieźnieńskiemu towarzyszyło Europejskie Spotkanie Młodzieży pod hasłem "Tradycja i przyszłość", które odwoływało się do idei jednoczącej się Europy.
"Quo vadis Europo?"
IV Zjazd Gnieźnieński odbył się w marcu ubiegłego roku pod hasłem "Quo vadis Europo" i zgromadził ponad 600 uczestników. O duchowym kształcie przyszłej Europy oraz wkładzie chrześcijan w proces jej jednoczenia dyskutowali chrześcijańscy intelektualiści, europejscy politycy oraz przedstawiciele Kościoła. W swym przesłaniu skierowanym do Polaków, Europejczyków oraz przywódców państw Starego Kontynentu napisali m.in., iż u "progu nowej Europy nie może zabraknąć wartości i świadectwa życia chrześcijańskiego". Zaapelowali także o umieszczenie w preambule przyszłej Konstytucji Europejskiej zapisu o religijnym dziedzictwie Europy, gwarancji w aktach prawnych Unii Europejskiej poszanowania życia od poczęcia do naturalnej śmierci oraz anulowania unijnej rezolucji zachęcającej państwa kandydujące do wprowadzenia aborcji na życzenie. IV Zjazd Gnieźnieński był również spotkaniem Kościoła Wschodu i Zachodu, pytaniem o naszą tożsamość religijną i narodową oraz modlitwą o odrodzenie się Starego Kontynentu i nową Europę Ducha.