Kiedy i jak często można przyjmować Komunię świętą?

Przykazania kościelne podają, że powinniśmy spowiadać się przynajmniej raz w roku i w czasie wielkanocnym przyjmować Komunię św. Obowiązek ten jednak został określony prawnie dopiero wtedy, gdy osłabiła się gorliwość i pobożność wiernych, a przez to zaczęto zaniedbywać korzystanie z Eucharystii. Kościół ustalił to i podał, jako obowiązujące dla wszystkich swoich członków, na soborze lateraneńskim IV w 1215 roku. Aktualny Kodeks prawa kanonicznego podtrzymuje powyższe ustalenie, stwierdzając, że: Każdy wierny po przyjęciu Najświętszej Eucharystii po raz pierwszy ma obowiązek przyjmować ją przynajmniej raz w roku (kan. 920 §1 KPK).
Zasadniczo nakaz ten powinien być realizowany w okresie wielkanocnym, chociaż dla słusznej przyczyny może być wypełniony w innym czasie w ciągu roku (por. kan. 920 §2). Konferencja Episkopatu w Polsce ustaliła okres Komunii św. wielkanocnej na czas od niedzieli przed Popielcem do niedzieli Trójcy Świętej.
Również Katechizm Kościoła Katolickiego stawia podobne wymagania, przypominając jednakże, iż: Kościół żywo poleca wiernym, by przyjmowali zawsze Komunię świętą, gdy uczestniczą w sprawowaniu Eucharystii. Zobowiązuje ich do tego przynajmniej raz w roku (KKK nr 1417). Widzimy tutaj potwierdzenie nakazu co do minimum, ale jednocześnie dostrzegamy zachętę, by podczas każdej Eucharystii przystępować do Stołu Pańskiego. Należy się jednak domyślać, że stwierdzenie to odnosi się do osób, które nie każdego dnia uczestniczą we Mszy św., albo przynajmniej tych, które nie więcej niż jeden raz dziennie są na Eucharystii. Bardziej gorliwych dotyczy inny przepis, który brzmi następująco: Kto przyjął już Najświętszą Eucharystię, może ją ponownie tego samego dnia przyjąć jedynie podczas sprawowania Eucharystii, w której uczestniczy... (kan. 917 KPK). To „podwójne” przyjęcie Ciała Pańskiego tego samego dnia związane jest albo z uczestnictwem dwa razy we Mszy św., albo z przyjęciem Komunii św. za pierwszym razem poza Mszą św. i potem z pełnym uczestnictwem we Mszy św. Ważne, by za drugim razem brać udział w całej Mszy św. Inne powody w sytuacji zwyczajnej nie upoważniają do częstszego przyjmowania Komunii św. tego samego dnia.
Sytuację nadzwyczajną w naszym przypadku generuje niebezpieczeństwo śmierci. Ochrzczeni znajdujący się z jakiejkolwiek przyczyny w niebezpieczeństwie śmierci powinni otrzymać Komunię św. na sposób Wiatyku, mimo że tego samego dnia już raz przyjęli Ciało Pańskie (por. kan. 921 §1 i §2 KPK).
Gdy chory, mimo złego stanu zdrowia, żyje, a jednocześnie niebezpieczeństwo śmierci ciągle trwa, prawo kościelne zaleca, by Komunia św. była udzielana wielokrotnie w poszczególnych dniach (por. kan. 921 §3 KPK).
Wiatyk, jak wiemy, jest Komunią św. udzielaną osobom umierającym jako umocnienie na drodze do życia wiecznego. W miarę możliwości powinna być ona udzielona podczas Mszy św. i pod dwoma postaciami oraz połączona z odnowieniem przyrzeczeń chrzcielnych.
Zanoszenie Komunii św. na sposób Wiatyku należy do czynności powierzonych: proboszczom i wikariuszom parafialnym, kapelanom, a także przełożonym wspólnoty w kleryckich instytutach zakonnych lub stowarzyszeniach życia apostolskiego w odniesieniu do wszystkich przebywających w domu (por. kan. 530 i 911 KPK). W pierwszym rzędzie jednak Wiatyku powinien udzielać proboszcz, gdyż należy to do funkcji jemu specjalnie powierzonych przez Kościół jako duszpasterzowi na określonym terenie.