Jabłka, pierniki, złocone orzechy, miniaturowe chlebki - to najpopularniejsze niegdyś ozdoby tzw. Bożych drzewek, poprzedników choinki. Zimą zielone gałęzie wieszano zazwyczaj u powały izby lub nad drzwiami wejściowymi.
Z czasem dekorowano je również ozdobami z wydmuszek, wstążkami, a także ozdobami z opłatka i glansowanego papieru. W zamożnych domach na Bożych drzewkach umieszczano także cukierki, kandyzowane owoce i słodkie ciasteczka o fantazyjnych kształtach. Podobnie dekorowane były pierwsze choinki, które na początku XIX w. przywędrowały do nas z Niemiec.
Kuszące jabłka
Zawieszając modne również dziś słomiane zabawki czy owoce, warto uświadomić sobie, że te elementy świątecznego wystroju miały znaczenie symboliczne.
Same zielone gałązki, a także umieszczane na nich słodkie ozdoby - to symbole narodzin, życia i urodzaju. Cacka ze słomy były namiastką snopów niewymłóconego zboża, słomy i siana. A opłatek, z którego wycinano misterne rozety, traktowany był jak pokarm dla Dzieciątka Jezus.
Ozdoby z opłatka w niezmienionej formie miały przetrwać do następnych świąt, gwarantując spokój i dobrobyt.
W obecności zawieszanych jabłek widziano echo biblijnego jabłka (kuszenia) Adama i Ewy, w papierowych łańcuchach rozpoznawano okowy zniewolenia grzechowego lub nawet politycznego w okresach rozbiorów Polski. Oświetlenie choinkowe miałoby natomiast wskazywać na obecność Chrystusa, który przyszedł na świat jako światło na oświecenie pogan.
Tancerki i żołnierzyki
Nieprawdą jest jednak, że w XIX wieku świąteczne drzewka strojono jedynie ręcznie wyrabianymi ozdobami. W drugiej połowie tego stulecia niemiecki przemysł zabawkarski produkował tony szklanych owoców, zwierzątek, jak również imitacji słodyczy i pieczywa wigilijnego.
Popularne były również ozdoby drukowane na kolorowym papierze i wykonywane z pulpy papierowej - rozgotowanego barwionego papieru, który świetnie dawał się formować. Już wtedy największe wzięcie miały aniołki, amorki i podobizny św. Mikołaja. Modne były też tancerki, pajace i żołnierzyki.
Tanie szklane bombki, które kojarzymy z choinką, upowszechniły się jednak dopiero w II połowie XX wieku.
Barokowe rękodzieło
W tym roku nadal modne są choinki ozdobione w jednej tonacji kolorystycznej, np. złotej. Choinka tonąca w powodzi złotego blasku wygląda bardzo elegancko.
"Ociekające" złotem ozdoby można oczywiście kupić, ale nietrudno ,,wyczarować" je samemu. Tym bardziej, że taka praca może sprawić dzieciom wiele radości. Wystarczy zaopatrzyć się w złotą farbkę w aerozolu.
Dekoracje w dowolnym kształcie wygodnie jest lepić z modeliny. Bardziej cierpliwi mogą wykonać je z ciasta. Wystarczy z mąki, wody, cukru (miodu) i jajka zagnieść masę o gęstej konsystencji ciasta na makaron i rozwałkować. Z tak przygotowanego tworzywa lepimy lub odciskamy foremkami fantazyjne kształty. W każdej ozdobie musimy zrobić dziurkę, przez którą przewleczemy złotą tasiemkę do zawieszenia. Ulepione formy kładziemy na blasze do pieczenia i wkładamy do rozgrzanego do 150-200 stopni piekarnika. Po około 20 minutach wyjmujemy wypieki i czekamy, aż wystygną. Zdejmujemy z blachy i układamy na papierze (może być stara gazeta). Teraz dokładnie spryskujemy lub malujemy złotą farbą. Po wyschnięciu przewlekamy wstążeczki i wieszamy na choinkę.
Jeśli chcemy sprawić wielką radość dzieciom, możemy pokusić się o całkowicie słodką choinkę. Dobrym materiałem będą kolorowe landrynki. Zawijamy je, po kilka sztuk różnego koloru, w przeźroczystą folię, którą związujemy u góry kolorową wstążeczką, tworząc worek pełen smakowitych i kolorowych cukierków. Landrynki możemy mieszać z żelkami lub groszkami.
Inne dekoracje mogą być wykonane z kruchych ciasteczek. Najpraktyczniejsze będą te z dziurką - na wstążeczkę.