W pacierzu, jakiego nauczyła nas matka, zwykliśmy do głównej modlitwy Ojcze nasz dodawać Pozdrowienie Anielskie, czyli Zdrowaś Maryjo! Odwieczny to zwyczaj i zalecenie Kościoła. Po uwielbieniu Boga samego w najpiękniejszej modlitwie, jaka wypłynęła z Boskich ust Zbawiciela, rwie się serce chrześcijańskie ku Tej, która jest Jego i naszą umiłowaną Matką. Któż wypowie Jej piękność, cnoty i zalety, zasługi, moc i potęgę?
Język ludzki nie podołałby takiemu zadaniu. Ale jest na szczęście modlitwa, w której układaniu współdziałały niebo i ziemia, a która w niezmiernie zwarty sposób wyraża wszelką wielkość, godność i chwałę Maryi; modlitwa - po Ojcze nasz najwspanialsza i najcenniejsza - Zdrowaś Maryjo!
Cudowna modlitwa uwielbienia i prośby
Zdrowaś Maryjo! Ile miliardów razy wzbijała się już ta modlitwa z padołu ziemskiego do stóp tronu niebiańskiego Najświętszej Maryi Panny, niebios i ziemi Królowej?
Jako noszący imię Marian mam szczęście snuć refleksję na temat Pozdrowienia Anielskiego. Rozważanie to zmusza do przypomnienia sobie wydarzenia biblijnego, jakim jest Zwiastowanie Pańskie i wybitną rolę Archanioła Gabriela posłanego do Panny Maryi.
Maryję wyróżnił Anioł spośród innych niewiast. Objawia się Jej wysłannik samego Boga - niewielu śmiertelników doznało takiego zaszczytu. Anioł mówi: "Bądź pozdrowiona, pełna łaski", nie wypowiadając wyrazu "Maryjo". Według Ojców Kościoła, nie śmiał z uszanowania nazwać po imieniu Matki Zbawiciela. Dodał to słowo Kościół, tak że następne wyrazy "łaski pełna" mogą się odnosić jedynie do Maryi.
Jak rozumieć wyraz "Zdrowaś", który w języku polskim ma charakter najwyższego pozdrowienia? Inne języki nie mają tak wyjątkowego określenia. Oto kilka przykładów:
- w języku łacińskim: Ave Maria, gratia plena
- w języku włoskim: Ave o Maria, piena di grazia
- w języku francuskim: Je vous salue, Marie, pleine de grâce
- w języku angielskim: Hail, Mary, full of grace
- w języku niemieckim: Gegrüsset seist du Maria, voll der Gnade.
My, Polacy, od wieków kierujemy słowa Zdrowaś Maryjo. Są one na naszych ustach, gdy się modlimy, gdy przeżywamy radość i smutek.
Radosne pozdrowienie
Pozdrawiać to znaczy przyjmować kogoś usłużnie, z radością. Wskazuje na to greckie słowo chaire. Termin należy do klasycznych w Nowym Testamencie. Nie wydaje się jednak suponować idei zbawienia w sensie ocalenia. Zauważmy w tym pozdrowieniu piękne myśli: raduj się, bądź radosna, bądź pozdrowiona, niech Bóg ma cię w swojej opiece. Greckie pozdrowienie przy okazji spotkań przekształcano często w Biblii w życzenie pokoju i łaski.
W tłumaczeniu Pisma Świętego, wydanego przez Księgarnię Św. Wojciecha, słowa pozdrowienia tłumaczy się jako: "Raduj się, łaski pełna". Słowa "raduj się" odpowiadają greckiemu pozdrowieniu. Hebrajskie pozdrowienie "Pokój z tobą" oznacza zarazem szczęście, pokój i błogosławieństwo. Wydaje się jednak, że słowa Zwiastuna są aluzją do Ksiąg Starego Testamentu. Nie stanowią więc zwykłej formuły powitalnej, ale są wezwaniem do radości. Radość przenika całe opowiadanie św. Łukasza zaczynające się właśnie od Zwiastowania Pańskiego. Zatem słowa "Zdrowaś Maryjo" wypowiadajmy z wielką radością i wewnętrznym przekonaniem, że pozdrawiamy Tę, która jest naszą Matką i Opiekunką.
"Zdrowaś" brzmi w języku hebrajskim have a czytane wspak - evah. Co za zbieg okoliczności tkwi w tych dwóch słowach? Have i evah, dwa imiona jakże odmienne od siebie: wszak Ewa była pełną grzechów, a Maryja jest pełną łaski. Anioł mówi niejako do Najświętszej Panny: "Bądź pozdrowiona, wesel się, bo przynoszę ci Ewangelię, Nowinę dobrą, wesele świata całego. Smutek i przekleństwo, jakie przez dawną Ewę przeszły z Adama na wszystkich synów i na wszystkie córki jego, będą zniesione z Ciebie. Od Ciebie rozpocznie się wesele i wróci błogosławieństwo wyklętym potomkom Adama, którym Ty staniesz się prawdziwą matką żyjących".
Zdrowaś Maryjo to najcenniejsza po Modlitwie Pańskiej modlitwa, czcigodna zarówno dla swej starożytności, jak i ze względu na pochodzenie jej słów.
Wieńce dla Maryi
Kościół przeto zachęca gorąco do częstego jej odmawiania i - aby nam to ułatwić oraz uprzyjemnić - wije z Pozdrowień Anielskich, jakoby z pięknych róż, wieńce na skronie Najświętszej Maryi Panny. Dwa takie wieńce urosły z ustawicznego wicia i zachęca swoje dzieci do dalszego. Jeden to modlitwa Anioł Pański, druga to Różaniec. W naszych codziennych modlitwach przez odmawianie Zdrowaś Maryjo jesteśmy zawsze w łączności z Tą, która jest dla nas najmilszą po Bogu pociechą.
Idźmy za głosem Kościoła i wijmy często te śliczne wianki na skronie Najświętszej Maryi Panny, odmawiając ze skupieniem i zrozumieniem "Zdrowaś Maryjo, łaski pełna". Za te wieńce wkładane na świętą skroń poprzez codzienne modlitwy wywdzięczy się Bogarodzica i włoży na nasze skronie wieńce łaski, a kiedyś - wieńce wiecznej chwały.
Mając na uwadze wpływ rozważanych słów na nasze dzieje, zakończę słowami poety: "Korony Polskiej Święta Królowo / W swoją opiekę weź nas na nowo / Niech łaska Twoja zawsze nam sprzyja / Módl się za Polskę. Zdrowaś Maryja".